Sluiten

Begin

Enkhuizen


Vergroot de kaart door er op te klikken.
Voor een korte historie van Enkhuizen, klik hier. 

Brandspuitpenning.
Eénzijdig: Grote letter waaronder een nummer. Diameter 49 mm. Met draaggaatje

Deze penning was bestemd voor de man, identificatienummer 120, aan zuigpomp D. collectie Enkh02
Prijslijst september 1979 A.G. van der Dussen B.V. nr. 282.

Deze penning was bestemd voor de man, identificatienummer 58, aan zuigpomp B
Beide penningen uit veiling 3-1985 Westerhof / v.d. Dussen lot 1498. collectie Enkh03 

Brandspuitpenningen in de collectie van de Gemeente Enkhuizen.

In de collectie van het Rijksmuseum zou zich exemplaar B 24 bevinden. Nog niet terug gevonden.
In het Fries Museum te Leeuwarden bevinden zich nog meer brandspuitpenningen. Of deze echter allemaal van Enkhuizen  zijn is niet zeker;
N14171 (= Nibbixwoud), N14175 , N14168 , N14170 , N14176 , N14170 , N14173 , N14169 , N14172 , N14174 ,


Leprozenpenning

Eénzijdig : Mannenkopje naar rechts waaronder de letters
L.P.H.
Diameter : 52 mm (61.43 gr) en 30 mm. Uit Laurens Schulman veiling 7 12 november 1991 lot nr. 1399.
Referentie: van Orden en Schinkel nr 6, afbeelding plaat I nr. 6; Pelsdonk 242 en Numis 1037172 (beide dit exemplaar), collectie Enkh01
Omschrijving: No. 6 behoort tot de stad Enkhuizen, en heeft tot afbeeldsel een manskopje van een niet zeer gezond voorkomen, waarmede men denkelijk een melaatschen heeft willen voorstellen.
Artikel in de Muntkoerier, april 1994 n.a.v. bovenstaande penning op pagina 21 en 22 .  
De gemeente Enkhuizen bezit het exemplaar van 30 mm (schenking mevrouw Visser uit Schiedam).
Leprozenpenningen en leprozenkleppers
in de collectie van de Gemeente Enkhuizen.

Twee leprozenkleppers uit de collectie van het Westfries Museum.
Artikel in Oneindig Noord-Holland 13-05-2020
Afslagen van Leprozenpenningen

Iets ovaal, 27 x 26 mm, 10,0 gram
Materiaal brons. collectie Enkh04


Veilinghuis Bom 11-12-1891 twee exemplaren lot #831
31 mm, 5 mm dik, 36,96 gram Materiaal lood. collectie Enkh05
31 mm,
Rietdijk veiling 399 11 december 2015 lot #738, 33,46 gram, collectie Enkh16
Tevens collectie Teylers Museum Haarlem objectnummer TMNK 14776 en 14775


Diameter 24 mm
Archeologisch onderzoek in 2010, tijdens rioolwerkzaamheden van de Noorder Havendijk tot de Compagniesbrug, in Enkhuizen hebben ook een leprozenloodje aan het licht gebracht
Meer hierover is te vinden in de west Friese Archeologische rapporten 46 op pagina 276 en 277. Collectie Huis van Hilde inv. nr. 5291-43.
      
Collectie Rijksmuseum Amsterdam, inventarisnummers NG-VG-20-15 28 mm en NG-VG-20-16 24 mm.

Uitsnede van de stadsplattegrond van Enkhuizen van Janssonius uit 1657,
met het in 1614 gebouwde leprozenhuis bij de Nieuwe Keetenpoort.
In 1608 verkregen de "Voogden der leprozen" van Enkhuizen goedkeuring voor de bouw van een leprozenhuis.
Ten behoeve van de bouw hielden de regenten met toestemming van de Staten van Holland en West Friesland een loterij.
In 1614 was er genoeg geld bijeen verzameld om te starten met de bouw.
Het leprozenhuis kwam vlakbij de Nieuwe Ketenpoort te staan.
Op de kaart in de kroniek van Brandt uit 1666 staat bij dit huis vermeld dat het toen een kruithuis was.
Het leprozenhuis was ondergebracht in het voormalige St. Cecilliaklooster.
Het Leprozenhuis had als naam het "Vergulde Hoofd".
Wellicht bevond zich in de gevel van het huis een vergulde gevelsteen met een hoofd.
Heeft dit misschien model gestaan voor de afbeelding op de penning?

Voor De Beeldenaar van September/Oktober 2013, 37e jaargang nr5, heb ik het volgende artikel geschreven:
'Je mag niet door m'n straatje gaan' Leprozenpenningen van Gouda en Enkhuizen".

 

 

Avondmaalspenning / Armenpenning van Enkhuizen.

Avondmaalspenning Lutherse Gemeente

Voorzijde: zwaan naar links.
Keerzijde: wapen van Enkhuizen, de drie haringen
waaronder een W of liggende S.
Lood, 20 mm.
Numis 1037859 25 mm
D&B 83, Pelsdonk 01.07 afbeelding 033.
MPO veiling 44 woensdag 26 november 2014 lot 5637, 25 mm.
Er wordt wel eens verondersteld dat deze loodjes aan Scheveningen toebehoren i.v.m. de zwemrichting van de vissen.
Ik ben er
echter van overtuigd dat deze loodjes wel degelijk aan Enkhuizen toebehoren en niet aan Scheveningen en wel om de volgende redenen;
er woonden weliswaar een aantal lutheranen in Scheveningen, maar er is nooit een officiële gemeente geweest. Ze behoorden bij Den Haag en die had duidelijk een eigen loodje met de naam er op.
In het boek ‘Lutherse kerkzegels in Nederland’ van J. K. Schendelaar wordt expliciet over dit loodje gesproken.

De stempels voor de loodjes zijn naar mijn mening nogal primitief gesneden. De zwaan op de voorzijde lijkt niet erg op de andere zwanen welke afgebeeld zijn op Lutherse penningen.
Ook de vissen hebben een vreemd uiterlijk en lijken wel onderste boven te zwemmen.
Voor de drie kroontjes op de vissen was geen plaats meer op het stempel, daarom zijn zij maar boven de eerste en onder de laatste vis geplaatst.



Avondmaalpenningen 1631
Opschrift: ACE / IESVS / SPRACK
ACE` zou staan voor: Avondmaal Collecte Enkhuizen. 
IESVS SPRACK` staat voor `Jezus sprak`. Dit verwijst naar Matteüs vers 26:26:29 waarin Jezus tijdens de maaltijd de zegen over zijn discipelen uitspreekt.

Materiaal lood/tin

28 mm. 10,98 gram. collectie Enkh06 / MvdH
28 mm,
Rietdijk veiling 399 11 december 2015 lot #737, 14,01 gram, collectie Enkh15
27,5 mm, Veilinghuis De Ruiter, veiling 6 oktober 2020 kavel #1123, massa 13,8 gram

24 mm. 7,98 gram collectie Enkh07
Tevens collectie Teylers Museum Haarlem objectnummer TMNK 194776


Avondmaalpenning 1695
Opschrift: ACE / IESVS / SPRACK
ACE` zou staan voor: Avondmaal Collecte Enkhuizen. 
IESVS SPRACK` staat voor `Jezus sprak` . 
Dit verwijst naar een passage uit de bijbel waarin Jezus tijdens de maaltijd de zegen over zijn discipelen uitspreekt 

 

Materiaal brons, 24 mm. 3,70 gram collectie Enkh08
Materiaal brons, 24 mm.
Rietdijk veiling 399 11 december 2015 lot #737, 6,48 gram, collectie Enkh14
Ander exemplaar op Vondsten.nl 3967.
Tevens collectie Teylers Museum Haarlem objectnummer TMNK 14777
Collectie WN massa 4,11 gram.



Tonnenloden

Afslag in brons. 30 mm, dubbelslag
collectie WA02


Afslag in lood. 35 mm, 5 mm dik, 46,98 gram.
collectie WA03
Afslag in lood. 35 mm,
Rietdijk veiling 399 11 december 2015 lot #738, collectie WA04


Vierkante loden afslag van 40 x 45 mm.



Stadszegel (?) van Enkhuizen met de tekst:
SIGILLUM CIVITATIS ENCHUSANAE = zegel van de stad Enkhuizen, rondom Stedemaagd met stadswapen.
       
col. Enkh09+draagoog     Collectie Gem. Enkhuizen         082018 op MP, nu collectie MvdH 46 mm                            penning met lint en speld, collectie A. van V.
Drie exemplaren aangeboden in Karel de Geus veiling 48 lot #1079, diameter 38 mm, collectie Enkh21, Enkh22, Enkh23



Loden plak

Loden plak gevonden in Enkhuizen, formaat en gebruiksdoel onbekend.



Armenpenningen
Onderstaande 15e eeuwse armenpenningen zijn begin 2013 gevonden in de Oosterhavenstraat te Enkhuizen.
In deze opgraving is ook een bijzonder zeldzaam pelgrimsinsigne gevonden. Lees hier meer over.

Diameter 20 mm, gewicht 3,11 gram. collectie Enkh12

Diameter 20 mm, gewicht 2,11 gram. collectie Enkh13


Deze penning is (vermoedelijk!) gevonden in Enkhuizen.

Kant a: in binnen cirkel de letters IBM waaronder een 'arm' welke een bijl vast houdt / bijl met brandende toorts (fakkel).
Kant b: jaartal 1680
Diameter 35 mm
Massa 13,11 gram.
Collectie Enkh41 (zie verder Vraag 235)


 

In Enkhuizen hebben de afgelopen jaren diverse opgravingen plaats gevonden:

"de Baan I"
In 2004 is er een opgraving geweest welke bekend staat onder de naam "de Baan 1" (zie Archeologische Opgravingen "De Baan" 2004", Hollandia reeks 61 / 122).
Het terrein ligt aan de westzijde van Enkhuizen, ter hoogte van het tweede bastion ten noorden van de Koepoort. Het terrein wordt begrensd door de vestingwerken aan de westzijde, door de Noorder Boerenvaart aan de zuidzijde, de Wethouder Stapelstraat aan de noordzijde en door de Ossemannetjes aan de oostzijde. In de eerste fase is een oppervlakte van ca. 6000 vierkante meter onderzocht. Het maaiveld ligt op ca. –0,80 tot -1.20 m NAP.
"de Baan II"
In de periode van 22 juli tot en met 16 augustus 2005 heeft ADC  ArcheoProjecten in opdracht van de Stichting Woondiensten Enkhuizen een archeologische opgraving uitgevoerd op de planlocatie De Nieuwe Baan.
Dit maakt deel uit van een stadgebied dat in de volksmond ook wel de  ‘Boerenhoek’ wordt genoemd. Dit onderzoek (fase 2) is het vervolg van het door ’Hollandia, Cultuurhistorisch onderzoek en archeologie’ in 2004 uitgevoerde onderzoek op het westelijk gelegen deelgebied (fase 1).
Uit ADC ArcheoProjecten rapport 452 pagina 39-42 over de gevonden lakenloodjes
De meeste van de onderstaande objecten zijn gevonden in het gebied van de lijnbanen wat ligt langs de Vest bij de Koepoort
en ten noorden van de Noorder Boerenvaart.
"Noorder Havendijk"
Bij de vernieuwing (2010) van het riool zijn in de Noorder Havendijk, Kaasmarkt en Nieuwstraat sporen gevonden van de haven die hier oorspronkelijk heeft gelegen.
In de Kalksteiger en Zwaanstraat zijn veel resten van huizen aangetroffen en enorm veel andere vondsten.
 

Zie ook het zeer informatieve artikel van Christiaan Schrickx 'Keurloden voor haringnetten' in Westerheem 2016 / 03

Voorzijde: stadswapen Enkhuizen
Keerzijde: P.A. / 1616
Afmeting: 16 - 24 mm
Collectie: Marco de Jonge, FB
  Voorzijde: ontbreekt
Keerzijde: P.A.(F?) / 1616
Afmeting: 15 mm
Huis van Hilde 5363-52
Vindplaats: Enkhuizen, Paktuinen Kwartier Fase II


 

Voorzijde: stadswapen Enkhuizen
Keerzijde: PAF / 1617
Afmeting: 15 - 21 mm
Collectie: Archeologische Dienst West Friesland
Vindplaats: Enkhuizen 'Paktuinen' 2014.
Foto's Archeologie West-Friesland
Huis van Hilde 5363-50 en 5363-51

2x
 

Voorzijde: stadswapen Enkhuizen
Keerzijde: 162. / I
Afmeting: 19 x 24 mm
Massa: 11,96 gram
Collectie: EnkhD
Vindplaats: Enkhuizen 'de Baan'.


 

Voorzijde: stadswapen Enkhuizen
Keerzijde: I I / 1629
Afmeting: 15 - 21 mm
Collectie: Archeologische Dienst West Friesland
Vindplaats: Enkhuizen 'Paktuinen' 2014.
Foto's Archeologie West-Friesland
Huis van Hilde 5363-61
Vindplaats: Enkhuizen, Paktuinen Kwartier Fase II
Huis van Hilde 5364-074, vindplaats Enkhuizen, Raamstraat Albert Heijn

2x
 

Voorzijde: stadswapen Enkhuizen
Keerzijde:
G G / 1634
Afmeting: 16 x 21 mm
Massa: 6,96 gram
Collectie: E
nkhG
Vindplaats: Enkhuizen 'de Baan'.


 

Voorzijde: stadswapen Enkhuizen
Keerzijde:
G G / 1634
Vondsten.nl 10911
Vindplaats: Enkhuizen

2x
 

Voorzijde: stadswapen Enkhuizen
Keerzijde: M4T (handmerk) waaronder .648
Afmeting: 16 x 21 mm
Massa: 6,77 gram
Collectie: EnkhN
Vindplaats: Enkhuizen 'de Baan'.
  Voorzijde: stadswapen Enkhuizen?
Keerzijde: 1645 waaronder DC
Afmeting: 19 x 27 mm
Collectie: Huis van Hilde
Inv. nr.: 5171-14
Vindplaats: Enkhuizen, Fruittuinen
  Voorzijde: stadswapen Enkhuizen?
Keerzijde: 16 waaronder H?
Afmeting: 42 mm
Collectie: Huis van Hilde
Inv. nr.: 5239-26
Vindplaats: Enkhuizen, Visserdijk-Van Bleiswijkstraat
   
  Voorzijde: stadswapen Enkhuizen
Keerzijde: ..65
Afmeting: 18 mm
Collectie: Huis van Hilde
Inv. nr.: 5247-052
Vindplaats: Enkhuizen, Molenweg 7


 

Voorzijde: stadswapen Enkhuizen
Keerzijde: 166.
Collectie: Patrick Goldmaster
Vondsten.nl 54169
Vindplaats: Enkhuizen

2x
 

Voorzijde: stadswapen Enkhuizen
Keerzijde: 1671 - F
| C
Afmeting: 19 mm
Collectie: Jan den Das WF4, vondstnummer JLL1-2
Vindplaats: Enkhuizen?

2x
 

Voorzijde: stadswapen Enkhuizen
Keerzijde: 167(3) - P Ƨ ?
Afmeting: 19 mm
Referentie: R. van Laere 375
  Voorzijde: stadswapen Enkhuizen
Keerzijde: WE
Afmeting: 19 x 15 mm
Collectie: Huis van Hilde
Inv. nr.: 5394-28
Vindplaats: Enkhuizen, Burgwal 30
   
  Voorzijde: stadswapen Enkhuizen
Keerzijde: telmerk II
Afmeting: 17 x 23 mm
Collectie: Huis van Hilde
Inv. nr.: 5062-089
Vindplaats: Enkhuizen, De Baan I
   
  Voorzijde: stadswapen Enkhuizen?
Keerzijde: gestyleerde P?
Afmeting: 19 mm
Collectie: Huis van Hilde
Inv. nr.: 5239-43
Vindplaats: Enkhuizen, Visserdijk-Van Bleiswijkstraat

2x
 

Voorzijde: stadswapen Enkhuizen
Keerzijde: ..74
Afmeting: 18 x 19 mm
Massa: 3,93 gram
Collectie: EnkhR
Vindplaats: Enkhuizen.

2x
 

Voorzijde: stadswapen Enkhuizen
Keerzijde: 1675 / F
| C
Afmeting: 19 x 25 mm
Massa: 8,29 gram
Collectie: EnkhF
Vindplaats: Enkhuizen 'de Baan'.


 

Voorzijde: stadswapen Enkhuizen
Keerzijde: 1676
Collectie: Patrick Goldmaster
Vondsten.nl 54562
Vindplaats: Bovenkarspel

2x
 

Voorzijde: stadswapen Enkhuizen
Keerzijde: 1683 - i ? ?
Afmeting: 18 mm
Referentie: R. van Laere 376

2x
 

Voorzijde: stadswapen Enkhuizen
Keerzijde: 168.
Afmeting: 17 x 22 mm
Massa: 7,81 gram
Collectie: EnkhL
Vindplaats: Enkhuizen 'de Baan'.
2x
 

Voorzijde: stadswapen Enkhuizen
Keerzijde: 16 8. - ·
| · - (F?)   G
Afmeting: 18 mm
Massa: 7,8 gram
Collectie: Leo J. Weverink op FB
Vindplaats: Andijk.


 

Voorzijde: onduidelijke beeldenaar, jaartal of cijfers(?) omsloten doorlauwerkrans
Keerzijde: stadswapen Enkhuizen omsloten door lauwerkrans
Afmeting: 16,5 mm
Referentie: R. van Laere 378

2x
 

Voorzijde: stadswapen Enkhuizen
Keerzijde: ?
Afmeting: 19 x 30 mm
1Massa: 0,52 gram
Collectie: EnkhC
Vindplaats: Enkhuizen 'de Baan'.

2x
 

Voorzijde: stadswapen Enkhuizen?
Keerzijde: kruis
Afmeting: 19 x 30 mm
Massa: 10,61 gram
Collectie: EnkhE
Vindplaats: Enkhuizen 'de Baan'.

Voorzijde: stadswapen Enkhuizen
Keerzijde: P H
Afmeting: 15 - 21 mm
Collectie: Archeologische Dienst West Friesland
Vindplaats: Enkhuizen 'Paktuinen' 2014.
Foto's Archeologie West-Friesland

2x
 

Voorzijde: stadswapen Enkhuizen (gestyleerd?)
Keerzijde: MN ?.
Afmeting: 21 x 29 mm
Massa: 10,61 gram
Collectie: EnkhH
Vindplaats: Enkhuizen 'de Baan'.

2x
 

Voorzijde: stadswapen Enkhuizen
Keerzijde: handmerk waaronder P I
Afmeting: 16 x 22 mm
Massa: 10,88 gram
Collectie: EnkhJ
Vindplaats: Enkhuizen 'de Baan'.

2x
 

Voorzijde: stadswapen Enkhuizen
Keerzijde: ?
Afmeting: 15 x 24 mm
Massa: 7,75 gram
Collectie: EnkhK
Vindplaats: Enkhuizen 'de Baan'.

 
Voorzijde: stadswapen Enkhuizen
Keerzijde: ?
Vondsten.nl 30917
Vindplaats: Enkhuizen.

 
Voorzijde: stadswapen Enkhuizen
Keerzijde: 'poppetje
Vondsten.nl 12027
Vindplaats: Enkhuizen.

2x
 

Voorzijde: handmerken?
Keerzijde: ?
Afmeting: 26 x 20 mm
Massa: 7,05 gram
Collectie: EnkhB
Vindplaats: Enkhuizen 'de Baan'.
1,5x Touwloodje uit Oudewater
zie mijn artikel over deze loden
Afmeting: 26 x 33 mm
Massa: 9,61 gram
Collectie: EnkhW
Vindplaats: Enkhuizen Noorder Havendijk.
2x Touwloodje uit Oudewater
zie mijn artikel over deze loden
Afmeting: 25 x 36 mm
Massa: 16,43 gram
Collectie: EnkhV
Vindplaats: Enkhuizen Noorder Havendijk.

2x
 

Touwloodje uit Oudewater
zie mijn artikel over deze loden
Afmeting: 27 x 35 mm
Massa: 22,51 gram
Collectie: EnkhM
Vindplaats: Enkhuizen 'de Baan'.

2x

Textiellood van Woerden.
Voorzijde: wapen van Woerden
Keerzijde: slecht leesbaar
Afmetingen: 25 x 35 mm
Massa: 14,62 gram.
Collectie: EnkhQ
Vindplaats: Bovenkarspel.

Opvallend is dat de 'schaarse' loodjes van Oudewater en Woerden wel in Enkhuizen en omgeving voorkomen.
2x Netlood van Schiedam
Voorzijde: drie 'waterglazen'/zandlopers (met de letters S - D)
Keerzijde: letter D?
Afmeting: 32 x 22 mm
Massa: 13,73 gram
Collectie EnkhX
Vindplaats: Enkhuizen Noorder Havendijk.

Kijk hier voor meer haringnet loden van Schiedam welke in Enkhuizen gevonden zijn.

2x

Netloodje van Schiedam
Voorzijde: drie 'waterglazen'/zandlopers met de letters S - D
Keerzijde: letter D
Gevonden aan de Kruitmolen op de Krabbersplaat, het industrie terrein van Enkhuizen
Afmeting: 17 x 31 mm
Collectie EnkhR

Kijk hier voor meer haringnet loden van Schiedam welke in Enkhuizen gevonden zijn.
   


 

Muntgewicht van Enkhuizen
Afmeting: 21 x 21 mm
Massa: 6,76 gram
Collectie: EnkhY
Vindplaats: Enkhuizen Noorder Havendijk.

Afmeting 49 x 37 mm
Massa: 18,41 gram
Collectie: EnkhA
Vindplaats: Enkhuizen 'de Baan'.
   


 


Lantaar- of havenlood uit 1868
Opvallende punten op de doorgaans blanco keerzijde.
Afmeting: 31 mm
Massa: 16,87 gram
Collectie: WD29
Vindplaats: Enkhuizen 'de Baan'.

Afmeting: 24 x 34 mm
Massa: 20,70 gram
Collectie: EnkhI
Vindplaats: Enkhuizen 'de Baan'.

Vergelijkbaar loodje, rechthoekig met afgeronde bovenzijde, enkelzijdig, boven JC, onder 1597.
Afkomstig uit een praamachtig vrachtschip vergaan in het eerste kwart van de 17e eeuw op de Zuiderzee,
gevonden nabij het huidige Zeewolde op kavel Lz 1 in Zuidelijk Flevoland.

Textiellood van Rotterdam
Afmeting: 33 x 37 mm
Massa: 14,69 gram
Collectie: EnkhO
Vindplaats: Enkhuizen 'de Baan'.

Een suggestie is dat het oude stadswapen van de stad Rotterdam is afgebeeld, de middelste baan zou dan de rivier de Rotte zijn. Mogelijk is het omschrift ROTTERDAMME, maar dat zou ook aan de andere kant gestaan kunnen hebben.
Een ander exemplaar geplaatst bij Rotterdam geeft meer duidelijkheid.

1x

Het loodje is vrij dun (+/- 2-3 mm) voor een eventueel textiellood.
Afmeting: 40 x 37 mm
Massa: 23,09 gram.
Collectie: EnkhP
Vindplaats: Enkhuizen 'de Baan'.

De uitvoering doet het mij denken aan de "Zuidelijke Nederlanden", Ieper? 

2x

Voorzijde: staand figuur?
Keerzijde: wapenschild?
Afmeting: 26 x 26 mm
Collectie: EnkhS
Vindplaats: Enkhuizen
aan de Kruitmolen op de Krabbersplaat, het industrie terrein van Enkhuizen.

2x

Voorzijde: lelie van de stad Lille
Keerzijde: tel/handmerken
Afmeting: 23 x 30 mm
Collectie EnkhT
Vindplaats: Enkhuizen
aan de Kruitmolen op de Krabbersplaat, het industrie terrein van Enkhuizen.

2x

Voorzijde: in een kader sleutels? Leiden?
Afmeting: 18 x 24 mm
Collectie: EnkhU
Vindplaats: Enkhuizen
aan de Kruitmolen op de Krabbersplaat, het industrie terrein van Enkhuizen
Literatuur: vgl. Raf van Laere II afb. 497

abc
d e f

Diverse vondsten tijdens de vernieuwing (2010) van het riool in de Noorder Havendijk te Enkhuizen,

a. heiligenhanger, 30 x 25 mm
b. textiellood, vz. staande figuur waarboven
LS, 21 x 16 mm (klik op de afbeelding voor vergroting)
Mogelijk een
engel op een Engels Gloria in Excelsis-zegel
c. textiellood, XX, 26 x 20 mm


d. textiellood met op beide zijden sleutels(?), 17 x 16 mm (klik op de afbeelding voor vergroting)
e. pijploodje, 19 x 16 mm
f. textielloodje, 19 x 16 mm


Onderstaande objecten hebben betrekking op Enkhuizen:

Trotseerloodjes (dakloodjes) van Enkhuizen
 
Monogram met parelkroon, datering 18e eeuw.
De monogrammen bestaan uit de twee letters J en S(?) die gewoon en in spiegelbeeld in elkaar gevlochten zijn.
Referentie: P. P. Steijn, "Meestertekens op het dak" pagina 26 fig. 6. colPEnkh11 en collectie Enkh19.
Meer over Enkhuizer trotseerloodjes is hier te vinden.
 
Heruitgave van loodgieters bedrijf Nic Poen uit de jaren '80.
Krantenartikel over deze loodjes en Nic Poen hier
Eén van deze nagietsels is op het dak van de Drommedaris bevestigd door de firma Ridder als afsluiting van de restauratiewerkzaamheden.

Trotseerlood 90 x 77 mm, gewicht 385 gram, collectie EnkhENT.

Trotseerlood afkomstig van het Stadhuis, 78 x 74 mm, collectie Enkh17

Trotseerlood met de initialen P S van
Pieter Sandstra, datering rond 1880. 84 x 72 mm,
collectie Enkh18
Trotseerlood met de initialen P S van Pieter Sandstra, datering rond 1880. 83 x 71 mm, massa 111 gram
Vondsten.nl 57004

Trotseerlood afkomstig van de Drommedaris, 91 x 73 mm, collectie Enkh20.
Aangeboden op MP 10-2017

   
Trotseerloden van de Westerkerk te Enkhuizen. Collectie Arie Appel.
 

Afgietsels in gips van drie, op de West-Friese Munt, te Enkhuizen geslagen munten;

In 1796 werd de Westfriese munt overgenomen door de provincie Holland. De aanmunting bleef aanvankelijk op de oude voet voortgaan.
Pas na 1807 – bij de vestiging van de eenheidsstaat het Koninkrijk Holland – werden alle gewestelijke munthuizen gesloten en de munt te Utrecht als enige Koninklijke munt gehandhaafd.
Daarmee was voor de Westfriese munt het definitieve einde gekomen.
Bij de, van overheidswege, verordonneerde invordering van muntstempels en gereedschappen in 1809 onder koning Lodewijk Napoleon zijn de meeste stempels van Nederlandse provinciale en stedelijke munthuizen vernietigd.
Van West-Friesland zijn echter een aantal muntstempels behouden gebleven welke achtereenvolgens opgeslagen waren op de Munt in de Westerstraat, de Stadhuis zolder, het stadsarchief Westerstraat 111 en tegenwoordig bij het Westfries Museum in Hoorn. Van een drietal van deze muntstempels zijn deze gipsen afgietsels gemaakt.

Zilveren Dukaat
Voorzijde: Provinciewapen aan een lint, zonder jaartal
Omschrift: MO:NO:ARG:PRO: CONF
Œ: BELG: WESTF:
Referenties: Delm. 971, V. 65.4
Gips:
Diameter: 44 mm, 12 mm dik
Massa: 19,79 gram
Collectie: Enkh30

Daalder van 30 stuivers
Voorzijde: Ridder naar rechts kijkend
Omschrift: DEVS:FORTI:ET  SPES:NOST:
Referenties: Delm. 1081, V. 67.3/4
Gips:
Diameter: 38 mm, 9 mm dik
Massa: 13,46 gram
Collectie: Enkh31

Leeuwendaalder
Voorzijde: Ridder met helm met pluim naar rechts kijkend met vóór zich wapen met klimmende leeuw
Omschrift: MO.ARG.PRO: CON  F
Œ. BELG: WESTF.
Referenties: Delm. 836, V. 66.4
Gips:
Diameter: 44 mm, 11 mm dik
Massa: 22,23 gram
Collectie: Enkh32



GILDEPENNINGEN van ENKHUIZEN
Houtzagersgilde


Voorzijde: een aanziende houtzager met in de rechterhand een grote (boom)zaag.
Keerzijde: gelegen op een glad veld, in twee regels gegraveerd, de gildebroeder Egbert schaap
Diameter: Ø 33,8 mm. Massa: 7,36 gram
Materiaal: messing, gegoten en gegraveerd
Datering: z.j. ca. 1775
Lit.: D.A. Wittop Koning, De penningen der Noord Nederlandse ambachtsgilden. Enkhuizen, 5.Houtzagers. pag.103 nr.5.1. Dirks, XIX.10. Keuzenkamp, 292.


Korendragersgilde

Voorzijde: gelegen in een glad veld een aanziende korendrager met een zak koren in de nek, en geheven linkerhand. Centraal, een passer punt
Keerzijde: binnen een versierde gearceerde boord, de arcering draaiende naar links, in drie regels: Arend / Dùegt / J7 80
Diameter: Ø 38 mm. Massa: 9,83 gram.
Materiaal: messing, gegraveerd
Datering: 1780
Lit.: D.A. Wittop Koning, De penningen der Noord Nederlandse ambachtsgilden. Enkhuizen, 6.Korendragers. pag.103 nr.6.1.
Dirks, XIX.12-13.




Beloning van Enkhuizen voor het redden van drenkelingen bij het instorten van een brug op de dag van het uitzeilen van de haringvloot.

Voorzijde: eikenkrans; daarbinnen ruimte om naam van de ontvanger te graveren (in dit geval ongegraveerd)
Keerzijde: ENKHUISEN - 15 JUNIJ - 1815
Diameter: 25,4 mm
Materiaal: zilver
Massa: 5,95 gram
Datering: 1815
Ontwerp: onbekend
Collectie: Teylers Museum TMNK 02535



Hondenbelastingloodje / penning van Enkhuizen.
Afmeting ca. 20 x 71 mm.
1831 - 41
1831 - 113

1832 - 43 Rietdijk veiling 354 lot nr. 425, 84 x 22 mm. collectie AA Enkhuizen → F.B.
1832 - 27

1833 - 4
1833 - 7 Rijksmuseum uit collectie van Gelder

1833 - 13 Rietdijk veiling 354 lot nr. 425, 77
x 20 mm. collectie AA Enkhuizen → F.B.

Andere jaartallen: 1902, 1904, 1906
1913 nr. 42


Graanpenningen of Koren accijns loden gevonden in, of toe te schrijven aan Enkhuizen. (Zie ook de speciale pagina over deze graanpenningen)


Electriciteitspenningen EL018
Voorzijde: Gem. Electr.Bedrijf Enkhuizen
Keerzijde: Electr. penning
Diameter 23,5 mm. Materiaal aluminium
EL018.1  kleine knip
EL018.2  grote, halfronde knip


Gaspenningen GA072
Voorzijde: Gasfabriek Enkhuizen
Keerzijde: Gaspenning
Diameter 23,5 mm. Materiaal messing / aluminium
GA072.1 
GA072.2 knip. Collectie Enkh024
GA072.3 centraal gat
GA072.4 knip, centraal gat. Collectie Enkh025.
GA072.5 knip, aluminium. Collectie Enkh026.
GA072.5 knip, aluminium. 40 Gasmunten in rol. Collectie Enkh027.

Gaspenningen GA073
Voorzijde: Gasfabriek Enkhuizen B.G. (Bestemd voor Buitengemeenten)
Keerzijde: Gaspenning
Diameter 23,5 mm. Materiaal messing

GA073.3 centraal gat
GA073.4 knip, centraal gat



Lakenloodje(?) van Enkhuizen
2x

Er is weinig bekend over de lakennijverheid in Enkhuizen, waarschijnlijk produceerde zij vooral laken voor de lokale markt.
Voornaamste kenmerken van de Enkhuizer lakenloden:
Op de voorzijde van de loden staat de afbeelding van het wapen van Enkhuizen, herkenbaar aan de drie onder elkaar liggende haringen.
In sommige gevallen zijn de loden voorzien van een jaartal. Op de keerzijde komen soms letters voor, zoals: FGC.
Ook kan op de keerzijde en man staan die een bewerking aan het uitvoeren is.
Er komen ook loodjes voor waarop de de naam van de stad vermeld is: "Enckhusen".

In de meeste gevallen zullen het echter keurloden voor haringnetten zijn.
    



Lakenlood 1642


Scharnierzegel met gespleten vergrendeling; Enkhuizen 17de-18de eeuw.
Voorzijde: Stedemaagd met stadswapen van Enkhuizen voor zich. Onleesbare legende.
Keerzijde: figuur-leeuw(?)- houdt het wapenschild van Enkhuizen met de haringen n.l. en doorbreekt een parelcirkel. Legende: ] VAN ENCKH [
Diameter 75 mm

Referentie: R. van Laere 377



Aanvullende info op de volgende internetsites:
http://wf4.nl/Index/indexlakenloden1.htm
http://www.muntenbodemvondsten.nl/index.php?topic=52637.0


Meer blokgewichten op WF4 : http://wf4.nl/paginaJan/jangewichten.htm#gewicht1 
            



ENKHUIZEN VISSCHERIJ-TENTOONSTELLING

Herdenkingspenning Zuiderzee Visserij Tentoonstelling.
Vz. Vlootrevue van Visschersvaartuigen en Jachten 5 september 1930
Kz. Zuiderzee Visscherij Tentoonstelling Enkhuizen
.
Brons gegoten, diameter 50 mm, medailleur onbekend.
Westerhof lijst 4 - september 1982 #2434,
collectie AK
Op Ebay aangeboden 02-2020, collectie WN
De Zuiderzee Visserij Tentoonstelling in 1930 zorgde in Enkhuizen voor gemengde  gevoelens. Enerzijds werd reikhalzend uitgekeken naar het  bezoek van koningin Wilhelmina aan de stad,
anderzijds zagen de vissers het einde van hun broodwinning naderen. Op 5 september 1930 kwam de koningin naar Enkhuizen.
Om een beetje op tijd te arriveren moest de koninklijke trein al om vijf over zes uit Apeldoorn vertrekken. Wilhelmina vond dat goed, maar eiste wel dat haar wagon al de avond daarvoor klaar stond.
Daags tevoren hadden koningin-moeder Emma en de Javaanse prins R.A.A. Tjakranigrad de Z.V.T. al bezocht. Toch viel dit in het niet bij het bezoek van koningin Wilhelmina, prins-gemaal Hendrik en kroonprinses Juliana.
Op deze dag zouden alle vissers van de Zuiderzee een vlootschouw houden. De koningin wilde hiermee afscheid nemen van de Zuiderzeevissers (uit: Kroniek van Enkhuizen).
 
Ereblijf Zuiderzee Visserij Tentoonstelling op 26 augustus 1930 op naam van J. Schouw (overgrootvader Tineke).



Bronzen penning van de VPK, uitgegeven als 2e penning in 1930 ter herdenking van de drooglegging  van de Zuiderzee.
Uit de catalogus van de VPK het volgende met deze omschrijving:
Gijs Jacobs van den Hof (1889-1965)
Naaktfiguren zijn eeuwenlang een onuitputtelijke bron geweest voor personificaties en allegorien.
Jacobs van de Hof, bemind en invloedrijk docent in Arnhem, was een groot bewonderaar van het werk van Maillol en Wecken.
Van den Hof's classicistische figuren zijn echter molliger.
Hij modelleerde zijn goed geproportioneerde allegorische figuurtje als een Venus die uit de schelp geboren wordt.
Het was een vorm die de beeldhouwer ook in een aantal grote reliefs beproefd had.
Het naakt stapt uit de zee, met vissen aan haar voeten, haar armen elegant geheven waar haar haar, evenals de onderste vis de penningrand raakt.
In een heldere horizontaal staan de woorden boven de zeespiegel.
De keerzijde geeft sterk grafisch en vlak de vier polders die droog komen te liggen aan; de Afsluitdijk zou in 1932 gereed komen.
Doorsnede: 60 mm.
Gewicht: 82 gram
Materiaal: brons (collectie Zuid03) en zilver
Medailleur: G. J. van den Hof (1889-1965)



Draagpenning van KNZ&RV op de tweede clubtocht naar Enkhuizen, 1937


Draagpenning van de Koninklijke Nederlandsche Zeil- en Roeivereeniging (KNZ&RV), ter gelegenheid van de tweede clubtocht naar Enkhuizen, 19 juni 1937. 
Diameter: 54 mm
Massa: 23 gram
Collectie: Enkh48
Het Scheepvaartmuseum inventarisnummer 1989.0038.



ENKHUIZEN 600 jaar stad 1355-1955
 
Enkhuizen 600 jaar stad 13551955, door J. Mantel.
Vz. Stedenmaagd houdt wapenschild van Enkhuizen binnen omschrift
.
Kz. zeemeermin met bazuin voor stadspoort (= Staverse Poortje!).
Brons gegoten en gepatineerd 68 mm.

Schulman Veiling 328 november 2007 lot 746. Collectie AK


Plaquette / penning
Diameter: 59 mm
Collectie: Enkh40


Opening dijk Enkhuizen - Lelystad door Prins Claus

Vz. Bij opkomende zon verbindt de nieuwe dijk de Drommedaris (Enkhuizen) en de sluizen (Lelystad)
Kz. Gegraveerd inschrift.
Door J. Boender. 1976. Brons gegoten 58 mm., nummer in rand. Collectie AK
Collectie FriesMuseum NA08866



Henkhuzer Heerinkie

Voorzijde: Stadswapen van Enkhuizen en de tekst 'HENKUZER HEERINKIE' / 1794 Stadswapen 1994 / CANDIDE ET CONSTANTER
Keerzijde: · * · / WEST / F R I / S I Æ / 1794

In 1794 werd de laatste munt in Enkhuizen geslagen. Het “heerinkie” verwijst naar de Haring in het stadswapen.
Diameter: 30 mm
Materiaal: CN (nikkel)
Collectie: Enkh29

Diameter: 30 mm
Materiaal: messing, in blauwe cassette van De Nederlandse Munt
Collectie: Enkh38

In Rijks Munt cassette








13 juni 1994, Enkhuizen,
Sinds vandaag heeft deze stad weer een eigen munt. Het “Henkuzer Heerinkie”.
De munt heeft een waarde van ƒ 5,- en is geldig als betaalmiddel in Enkhuizen.
Burgemeester D.J.Krajenbrink sloeg de eerste munt. (Of was het de laatste?De dozen met munten stonden al ingepakt).
De man van het initiatief H.J. van Lijnen Nomen kreeg ter herinnering van de Stichting Eerste Dag Enveloppe Enkhuizen een Eerste Dag Enveloppe in lijst aangeboden.
Precies tweehonderd jaar geleden werd de laatste munt in Enkhuizen geslagen. (het “heerinkie” : vetwijst naar de haring in het stadswapen).











Enkhuizen 650 jaar stadsrechten

Enkelzijdige penning met de tekst: ENKHUIZEN 650 JAAR STADSRECHTEN 2006 / Enkhuizen 650
Afmeting: 50 mm (met draagoog 59 mm).
Massa: 32 gram
Materiaal: brons
Collectie: Enkh33 en Enkh37 zonder draagoog


Dash-board plaatje

Unigarant Bolkoppenrace - Om de Holland-Friesland Bokaal (tekst rond zeilschip) - Enkhuizen 3+4 oktober 1998 - Vereniging Bolkoppenrace.
Afmeting: 50 x 72 mm
Materiaal: brons
Collectie: Enkh34

Unigarant Bolkoppenrace - Om de Holland-Friesland Bokaal (tekst rond zeilschip) - Enkhuizen 1+2 oktober 1994 - Vereniging Bolkoppenrace.


Jaarpenning 2010

Jaarpenning van de stichting Vrienden van het Geldmuseum uit 2010
Vz: De Westfriese Munt boven muntgebouw Enkhuizen
Kz: mmt JAARPENNING 2010 mt. In kader: stichting VRIENDEN / van het geldmuseum.
Diameter: 38 mm
Materiaal: cu

Collectie: Enkh55


Amusementspenning Sprookjeswonderland
2x
Voorzijde: SPROOKJESWONDERLAND - 1 - DUKAAT
Afmeting: 22 mm
Materiaal: brons
Referentie: Kooij AR 021
Collectie: Enkh35


Amusementspenning Zuiderzeemuseum



Voorzijde: ZUIDERZEE MUSEUM - ENKHUIZEN
Keerzijde: waarde binnen lauwerkrans
½   cent, 15 mm, ms, Kooij AS169.1 Collectie Enkh49
1    cent, 20 mm, ms, Kooij AS169.2. Collectie Enkh39, Enkh50
2½ cent, 23,3 mm, ms, Kooij AS169.3 Collectie Enkh51
5    cent, 20 mm, cu Kooij AS169.4 Collectie Enkh52
10  cent, 15 mm, cu Kooij AS169.5 Collectie Enkh53
25  cent, 20 mm, cu, Kooij AS169.6 Collectie Enkh54
½   G(ulden), 22 mm, cu, Kooij AS169.7
Nieuwsbrief Het Peperhuis 2002, nr2 over dit kermisgeld.

 


Muntset De Munt van West-Friesland
1586 - 1809
Penning:
Doosrsnede: 26 mm
Gewicht: 5,0 gram
Materiaal: cupro-nikkel
Uitgifte: Muntpost 1999
Collectie: Enkh36



 

Pressed Penny's van Enkhuizen 
de machine stond van mei 2013 tot juni 2020 in het VVV van Enkhuizen, Tussen Twee Havens 1, Enkhuizen


Drommedaris Enkhuizen
Collectie Enkh42



Botter Enkhuizen
Collectie Enkh43


Enkhuizen (stadswapen)
Collectie Enkh44

Pressed Penny's van het Zuiderzee museum te Enkhuizen 
de machine stond van april tot oktober 2021 in het Zuiderzeemuseum, Wierdijk 12 - 22, Enkhuizen

Enkhuizen / Zuiderzeemuseum / Nederland
Collectie Enkh45

Zuiderzeemuseum / MUSTsee / 2021
Collectie Enkh46

Holland / in 1 dag
Collectie Enkh47

 


Jeugd belangen wandeltocht 1950

Wandeltocht 1956

Zeilsport jubileumtocht

Grachtentocht 1979
 
IJsselmeertocht  Enkhuizen Stavoren V.V.
4 feb 1996, 50 km
   



Prijspenning Maatschappij tot Nut van 't Algemeen

Voorzijde: Minerva onder boom schenkt jongeling een boek
Keerzijde: Inscriptieruimte binnen krans en omschrift / de rand ingeklopt VOOR EDELMOEDIGE DADEN
Inscriptie: 'Aan Pieter Jobse Buis den 9den augustus 1831.'
NB: Op de 47e vergadering van de Maatschappij op 9 en 10 augustus 1831 aan Buis uit Enkhuizen toegekend voor hulp aan schipbreukelingen of gestrande personen.
Jaar: 1839
Ontwerp: J.G. Holtzhey
Diameter: 40 mm

Materiaal: brons
HAE veiling 15-11-2021 lot #1301



Leidse Vroedschapspenningen
Onderstaande heeft geen betrekking op loodjes, maar vind ik wel vermeldenswaardig;
In het JMPK uit 1912, blz. 60 staat het volgende vermeld onder de Leidse Penningen:
De bekende zilveren vroedschapspenningen o.a. afgebeeld in Van Loon op 1574 zijn van de munt te Enkhuizen.
Zoo werd 29 Mei 1667 uitbetaald "aan David Hagenet, muntmeester te Enkhuizen 1344 gulden 10 stuivers in voldoening van 1500 vroedschapspenningen bij denselve aan de stad geleverd".



Assiqnaat Enkhuizen 1795


 

Sluiten

Begin