Overzicht van 'LOODJES' welke gebruikt zijn in de scheepvaart met een mogelijke (belasting)functie:
BAKEN-,TONNEN-, VUUR-, HAVEN-, LANTAARN-, SLUIS-, KANAAL- of TOL-GELD
Indeling;
1.De Suyderzeese Vuurbakens en Muiden
2.
West - Friesland
3. Friesland
4.
Overijssel / Drenthe? / Groningen?
5. Holland; De 'Binnen Dunen' route, alternatieve route, na Dordrecht
6.
Staats- / Bataafs- / Noord-Brabant
7. Zeeland

Sluiten

Begin

Bakens rond de Zuiderzee en Muiden
De Suyderzeese Vuurbakens
Voorbeeld afbeelding Type /
link
Korte omschrijving
SA
1701
Afslagen in lood.
Drie vuurtorens
Leeuw / waarboven stadswapen van Amsterdam

  

SA
1702

Afslag in zilver.
Drie vuurtorens
Leeuw / waarboven stadswapen van Amsterdam

  

SA
1714
Zilveren herdenkingspenning uit 1714 van de eerste steenlegging bij Durgerdam.
Drie vuurtorens
Leeuw / waarboven stadswapen van Amsterdam
 
SA Drie vuurtorens
Leeuw / waarboven stadswapen van Amsterdam

SB

Drie vuurtorens
Leeuw / waarboven stadswapen van Haarlem



SC

Drie vuurtorens

Leeuw / waarboven stadswapen van;

Medemblik? (stadswapen met paal)

Muiden? (burcht / toren)


Monnikendam? (monnik)

    

SD

Drie vuurtorens
Leeuw / waarboven stadswapen van Enkhuizen (drie haringen)

SE

Drie vuurtorens
Leeuw / waarboven stadswapen van Hoorn (hoorntje)
         

SF

Drie vuurtorens
Leeuw / staande leeuw n.l. (mogelijk bedoeld als stadswapen van Zaandam)
(
  SI Drie vuurtorens
Leeuw / wapen van Edam (stier)
 

SG

Drie vuurtorens
Leeuw waarboven bloem "
{-*" / ster ""


SH

Drie vuurtorens
Leeuw HOLLAND

  

SV
varianten
Varianten van de

Suyderzeese Vuurbakens

penningen

Muiden

       

MA

Schip tussen twee torens (bakens),
vierkant
   

MB

Schip tussen twee torens (bakens), 
gedetailleerd
 

MC

Schip tussen twee torens (bakens),
gestileerd
 

MD

Schip tussen twee torens (bakens),
sterk gestileerd

Terug

Begin

West - Friesland

    
      

WA

Groot Tonnelood Enkhuizen
Detailverschil Groot en Klein Tonnelood

Pelsdonk 035
   

WB

Klein Tonnelood Enkhuizen
Detailverschil Groot en Klein Tonnelood

Pelsdonk 034
       WC Loodje met letter " H "

Jaartal ter weerszijden van het wapen van Enkhuizen waaronder "
H "
   

WD

Lantaarnlood (ook Havenlood of Paalkistpenning genoemd) Enkhuizen.
Twee cijferig jaartal, m.u.v. 1900

Artikel over deze loodjes in Detector Magazine 112, september 2010,
pagina 19

Pelsdonk 036

2x 

WE

Vierkant loodje met hierop afgebeeld het stadswapen van Edam
een stier waarboven drie sterren en waaronder het jaartal.
Het laatste cijfer van het jaartal (meestal) separaat ingeslagen.

In de eerste jaren is de stier
rudimentair naar links lopend afgebeeld.
Vanaf ca. 1730 is de stier naar rechts afgebeeld.
     

WF

Havenloodje Medemblik,
eenvoudig stadswapen boven jaartal
    

WG

Havenloodje Medemblik
jaartal gescheiden door wapen, 
MEDEMBLIK
N
o ...
Ø ± 49 mm.
   WH
Monnickendam
Enkelzijdig rond lood met een door het stadswapen
(de
Monnik met knuppel over zijn schouder) gescheiden jaartal.

       

WI

was
QL

Bovenkarspel
Boom met zijtakken waarin en omheen 'sterren', waaronder het jaartal

Pelsdonk 410, 411, 412.
    WJ

was
FK
HORS / HORƧ
17
÷ (72:73 en 73:74)

 
WK

was
DT
Bakenloden van Alkmaar voor de bebakening het Alkmaarder- of Langemeer?

Kasteel / Burcht waaronder jaartal of letters

Nog nader te onderzoeken

     

QH

was
DH

PW / jaartal en / of nummer

Terug

Begin

Friesland

 

FA

Driehoekig lood met wapen van Harlingen A - K waaronder jaartal
 

FB

Rond, Ø +/- 23 mm met wapen van Harlingen A - K waaronder jaartal
 

FC

Rond, Ø +/- 29 mm met wapen van Harlingen A - K waaronder jaartal 
           

FD


Rond, Ø +/- 38 mm met
T stadswapen van Harlingen C / H jaartal M

Rond, Ø +/- 42 mm met
B - I stadswapen van Harlingen D / H M , jaartal
   

FE

Rond, Ø +/- 32,5 - 40 mm met C Z stadswapen van Harlingen H M , jaartal
FH

I                    O
stads
wapen
Harlingen

VD                    W

Onder het stadswapen 1808 in een kader

FI

Kanaalgeld te Irnsum voldaan, achthoekig Ø 45 mm 

FJ

Kanaalgeld te Terhorne voldaan, achthoekig 

Terug

Begin

Overijssel / Drenthe? / Groningen? nog nader te onderzoeken

 
  

OS

was
DS

De vuren van Krachenburg stonden bij de ingang van het Zwarte Water
wat verderop overging in het Zwolsche Diep


Z
wolsche Diep(?)

Z D
waaronder jaartal
Getal(len) of waarde(s) in St.
    OM Musselkanaal / Veendam ?
M V
waaronder jaartal.
Soms geklopt met cijfer(s)

Nog nader te onderzoeken

 

DK

 W:S:
--------
jaartal

in kader

Terug

Begin

Holland:
De 'Binnen Dunen' route, alternatieve route, na Dordrecht

Dordrecht had een zeer belangrijke positie door het verkregen stapelrecht. Het was ook de belangrijkste stad vanuit het zuiden naar het noorden en het begin van de ‘binnen dunen’ route, oftewel de veilige route binnendoor. Deze verplichte handelsroute verbond al vanaf de dertiende eeuw de Maas met het IJ en hiermee de zuidelijke markten, zoals Brugge en Dordrecht met de handelcentra in het noorden zoals Gouda, Haarlem en Amsterdam. Het Hollandse deel bestond uit de Merwede, de Noord, de Hollandse IJssel, de Gouwe, de Oude Rijn, de Heimanswetering, de Woudwetering, het Braassemermeer, de Oudewetering en het Leidse Meer.

Iedere stad langs deze route kon goed geld verdienen door tol te heffen over de schepen die langs voeren. Gouda bezat een belangrijk sluizencomplex waarvoor tol kon worden geheven, iets wat de stad en de Graven van Holland veel geld opbracht.
Niet iedereen was te spreken over deze dure tolheffingen bij de ‘Binnen Dunen’ route. Er werd al vanaf de dertiende eeuw geprobeerd deze ‘verplichte’ route te omzeilen door alternatieve routes te kiezen. Omdat Holland vol met waterwegen lag was het geen probleem een andere route te vinden. Dit werd ook nog gestimuleerd door steden welke aan deze alternatieve routes lagen, zoals Delft, die ook graag hun inkomsten door het scheepvaart verkeer aan wilden vullen. Het was een optie om vanuit het zuiden via de Schiedamse Schie naar de Delftse Vliet te varen en vandaar richting Leiden. Een eeuw later konden de schippers ook de Rotterdamse-, de Delftse- en de Delfthavense Schie gebruiken. Dat dit zeer tegen de zin van de steden Gouda en Dordrecht en de Graven van Holland was is begrijpelijk. Zij probeerden het de schippers zo moeilijk mogelijk te maken door dammen aan te leggen, zoals de dam bij Delft en een dam in de Vliet tussen Leiden en Delft (Leidschendam).

'Binnen Dunen' route

 Spaarndam RijnLand

 

HA

R L loodjes van het Hoogheemraadschap Rijnland

Haarlem

   
    

HC Wapen van de stad Haarlem en ingeslagen letter
Laatste twee cijfers van het jaartal


Pelsdonk 042

   

HD Wapen van de stad Haarlem
Volledig jaartal en ingeslagen letter(s) en / of cijfer voor de waarde in Stuivers

Pelsdonk 043

Leiden

    
 

HL

Wapen van de stad Leiden waaronder het jaartal

2 / 3 wapens Alphen - Oudshoorn - ?



LA

twee wapens: zespuntige ster + 3 hoorntjes aan lint,
laatste cijfer(s) van het jaartal en de waarde "8 of 4" ingeslagen.

          
 

LB

twee wapens: achtpuntige ster + 3 hoorntjes aan lint, 8 ingestempeld
twee wapens: achtpuntige ster + 3 hoorntjes aan lint, onleesbare instempeling
twee wapens: achtpuntige ster + 3 hoorntjes aan lint, (waarde) S
Volledig jaartal ingeslagen

Pelsdonk 160
         

LE

twee wapens: zespuntige ster + 3 hoorntjes aan lint, boven de twee wapens
een tot op heden onbekend wapen, gelijkend op drie "paddestoelen" op een "kruiwagen?"
Groot getal ingeslagen voor 17... 

Pelsdonk 161 + 162

   

LG

twee wapens, waaronder, gescheiden door een horizontale balk, het jaartal. 
Wapens van links naar rechts: ster; drie hoorntjes; kruis?

Pelsdonk 414 + 415

     

LI

rechthoekig loodje met de drie wapens, ster; drie hoorntjes; kruis?
Daaronder het volledige jaartal

Pelsdonk 210

De alternatieve route

Familie wapen van der Does als heren van Noordwijk

  HH Gekroond familiewapen van de familie van der Does als heren van Noordwijk
Jaartal boven kroon geklopt
Waarde "6" en "S" rechts van de kroon
Waarde "12" en "S" links van de kroon
detail (familie)wapen   HI 1711 - 12 - S(tuivers)
(Familie)wapen met een springende éénhoorn in het linker veld,
rechter veld "kersen"? / "maantjes" van de familie van Wassenaer en een aambeeld???

Nog nader te onderzoeken

    HZ

oude type
was CQC
mogelijk Zevenhuizen

  • Z • H / • • • / 1758
  • Z • H / • • • • / 1760
  Z  H   / 1764 
  ×Z×H× / 1765
  Z
H  / • • • / 177?
HJ Jaartal
---------
A | .. (waarde)

Na Dordrecht

de Kil(le) / Dordtsche Kil


  

HK

oude type
DM

Leeuw naar links (b. met zwaard en pijlenbundel) = wapen Staten Generaal

*
* *
of K

jaartal
6 / 12 / 18 / 24 S

na 1830 waarde in Centen
HK

oude type
DM

 
  K

60 C

1837
HK
variant?
  K
-------
1780

De Mijl

 

 
HE

oude type's
ZM - DN
Éenhoorn (paard / ezel / muildier?) naar rechts
M jaartal waaronder .. ST

Vanaf 1832 wordt de waarde weergegeven in  .. C (enten)

Strijen-Sas

   
 
HF


oude type's
ZC - ZA
SAS / waarde / jaartal

SAS / jaartal / 6 - 12 - 18 of 24 (stuivers)
Gekroond wapenschild, van boven gescheiden met links en rechts een leeuw
(wapen van Willem IV 1711 - 1751 en Willem V 1751 - 1795)
 

HG

oude type
ZE

SAS / waarde / 6 of 18 ST

Pelsdonk 320
   

HI


oude type
DI

waarde in centen / S.S. (Strijen Sas) / jaartal


90CT, 60CT, 30CT / S.S. / jaartal

HaringVliet

 
  

HV

oude type
was QI

Staande leeuw naar links
H V  HaringVliet(?) / jaartal / 24

Pelsdonk 312



Enkelzijdig
H V  HaringVliet(?) / 1830 / 24

Brielle

2x  2x

HM dubbel gedeeld wapen met paal waarboven jaartal
waaronder •R•M• (kan soms gelezen worden als •B•M•)
In het midden van een effen veld het wapen van Brielle tussen de letters Y en C.

.
*. / 24:ST / .*.

Pelsdonk 031
HN klein dubbel gedeeld wapen met paal waaronder 1756 (groot weergegeven)
waaronder M .

.*. / 24:ST / .*.
Vierkante penning van 24 x 24 mm.

            

HO klein dubbel gedeeld wapen met paal waaronder het jaartal (groot weergegeven)
waaronder M .

.*. / 24:ST / .*.

Pelsdonk 032
HP springend paard naar rechts.

M (vergelijkbaar met het type M op de andere Brielse / Dordtse loodjes) /
17.7 /
ϩ (retrograde S) 24
Vierkante penning van 28 x 28 mm.

 

ZS
Oude type
was CQ

Voor de betonning van Bieningen aan 't Spui
(3 driehoeken) meestal binnen een parelrand
Jaartal waaronder 2, 6 of 10
* De oorspronkelijke toewijzing aan Zeeland is bij nader inzien niet terecht, (Zuid)-Holland is juist;
 

Terug

Begin

Staats- / Bataafs- / Noord-Brabant

MoerDijk

      

BMa

Oude type
was ZH

Wapen Prins Willem V

MD
, jaartal, 2, 4, 6 of 24

Pelsdonk 315.
Tijdens de Franse bezetting stond het wapen van Prins Willem V niet op de loodjes:
 
BMb

Oude type
was ZH
>1794 Nederlandse Leeuw

MD
, jaartal, 2, 4, 6, 8 of 24
 

BMc

Oude type
was ZI


Zeer primitief (mans)figuuur - fabeldier
MD - jaartal - waarde 4 of 6 of 16 stuivers(?)
   
 
BMd

Oude type
was ZK
MD / jaartal / 4 of 6 ST (waarde in STuivers)

Pelsdonk 316 + 317.
Na 1830 de waarde in Centen
 

BMe

Oude type
was ZL

20 of 30 C / M.D. / jaartal (waarde in Centen)

Liesche (Adelijse) Gors



Tijdens de Franse bezetting stond het wapen van Prins Willem V niet op de loodjes:
3x
2x  

Na de Franse bezetting zijn de loodjes enkelzijdig:


Na 1830 de waarde in Centen

BL

Oude type
was DE

en

DF

en

BL










 



Wapen
Prins Willem V /
L.G.
jaartal, 4 of 6 of 10, ST






L.G. / jaartal / 4
Klimmende leeuw (of ander figuur)







Voorzijde : L zeeton G (C) binnen stippelrand
Keerzijde :
| - jaartal - waarde, binnen stippelrand
Referentie: Pelsdonk 314.



L. G.  jaartal, waarboven ingestempeld " 20 " C T








 

Willemstad
VZ: Wapenschild Willem III van Oranje (met omschrift "HONI SOIT QUI MAL Y PENSE")


 

BA

Oude type
was
ZSa + DL
aa)  6 St / W·W / jaar
a)  
WW / 6 ST / jaar
b)   WW / 12 ST / jaar

Pelsdonk 324

VZ: samengesteld wapen van Willemstad, leeuw naar links in gekroond wapen waaronder +++

a  b 
d:  

BB

Oude type
was ZS

a)   WW / 6 ST / jaar
b)   WW / 12 ST / jaar
c)   WW / 12 ST / jaar
d)  
WW / jaar / 12
e)   WW / jaar / 18
f)    WW / jaar / 24


Pelsdonk 158
 2x

BC

Oude type
was ZT

Wapen met leeuw naar links waaronder +++
W S / jaartal / waarde

Pelsdonk 159

PrinceLand

           

BP

a) P:L, jaartal, 4 of 8 of 12.
Pelsdonk 318




b) 40 of 60 CT, P:L
Pelsdonk 319

Nog nader te onderzoeken

 

QB

Oude type
was FF

A * K, 6 ST, jaartal 

Aalskreek Klundert?

Terug

Begin

ZEELAND


ZF

ZYP,

ingestempeld jaartal

 
ZP

Oude type
was DH

Lood voor de bebakening van de Ooster Schelde?


PW, PWV, na 1818 PWDV / 12, 8, ST

Vanaf 1830: 40 CT of 60 CT  / P.W.D.V. / jaartal

ZO

Het Sloe &c&c
waarde jaartal / jaartal waarde

Het Sloe is het voormalig vaarwater tussen Walcheren en Zuid Beveland
Pelsdonk 313
  

ZN

De Tonne van de Kloot 
1793 4.G.L

Pelsdonk S541

           
 
  
b 
 

ZH

Oude type
was DJ





b

Mogelijk voor de Wester- Hont(e) Schelde

Jaar / waarde / WH
of W H / waarde / jaar

Pelsdonk 321 + 322




waarde in centen / WH of W H jaar

Nog nader te onderzoeken

 .

ZG

SMA / IPH

ZR

S Z
1746 / 15 STU

Pelsdonk 130

Terug

Begin

Diversen  / Overigen (vooralsnog onbekend)

2x

QB
Voorzijde: letters V B
Keerzijde: S / 1818 / 18 S
Diameter: 23 mm
Vindplaats: Dordrecht
Collectie: Huis van Gijn inv.nr. 18329

2x

QA


Voorzijde: Ton met ketting 16 - 41
Keerzijde: blanco?
Diameter: 26 mm
Vindplaats: Ronde Venen
Numis:
1158530
PAN nr: PAN-00088840
Collectie: MvdH

 

WCb

Vermoedelijk een penning van de gemeente Lith (N.Br.)
Havenlood of Paalkistpenning Enkhuizen
Volledig jaartal tussen dikke punten

QM


Loden met alleen een jaartal zullen eerder als merkloden gezien moeten worden.
Jaartal waaronder letter(s)
Jaartal waarboven waarde
Jaartal / waarde

Pelsdonk 325

   

QF

3 dwarsbalken + wassende maan? (wapen Ameland) - 1777 - 109

Op Ebay wordt een vergelijkbaar exemplaar aangeboden met de omschrijving;
"Hop or maybe communion lead token
Vz: dated 1719 - Kz: "TC" & "WW". 5.97g max. 24.5mm"
 

Gevonden op Schokland, 25 mm, Muntenbodemvondsten.nl


Download
hier een overzicht van de Baken - Loodjes (pdf)
Voor het zoeken van andere loodjes op
plaats-naam of afbeelding klik op de tekst.


Typering volgens afbeelding(s)nummering Pelsdonk 'Pennincxkens van Loode' ↔ Kussendrager (www.loodjes.nl)

Sluiten

Begin