Amsterdam

Amsterdam

Amsterdam Historische plattegronden

Avondmaalspenning.

Eénzijdig : " H / LG " ingestempeld.
Diameter : 27 mm
Lijst v.d. Dussen 1-1981 nr. 344? veiling 3 Westerhof / v.d. Dussen lot 1672, brief P. Palmen Muntkoerier 9-1989. Amsterdam Museum PA 1645
HAE veiling 72 16-11-2021 lot 1478, 29 mm
Rijksmuseum Amsterdam NG-VG-20-201 en NG-VG-20-201-A en NG-VG-20-44
Hiervoor heb ik een verklaring kunnen vinden in het jaarboek van het Koninklijk Genootschap van Munt- en Penningkunde uit 1903.
Het is een avondmaalspenning van de Hersteld Luthersche Gemeente in Amsterdam.
"Wijders is geresolveerd voor de bediening van het Heilig Avondmaal lootjes te laten maken met de letters H. L. G"
(Notulen van de Kerkelijke Vergadering van Direkteuren der Herst. Luth. Gemeente 1 Sept. 1791, opgericht 3 Juli 1791;
De eerste Avondmaalsviering had plaats 25 Sept. 1791.)
Uit het kasboek blijkt, dat er gemaakt zijn 1000 loodjes voor ƒ21.- door den loodgieter M. Rensen.

In het boek "Gedenkpenningen betreffende Amsterdam" worden nog de volgend loodjes beschreven:
752 z.j. Broodloodje van de Herst. Luthersche Diaconie. Kz. I R. B. vierkant
753 z.j. Avondmaalsloodje der Hersteld Luthersche gemeente. A. I. G.

Armenpenning

Enkelzijdig, Luthers Wees Huis gegraveerd.
Ingestempeld met een kleine letter " S "
Lood 34 mm
Harry Donga & Carel van den Berg # 33

Armenpenning

Enkelzijdig.
Omschrift: Luthersche Diaconie Huys.
In het midden een grote D
Lood 34 mm
D&B 42

Armen(brood)penning Lutherse Gemeente

Voorzijde: Binnen een dubbele parelcirkel, het omschrift: LVYTERSE·ARMEN·. Centraal op het veld ingeslagen letter en cijfer B 2 (twee broden?)
Keerzijde: Blanco.
Diameter: 33 mm.
Massa: 27 gram.
Materiaal: Lood.
Datering: z.j. ca. 18e eeuw.
Aanmaakplaats: Amsterdam (?).
Bodemvondst, Martijn van Gerven, 04-2020 aangeboden op MP, collectie MvdH.

Voorzijde: Binnen een dubbele parelcirkel, het omschrift: LVYTERSE·ARMEN·. Centraal op het veld ingeslagen letter en cijfer A 23
Keerzijde: Blanco.
Diameter: ca 30 mm.
Massa: 28 gram.
Materiaal: Lood.
Datering: z.j. ca. 18e eeuw.
Aanmaakplaats: Amsterdam (?).
Bodemvondst, Martijn van Gerven, 11-2021 getoond op FB , collectie Luther Museum Amsterdam.

Armenloodje?
grote afbeelding2x 3x
Voorzijde : Een gotische A.
Keerzijde : Een cirkel met kruis.
Diameter : 17 mm
Referentie: Baart e.a. afb. 771; Pelsdonk 453, Bodemvondstenwereld1, Bodemvondstenwereld2
(3x =) Gevonden in Leimuiden, Ø 16 mm gewicht 2,19 gram.
De armenzorg maakte gebruik van loden penningen die aan de armen werden uitgereikt en waarvoor ze de hoogst noodzakelijke levensbehoeften konden krijgen zoals brood en graan,
turf en smout, terwijl wijn alleen voor de zieken was bestemd.
Deze producten werden met een letter aan de keerzijde van de penning aangegeven, terwijl op de voorzijde het stadswapen of de instantie die de armenzorg beheerde,
zoals het aalmoezeniershuis of het oudemannenhuis, staat aangegeven.

Armenloodje / Broodloodje?
grote afbeelding
Voorzijde : Een kruis in een cirkel.
Keerzijde : De letter B (van Brood?).
Diameter : 16 mm, massa 2,35 gr.
Gevonden in Amsterdam, datering 15e / 16e eeuw, collectie Amst19.

Armenpenning?

Een middeleeuwse tinnen armenpenning met op de voorzijde een kruis.
Diameter 17 mm. Collectie Amst13
Bodemvondst uit de binnenstad van Amsterdam. Eeuwen geleden heeft iemand er een spijker doorheen geslagen

Armenpenning?

Voorzijde : Een kruis in een cirkel.
Keerzijde : Onduidelijk (stippen en letters?).
Diameter : 20 mm, massa 3,21 gr. Materiaal lood/tin.
Gevonden in uit de Amsterdamse binnenstad afkomstige stortgrond, datering 15e / 16e eeuw, collectie Amst18.

Armenpenning?

Voorzijde : Een kruis in een cirkel.
Keerzijde : Onduidelijk (stippen en letters?).
Diameter : 15 mm. Materiaal lood/tin.
Gevonden in uit de Amsterdamse binnenstad afkomstige stortgrond, datering 15e / 16e eeuw.

Armenpenning

Gekroond wapen met de letters A M. Keerzijde glad.
Schulman veiling 333 lot 882, 33,3 mm.
HAE veiling 58 lot 1907: Eenzijdig armenloodje - Gekroond ingebogen Amsterdams wapenschild tussen A-M - lood 28 mm 11,04 gram
Opnieuw aangeboden in Schulman E-Auction 4 lot #1761
Omschrijving: ARMENLOODJE z.j, AMSTERDAM
Gekroond wapen met de letters A M. Kz. glad.Uit veiling Schulman 333 van 23 apr. 2010, no. 882.Pb 38.1 mm

Armenpenning.
2x 2x3x
Voorzijde : Gekroonde stadswapen van Amsterdam rustend op twee zegetakken met een parelrandje omsloten.
Keerzijde : " B " (Brood) omgeven door een fijn randje en een parelrandje.
Diameter : 13 mm
Referentie: L. Minard van Hoorebeke nr. 100; Baart e.a. afb. 770; Pelsdonk 011.
Datering eind 16^e - midden 17^eeeuw.
Numis 1054187 met letter " A " gevonden te Dordrecht 2,893 gr.
Ander exemplaar met letter " A " 2,39 gram en 14 mm, collectie Amst14.
Exemplaar met de letter " C " 3,6 gram en 13 mm gevonden bij Gouda, collectie Amst15.
Exemplaar met de letter " C " 3,65 gram en 13 mm gevonden in Amsterdam, Numis 1037692.
Exemplaar met de letter " A " , 12 mm gevonden bij Noordwijk, collectie Amst22
Exemplaar met de letter " A " , afgebeeld in 'Goed Gevonden' pagina 83
Exemplaar met de letter " C " 2,6 gram en 14 mm + anderen met een " A " en " C " op Bodemvondstenwereld
Exemplaar met de letter " A " 2,92 gram en 12 mm gevonden in Amsterdam, collectie Amst36
Exemplaar met de letter " C " 10 mm, gevonden bij Heerenveen collectie VL280417
Exemplaar met de letter " C " 11 mm, gevonden omgeving Utrecht, collectie ME080418.
Schulman E-Auction 3 met de letter " A " lot 2474
De armenzorg maakte gebruik van loden penningen die aan de armen werden uitgereikt en waarvoor ze de hoogst noodzakelijke levensbehoeften konden krijgen zoals brood en graan, turf en smout, terwijl wijn alleen voor de zieken was bestemd. Deze producten werden met een letter aan de keerzijde van de penning aangegeven, terwijl op de voorzijde het stadswapen of de instantie die de armenzorg beheerde, zoals het aalmoezeniershuis of het oudemannenhuis, staat aangegeven.
De letters op armenpenningen hebben geen betrekking op producten die men voor het loodje kon krijgen. In het geval van Leiden gaat het eerder om een “wijk”-indeling. Dit zal voor andere steden niet anders geweest zijn.
Geen indeling van de Leidse overheid, maar een eigen indeling van de uitgevende instantie. In het geval van Leiden het Huis Sitten Huis is zeer waarschijnlijk.
De letters op de loden slaan op de “bonnen”, een soort “wijken”, die de “kerk” en later Armenzorg had gedefinieerd.

Broodloodje van de Gereformeerde Diaconie.

Voorzijde : In een geparelde rand het gekroonde stadswapen.
Keerzijde : In een geparelde rand de letter " G " van Gereformeerde, omzoomd door een effen randje.
Diameter : 8 mm
Referentie: L. Minard van Hoorebeke nr. 106; Pelsdonk 012.
Opmerking: is dit niet een "gewone" armenpenning met de Wijk-letter G?

Broodloodje (van het Aalmoezeniershuis?).

Voorzijde : In een geparelde rand het gekroonde stadswapen.
Keerzijde : In een geparelde rand de letter " A " (van Aalmoes of Armen?), omzoomd door een effen randje.
Diameter : 8 mm
Referentie: Niet in L. Minard van Hoorebeke vergelijk nr. 106; Baart e.a. afb. 769; Pelsdonk 010; colPAM01, Numis 1037151
De armenzorg maakte gebruik van loden penningen die aan de armen werden uitgereikt en waarvoor ze de hoogst noodzakelijke levensbehoeften konden krijgen zoals brood en graan, turf en smout, terwijl wijn alleen voor de zieken was bestemd.
Opmerking: is dit niet een "gewone" armenpenning met de Wijk-letter A?

(armen?)Loodje

Vz.: gekroond stadswapen van Amsterdam gehouden door leeuwen binnen cirkel
Kz.: L M binnen cirkel
Gevonden bij Franeker, diameter 25 mm, gewicht 13,93 gram. collectie Amst27
Getoond op FB, 25 mm.

3x
Voorzijde: stadswapen Amsterdam
Keerzijde: Gotische D
Diameter: 11 mm
Vindplaats: Amsterdam

Loodje met L H

Enkelzijdig loodje met de letters L H
Diameter: 23 x 17 mm
Vindplaats: Vinkeveen
Verblijfplaats: collectie Herman Vos

(armen?)Loodje

Vz.: stadswapen van Amsterdam gehouden door leeuwen binnen cirkel. Boven het wapen een letter K(?) of moet dit de kroon zijn
Kz.: K binnen cirkel
Decentrisch geslagen, diameter 30 mm, gewicht ongeveer 6,5 gram.

Kerkelijke penning
2x
Vz: + - IHϨ - W
Kz: blanco
Diameter: 17 mm
Massa: 3 gram
Vindplaats: Amsterdam
Collectie: Amst54

Graanpenningen of Koren accijns loden. (Zie ook de speciale pagina over graanpenningen) Uit Amsterdam zijn drie verschillende graanloden bekend waarvan er twee aan plaatsen in Zeeland zijn toe te wijzen. Een historische bron over het gebruik van graanpenningen in Amsterdam wordt momenteel onderzocht.
	Voorzijde: 7Z - COE-REN binnen puntcirkel Keerzijde: Ƨ handmerk V binnen vierkant punt rand kader Afmeting: 24 mm Massa: 5,83 gram Datering: 1500 - 1600 Materiaal: lood Vindplaats: Amsterdam, stortvondst Amsterdam NZ-lijn Rokin ; 2005 Verblijfplaats: particuliere collectie
	Voorzijde: COE-REN binnen puntcirkel Keerzijde: "molenijzer" binnen punt rand Afmeting: 23 mm Massa: 7,67 gram Datering: 1500 - 1600 Materiaal: lood Vindplaats: Amsterdam, stortvondst ; 2016 Verblijfplaats: particuliere collectie
	Voorzijde: SAC waaronder een kroon geklopt Keerzijde: twee maal een kroon geklopt Afmeting: 16 x 26 mm Massa: 5,16 gram Datering: 1500 - 1600 Materiaal: lood Vindplaats: Amsterdam, stortvondst Rembrandtsplein (1550-1600) ; 2012. Verblijfplaats: particuliere collectie
	Voorzijde: klop I / SCEPE Keerzijde: zes spakig rad onder de tekst q : ..? Afmeting: 18 mm Massa: 4,22 gram Datering: 1500 - 1600 Materiaal: lood Vindplaats: stortvondst waarschijnlijk Amsterdam ; 2012. Verblijfplaats: particuliere collectie
	Voorzijde: in gotische letters 'hAlF', waaronder de gotische letter M / Half Mud Keerzijde: X in gotische letters 'hAver' Afmeting: 22 x 17 mm Massa: 9,68 gram Datering: 1500 - 1600 Materiaal: lood Vindplaats: Amsterdam, stortvondst Artis (17e eeuw) ; 2010 (gelijk aan onderstaande vondst van Alex ook uit Amsterdam) Verblijfplaats: particuliere collectie
2x	Voorzijde: in gotische letters 'hAver' waarboven, een rad/wiel. Keerzijde: in gotische letters 'hAlF', waaronder de gotische letter M / Half Mud Instempeling: - Afmeting: 20 x 17 mm Massa: 8,7 gram Datering: 1500 - 1600 Materiaal: lood Vindplaats: Amsterdam Verblijfplaats: particuliere collectie Bron: Loden penningen-Méreaux 441094382
2x	Voorzijde: COE-REN binnen puntcirkel Keerzijde: "molenijzer" binnen punt rand. Afmeting: 20 x 22 mm Datering: 1500 - 1600 Materiaal: lood Vindplaats: Amsterdam Verblijfplaats: zie ~~Muntenbodemvondsten.nl~~
180 ° gedraaid	_{Graanpenning van Valkenisse;}Voorzijde: _•^•^• _M• t• Keerzijde: - Instempeling: "eikenblad" Afmeting: 30 mm Datering: vermoedelijk 15^e eeuw Materiaal: lood Vindplaats: Amsterdam Verblijfplaats: particuliere collectie Collectie: ~~Vr138, Amst29~~, Valk02 Een ander exemplaar is gevonden in Middelburg, collectie ~~Midd09~~, Valk01.

Overige (armen)penningen welke in Amsterdam gevonden zijn:

	Voorzijde: T • * COM binnen parelcirkel 1611 H Keerzijde: blanco Klop: P of d Diameter: ca 25 mm Vindplaats: oude centrum van Amsterdam Collectie: Amst55. Vermoedelijk een schijfzegel van Jacobus I (1603-1625). Referentie R. van Laere 1387. Voorzijde: ontbreekt. Keerzijde:... P omsloten door parelcirkel en rondom de legende: COM
2x	Voorzijde: Rijksappel Keerzijde: wapen van Amsterdam(?) Vindplaats onbekend Diameter: 20,35 mm Massa: 3,72 gram, Numis: 1138915
3x	Gevonden bij de metro werken aan het Rokin in Amsterdam. Ø 13 mm; 1,54 gram, collectie Amst38
2x	Gevonden bij de metro werken aan het Rokin in Amsterdam. Ø 18 mm; 4,16 gram, collectie Amst37
	Ø 17 mm; 3,1 gram Vergelijkbaar exemplaar op Bodemvondstenwereld
Onderstaande vier loden penningen zijn gevonden op het bouwterrein van de optiebeurs aan het Rokin 65. De locatie bevond zich op de oever of net in de middeleeuwse Amstel.
	Vz. Gotische letter A Kz. kruis binnen twee cirkels waarbinnen punten Ø 26 mm; 7,00 gram, collectie Amst30
	Vz. vismotief Kz. opengewerkt gevoet kruis met punt in de kwartieren Ø 23 mm; 4,04 gram, collectie Amst31
	Vz. Gotische letter N of U Kz. opengewerkt kruis met versierselen Ø 22 mm; 2,57 gram, collectie Amst32
	Middeleeuwse (gilde?)penning. Vz. gekroond kruis omgeven door stippen. Kz. landbouwwerktuig / hak Ø 22 mm; 3 mm dik; 12,07 gram, collectie Amst33

Avondmaalsloodje van de Waalse Gemeente te Amsterdam.
2x

Voorzijde: Een gevleugelde arm waarvan de hand op het anker van de hoop aan een behoeftige de hand drukt.
                Boven aan het oog van God. Links het zinnebeeld van de koophandel en onder de beide handen het jaartal 1586, omgeven door een dubbele rand.
Keerzijde: Het gekroonde stadswapen omgeven door een parelrandje.
Diameter: +/- 16 mm
Referentie: L. Minard van Hoorebeke II nr. 101. Pelsdonk 013, Burzinski 7314.
Amsterdam Museum PA 2483, PA 2484, PA 2485, PA 2486.
Rijksmuseum NG-VG-20-47 en NG-VG-20-48
Veilingcatalogus collectie P. Smidt van Gelder Zaandam 1848 lot No. 4499
Prijslijst A.G. v.d. Dussen januari 1981 nummer 300 en 301. Verz. Dreesman 13.
Holleman lijst 78, september 1989, nr. 286.
MPO veiling 25-11-2010 lot nr 5976, collectie Amst02
Schulman veiling 344 (03-2014) lot 1304, veiling 346 (11-2014) lot 1591.
MPO veiling 44 woensdag 26 november 2014 lot 5612
Exemplaar gevonden in de gemeente Ophasselt, België. Doorsnede 13,5 mm en gewicht 1,9 gram.
MPO veiling 44 woensdag 26 november 2014 lot 5612. Exemplaar gevonden bij Gouda collectie Amst34.
Afgebeeld in 'Metaalvondsten uit onze bodem' bladzijde 180.3.
Exemplaar gevonden in Vinkenveen, diameter 14 mm, collectie van Herman Vos.
Detectorvondst in Leimuiden van Hylke Roorda. Diameter 14 mm en massa 1,70 gram.
HAE veiling 66 lot #2829, #2828 15 mm
HAE veiling 72 16-11-2021 lot 1478, 15 mm
Als je deel wilde nemen aan het avondmaal moest je van tevoren de voorbereidingsdienst meemaken; daar werd een zogenaamd avondmaalsloodje uitgereikt dat je in de avondmaalsdienst bij het betreden van het doophuis weer moest inleveren (stukje lood met een zegel erop). De doop werd vaak bediend na afloop van de zondagse dienst of bij de mensen thuis. Voor mensen in nood was er de diaconie die veel ondersteuning bood en al spoedig de diverse instellingen had.

Omschrijving gelijk aan de voorgaande penning, maar nu in brons i.p.v. het meestal voorkomende lood.
MPO veiling 40 november 2013 kavel 5773, collectie Amst20.

Avondmaalsloodje
2x2x
Het door de Lutherse gemeente van Amsterdam gebruikte avondmaalsloodje (nachtloodje) is vermoedelijk als "model" gebruikt voor de loodjes van de andere Lutherse gemeenten.
Volgens beschrijving van Schultz Jacobi bestond de ene zijde uit een rijksstaf en een lauliertak, kruiselings gestoken door een doornenkroon, waarboven Christi en waaronder Regnum gelezen wordt, alles gevat in een bladerrand.
In plaats van rijksstaf en lauliertak is er later sprake van een palm- en olijftak.
De keerzijde van het loodje is blanco met mogelijk een jaartal.
D&B 79, Archief van het Weeshuis en Oudemannen- en -Vrouwenhuis der Evangelisch-Lutherse Gemeente.
Op de Collectie Online van Amsterdam Museum staat nog het volgende exemplaar.
Nog een heel mooi exemplaar op Bodemvondsten
In Monnickendam is tijdens een verbouwing tussen de vloerbalken een exemplaar gevonden
Gevonden bij Amsterdam, diameter 25 mm, collectie MvdH
HAE veiling 72 16-11-2021 lot 1481, 26 mm

Avondsmaalsloodje.

In de collectie van het Amsterdams Historisch Museum en in het Geldmuseum is een enkelzijdig loodje bekend uit de zeventiende eeuw waarop enkel de letter L (van Luther).
Diameter 21 mm, D&B 80.
Amsterdam Museum PA 1637, Rijksmuseum collectie NG-VG-20-2 en NG-VG-20-3
Loodje gevonden in Noord-Holland, 21 mm, collectie MvdH.

Avondsmaalsloodje.

Het loodje met het gekroonde stadswapen van Amsterdam en een parelrand, met op de keerzijde een letter L is in gebruik geweest bij de Waalse kerk en niet bij de lutheranen.
Voorzijde : Vlak veld met de letter " L " (van Luther?).
Keerzijde : Het gekroonde stadswapen door verscheidene bandjes omringd en afgezet met een parelrand.
Diameter : 21 mm
Referentie: L. Minard van Hoorebeke nr. 102; Pelsdonk 017.

Schotchse Zendingskerk
In zijn boek "Communion Tokens of the World" beschrijft L.M. Burzinski het volgende communie token:
Voorzijde: SCHOTSCHE ZENDINGSKERK AMSTERDAM
                                               II.TIM.II.19
Keerzijde:                          1.COR.XI.26,28
                                       KIRKWOOD & SON
                                        EDIN SCOTLAND

Ovaal: 28 x 22 mm. wit metaal. vervaardigd in Edinburgh.
Referenties: Creswell-326, Greig/Robinson/Woodside-201
"Naar aanleiding van een uniek Schots loodje in Harlingen"; De Beeldenaar NR. 1 2015
Collectie Rijksmuseum Amsterdam NG 327, met een iets andere originele omschrijving. Het volledig op orde brengen van de titel en beschrijving van deze penningen zal t.z.t. op projectbasis geschieden.

Rehobôth Kerk
Communie loodje van de Rehobôth Kerk uit Amsterdam
Voorzijde:   REHOBÔTH
                 GEN.XXVI 22
Keerzijde: I.COR.XI 28
          MAAR DE MENSCH BEPROEVE
                  ZICH ZELVEN EN ETE
               ALZOO VAN HET BROOD,
        EN DRINKE VAN DEN DRINKBEKER

Ovaal: 28 x 22 mm. zink / wit metaal. vervaardigd in Edinburgh(?). HAE veiling 50 lot 6309, collectie Amst39
In de januari 1981 prijslijst van de firma A.G. van der Dussen b.v. wordt deze penning onder nummer 365 toegewezen aan Nederlands Oost Indië.
De betekenis van de tekst 'MEESTER CORNELIS' is mij niet duidelijk. In Batavia / Jakarta komt wel de volgende straatnaam voor; Kerklaan (Meester Cornelis) → was genoemd naar de Rehoboth-kerk; nu is de straat een parkeerterrein achter de kerk en een winkelcentrum — de Kerklaan was een zijstraat van de Kerkstraat)
Het loodje is vrijwel zeker door de firma Alexander Kirkwood uit Edinburgh geslagen (vermoedelijk midden 19e eeuw),
maar dat komt niet erg overeen met de bouw van de Amsterdamse Rehoboth kerk in 1905......

Zegel van de Amsterdamse Kerkenraad van de Gereformeerde Gemeente:

Vz: IVSTUS...I...LEO...
Kz: blanco
Diameter: 37 mm
Gevonden in Berkel en Rodenrijs
Collectie: MvdH

De tekst komt niet geheel overeen, er staat namelijk niet justus ut leo confidit maar justus confidit ut leo.
Verder heeft de leeuw geen anker vast. Desalniettemin lijkt het mij de penning die beschreven wordt in de tekst.

Broodloodje Hongersnood.

Voorzijde : In een vierkant vlak veld tussen een geparelde rand en een fijn randje, het gekroonde stadswapen, door twee leeuwen vast gehouden. In sommige gevallen boven in het veld 1 6 6 2.
Keerzijde : Vlak veld met geparelde cirkel met een effen randje omgeven.
Daartussen de letter " W " (wijk) en het cijfer " 6 " (6e wijk).
Diameter : vierkant 28 mm
Referentie: Beschryving der NEDERLANDSCHE HISTORIEPENNINGEN, door M^R. GERARD VAN LOON, vierde deel, 1731; pagina, 227, 228 en 229.
tevens; L. Minard van Hoorebeke nr. 103; V.L.: II.507, Drees. 43, Pelsdonk 021.
W 1 diameter: 2,5 X 2,5 cm en gewicht (massa): 22 gram. Bodemvondstenwereld
W 4 Schulman veiling 333 lot 878, 27 mm.
W 4   detector forum PiepPiep 17032019
W 4   25 x 30 mm, Loden penningen- Méreaux groep Facebook
W 4   gevonden in Noord-Holland, 11-2019 Catawiki
W 4   FB Lodenpenningen-Méreaux
W 4   gevonden bij Almere, 23 x 26 mm. Collectie MvdH
W 4   Catawiki 11-2020. 28 mm
W 4   HAE veiling 66 lot #2833, 27 x 27 mm
W 4   05-2022 aangeboden op MP en getoond op FB
W 5   gevonden rond Amsterdam door Sander Visser, 25 x 25 mm, gewicht 10 gram
W 5   Vondsten.nl 63459
W 5   Erik Natte 24082020 FB
W 6   zilver Amsterdam Museum PA 235,
W 6   veiling catalogus 15 1982 Coin Investment nr 493, 31 mm.
W 6   veiling catalogus no. 8, J.B. Westerhof 1989 nr 924
W 6   in zilver, ex collectie van Gelder, nu collectie Rijksmuseum inventarisnummer NG-VG-17-1. Amsterdam Museum PA 242
W 6   collectie Rijksmuseum inventarisnummer NG-VG-17-2
W 6   persoonlijke melding Wijk 6
W 6   05-2022 aangeboden op MP en getoond op FB
W 8   Amsterdam Museum PA 236
W 10 gevonden rond Amsterdam door Sander Visser, 25 x 25 mm
W 11 advertentie Marktplaats 10-2013
W 11 getoond op DDA zoekdag Zeeland 11-11-2017
W 12 gevonden in Vinkenveen, diameter 27 x 29 mm, collectie Herman Vos
W 12 Loden penningen- Méreaux groep Facebook. Diameter 25 x 25 mm. Massa 14 gram. Collectie Sander Visser
W 12 Axel Vroling 24082020 FB
W 15 Loden penningen- Méreaux groep Facebook
W 16 gevonden bij Hollandsche Rading, 27 x 27 mm, 20 gram. Zie ~~Muntenbodemvondsten.nl~~
W 17 Rietdijk veiling 387 lot 825, 26 x 26 mm, 20.65 gr
W 17 advertentie Marktplaats 04-2017
W 2? 1/4 lood, daardoor Wijknummer onvolledig. DVVL
W 20 Prijslijst A.G. v.d. Dussen januari 1981 nummer 302, 18 x 16 mm
W 20 collectie Rijksmuseum inventarisnummer NG-VG-17-3
W 20 MPO veiling 46 23 mei 2015 lot #6303
W 20 gevonden in Noord-Holland, 11-2019 Catawiki
W 20 gevonden in Noord-Holland, 11-2019 Catawiki
W(2)6 gevonden te Papendrecht in afgegraven grond uit Dordrecht, Wijk (2)6, collectie Amst05.
W 26 veiling 331 Schulman b.v., lot 1146, 29,5 mm.
W 28 Kleipijp.nl
W 28 diameter 28 x 24 mm, collectie Amst046
W 29 collectie Rijksmuseum inventarisnummer NG-VG-17-9
W 33 op bodemvondstenwereld.nl
W 34 collectie Rijksmuseum inventarisnummer NG-VG-17-11
W 45 veilingcatalogus collectie P. Smidt van Gelder Zaandam 1848 lot No. 3244
W 48 detector forum PiepPiep. Wijk 48 .
W 51 gevonden in Noord-Holland, 11-2019 Catawiki
W 74 opmerkelijk dat het wijknummer in het loodje geklopt is en niet mee gegoten. Amsterdam Museum PA 237
W 87 opmerkelijk dat het wijknummer in het loodje geklopt is en niet mee gegoten. Gevonden bij Amsterdam, diameter 26 x 28 mm. Op 11-2019 Marktplaats, collectie Amst045
W ..   collectie Rijksmuseum inventarisnummer NG-VG-17-10
W ..   PAN 86752 Numis 1156379
W     zonder wijknummer! Diameter: 28 x 29 mm. Collectie Amst35
W     zonder wijknummer. Gevonden in Noord-Holland, 11-2019 Catawiki
Op een overzicht van "Plaatsen van de brandspuiten in 1773" zijn de verschillende Amsterdamse Wijknummers terug te vinden.
In 1662 heerste er een grote hongersnood.
De regering van Amsterdam riep uit, dat wie een roggebrood van zes ponden een stuiver goedkoper wilde, zich bij de Burgemeester van hun wijk (er waren 58 wijken) konden vervoegen om daar een gestempeld broodloodje te halen, die zij bij de bakker van hun wijk konden inleveren, waarna zij het roggebrood dus een stuiver goedkoper konden krijgen. Deze loden zijn na 1662 echter ook nog (langdurig?) in gebruik geweest

Broodloodje.

Voorzijde : In een rond vlak veld door een geparelde rand en een fijn bandje.
Verder het gekroonde stadswapen, door twee leeuwen vast gehouden.
Keerzijde : Op een rond vlak veld in een geparelde rand de letter " W " (wijk) en het cijfer " 32 " (32^e wijk).
Diameter : 29 mm
Referentie: L. Minard van Hoorebeke nr. 104; Pelsdonk 01.02.019.
Beschryving der NEDERLANDSCHE HISTORIEPENNINGEN, door M^R. GERARD VAN LOON, vierde deel, 1731;
pagina, 227, 228 en 229.
Veiling 25 Karel de Geus lot nr. 1283 W 3 collectie Amst03
W(ijk) 33 collectie Amst04.

"Brood-Loodjes" van het Aalmoezeniershuis.

	Voorzijde: In een vlak veld door een effen band omgeven, het gekroonde stadswapen, door twee leeuwen vastgehouden. Keerzijde: In een geparelde rand op een vlak veld de in elkaar gevlochten letters " AMB " (Aalmoezeniers-Broodloodje). Diameter: 23 mm. Referentie: L. Minard van Hoorebeke nr. 105; Pelsdonk 020 . Veiling 25 (23-24-25 april 2001), L. Schulman lot 2873. (hier begrafenispenning van het Makelaarsgilde genoemd. Diameter 25 mm. WK. 1.3; Dirks XV!.86)
	Rond Aalmoezeniers Broodloodje 2,4 x 2,4 cm. 4,47 gram Amsterdam Museum 300 Veilingcatalogus collectie P. Smidt van Gelder Zaandam 1848 lot No. 4498 Laurens Schulman veiling 25 lot nr 2873. Hier ten onrechte een begrafenispenning van het Makelaarsgilde genoemd met instempeling "MARS". WK. 1.3; Dirks XVI.86 messing geslagen 25 mm.
	Vierkant Aalmoezeniers Broodloodje 2,2 x 2,2 cm. 3,32 gram AmsterData, Amsterdam Museum 292 Veiling Coin Investment 50-1995 nr. 2203, twee stuks, rond en acht kantig.
	Vierkant Aalmoezeniers Broodloodje 2,1 x 2,1 cm. 2,91 gram Amsterdam Museum 293
	Vierkant Aalmoezeniers Broodloodje 2,4 x 2,3 cm. 3,52 gram Amsterdam Museum 294
	Aalmoezeniers broodloodje - vierkant plaatje met instempeling 'A B boven ornament binnen parelcirkel' koper 27 x 28 mm 3,61 gram. Schaars HAE veiling 50 lot 6308, collectie Amst40
	Half Aalmoezeniers Broodloodje 2,3 x 1,2 cm. 2,42 gram Amsterdam Museum 301
2x	Afmeting: 23 x 23 mm Massa: 4,82 gram HAE veiling 72 16-11-2021 lot 1479 Collectie Rijksmuseum inv. nr. NG-VG-17-41-A, NG-VG-17-41, NG-VG-17-44,
	Achthoekig Aalmoezeniershuis Broodloodje 2,2 x 2,2 cm. 4,15 gram Amsterdam Museum 299 Veiling Coin Investment 50-1995 nr. 2203, twee stuks, rond en acht kantig. Marktplaats 04-2015
	Loden Aalmoezenierspenning uit 1666. 3,4 x 2,9 cm. 10,19 gram Amsterdam Museum PA 219
	Koperen Aalmoezenierspenning 3,1 x 3,2 cm. 13,15 gram Amsterdam Museum PA 220
	Koperen Aalmoezenierspenning 3,4 x 3,7 cm. 15,15 gram Amsterdam Museum PA 221

Moddermanspenning afgegeven door het Aalmoezeniersweeshuis

Voorzijde: Binnen een gladde cirkelrand / boord, onder het wapenschild van Amsterdam aan een lint, een baggeraar, zijn modderschuit voortduwende.
Onder de schuit in het water, een klop / bijmerk, het wapenschild van het Aalmoezeniersweeshuis (?)
Keerzijde: Binnen een gladde cirkelrand/boord het gegraveerde volgnummer N° ..
Diameter: 47 - 49 mm
Materiaal: messing
Datering: 17^e eeuw.
Beroepspenning Moddermans / modderlieden Amsterdam. Afgegeven door het Aalmoezeniersweeshuis. De opbrengst van het straatvuilnis was voor het gesticht.
Ref. Dirks plaat VIII.88 tekst pagina 93 en Revue de la numismatique Belge 1859 pagina 90.
Minard - van Hoorebeke beschrijft onder nummer 51 een Steiger- schuitenvoerderspenning met als afbeelding op de voorzijde een Moddermanspenning.
Lit.: Jaarboek voor Munt- en Penningkunde Amsterdam 1958.
Amsterdam Museum Modderlieden N16, inv.nr. PB 152
Veiling catalogus no. 9, J.B. Westerhof 1992 nr 1052
Veiling 14 april 1995 Laurens Schulman lot 2083, N 4
Veiling 25 (23-24-25 april 2001), L. Schulman lot 2876, N 19.
MPO veiling 40 november 2013 kavel 5775, N 2.
Schulman veiling 337 lot 1324, N 5; 47,8 mm.

Belastingloodjes (hondenpenningen) en Hulpmunten voor het Aalmoezeniersweeshuis volgens van Orden PL VI na 1797.
Amsterdam is in 1797 begonnen met het uitgeven van hondenpenningen.
De letters AA jaar W staan voor Algemeen Amsterdams Weeshuis, de instelling waarvoor de opbrengsten van deze belasting bestemd waren.
De opbrengsten, o.a. uit de boetes, was voor 2/3 bestemd voor het Aalmoezeniersweeshuis.
Zie voor een publicatie over de invoering van de Amsterdamse hondenpenningen: 1797 Publicatie tot eene belasting op de honden
Meer informatie over hondenpenningen en een grotere afbeelding op ~~Muntenbodemvondsten.nl~~
         Hondenbelastingbiljet 1797
        De Amsterdamse hondenpenningen.
2x
Amsterdam 1799 - Eénzijdig hondenbelastingloodje van het Aalmoeseniers Weeshuis (Van Orden VI-3)
Vz.Versierd stadswapen tussen AA - W, onderaan jaartal
Lood achthoekig 21 x 26 mm met gat.
HAE veiling 54, lot 1706, collectie Amst41.
2e exemplaar: 21 x 26 mm; 4,9 gram, collectie Amst11
In de collectie van Amsterdam Museum bevind zich ook een exemplaar uit 1799 PA 226.
Schulman E-Auction 3 1799, lot 2478
Schulman E-Auction 3 1807, lot 2479
1802 Rietdijk veiling 410 kavel #504 diameter 21 mm.

1807. Amsterdam. Belastingloodje Aalmoezeniers Weeshuis.
Vz. ingebogen stadsschild tussen A - W. Kz. blanco.
Tin/zink ovaal 27,6 x 24,3 mm., van Orden pl. VI-11; Nahuys II pl. II-17, Kooij 0126. Prijslijst Mevius 03-2017.

In Amstelodamum nr. 14 van januari 1927 schrijft dhr. W. K. F. Zwierzina het volgende over de Amsterdamse Gasthuis-Penningen:

Op de pagina's 18 en 19 "van bovenvermeld tijdschrift staat een "verklaring" voor het begrip "Loodjes van Mooi Weer".
Binnengasthuis of St. Pietersgasthuis uitgaanspenning, zogenaamd "Mooiweersloodje"

Vierkante loodjes 41 x 41 mm, Ovale loodje 60 x 45 mm
Deze loodjes komen uit de collectie van Amsterdata: vierkant 1 sleutel, Ovaal 1 sleutel, vierkant 2 sleutels.
Rijksmuseum Amsterdam 1 sleutel NG-VG-20-218
Uitgaanspenning of "Mooiweersloodje" (van Utrecht?).

Afmeting 35 x 40 x 4 mm. Gevonden in Groenekan. ~~Muntenbodemvondsten~~.
De voorgangers van de blikken penningen waren van lood, zodat dit loodje mogelijk ook bij Amsterdam thuis hoort.

Binnengasthuis of St. Pietersgasthuis

M(annen) Z(ieken) H(uis). Amsterdam Museum PA 2778

M(annen) V(er) B(and). Amsterdam Museum PA 2779

V(rouwen) Z(iekenhuis). Amsterdam Museum PA 2780

Volgens Amsterdam Museum PA 1636 M(annen) V(erband) 6 ingeslagen 1839, dit klopt niet. Het is een bakenlood voor het traject Musselkanaal / Veendam, type OM.
In Amstelodamum uit 1922 wordt over bovenstaand loodje geschreven.

Broodloodje van de Gereformeerde Diakonie te Amsterdam 1707.

Hoogte 4,1 cm - breedte 4,5 cm; 24,07 gram; hoogte 4,2 cm - breedte 4,6 cm; 23,62 gram.
Amsterdam Museum PA 2874 ; PA 240. In de Hermitage bevinden zich ook een tweetal exemplaren.
MPO veiling 46 23 mei 2015 lot #6304 45 x 42 mm collectie AM28
Collectie MvdH 45 mm
Bovenstaande loodjes staan ook afgebeeld in het boek 'Jip in en om De Pijp' op pagina 82. Gebundelde verhalen van Jip Kreijns m.b.t. de Oranjekerk in Amsterdam.

loodje dat behoeftige kerklidmaten bij uitdeling recht gaf op brood
Hoogte 2,8 - breedte 2,7 cm; 18,22 gram.
Rijksmuseum Amsterdam NG-VG-17-12 ,

Hoogte 3,1 - breedte 3,0 cm; 14,50 gram.
Amsterdam Museum: PA 239

1739

Diameter 2,8 cm; 15,49 en 17,88 gram
Amsterdam Museum: PA 241 PA242 , collectie Rijksmuseum inventarisnummer NG-VG-17-13.

Broodloodjes Gereformeerde Diakonie. (overzicht van deze loodjes)
Zittende Barmhartigheid met lam / Twee broden op een afgerokte tafel.
Opschrift onder afsnede: M.H. (Martin Holtzhey (18-09-1697 - 01-11-1764), de ontwerper van deze penning).
Literatuur: DPR III-713 = J. Dirks; Penningkundig Repertorium. Vier delen. Leeuwarden 1879-1891.

1741 lood met koperstift, 29 mm. Amsterdam Museum "DANKBAER", PA 245, PA 2875.
1741 lood met koperstift, 29 mm. Karel de Geus veiling 27 lot 1146 met "DANKBAER",
1741 lood met koperstift, 29 mm. Collectie Rijksmuseum inventarisnummer NG-VG-17-22.

Veilingcatalogus collectie P. Smidt van Gelder Zaandam 1848 lot No. 4501
1741 zilver met koperstift, 29 mm. Amsterdam Museum "DANKBAER", PA 244
1741 zilver met koperstift, 29 mm. Prijslijst L. Schulman, nu collectie Amst26
Collectie Rijksmuseum inv. nr. NG-VG-17-15-A

Veilingcatalogus collectie P. Smidt van Gelder Zaandam 1848 lot No. 4500
1741 Prijslijst A.G. v.d. Dussen januari 1981 nummer 303
1741 zilver, vgl VvL. 353. Schulman veiling 13 1994 # 1823. Amsterdam Museum "DANKBAER" PA 243, PA 270
1741 MPO veiling 24 donderdag 26 november 2009 lot 4894
1741 MPO veiling 44 woensdag 26 november 2014 lot 5613 zilver, collectie Nico Arkesteijn nu collectie Amst23.
1741 MPO veiling 46 23 mei 2015 lot #6305
1741 zilver, collectie Rijksmuseum inv. nr. NG-VG-17-15
Zittende Barmhartigheid met lam / Twee broden op een afgerokte tafel.
Opschrift onder afsnede: I.G.H.F (I.G. Holtzhey) Johann George Holtzhey (1726 - 1808), de ontwerper van deze penning).
Literatuur; VvL. 353, niet in Dreesman!

1754 zilveren met gouden stift (de combinatie van het jaartal en het zilver met gouden stift wordt in de literatuur niet gemeld en door Schulman als reparatie aangemerkt)
        Schulman veiling 13 1994 # 1824,
1754 zilver met gouden stift; Amsterdam Museum PA 247
1754 zilver met gouden stift MPO veiling 46 23 mei 2015 lot #6200 29 mm
1754 zilver; Amsterdam Museum PA 246
1754 zilver; Karel de Geus veiling 10 oktober 2000 lot #1353
1754 zilver; MPO veiling 46 23 mei 2015 lot #6306. Niet gesigneerd maar type als 1741.
1754 zilver met draagoog collectie Rijksmuseum inv. nr. NG-VG-17-19

Veilingcatalogus collectie P. Smidt van Gelder Zaandam 1848 lot No. 4501
1759 Prijslijst A.G. v.d. Dussen januari 1981 nummer 304
1759 MPO veiling 44 woensdag 26 november 2014 lot 5613 tin met (losse) koperen stift en rechthoekige instempeling (JB?), collectie Nico Arkesteijn nu collectie Amst24.
1759 zilveren met gouden stift; Amsterdam Museum PA 252
1759 zilver; Amsterdam Museum PA 251,
1759 zilver; Laurens Schulman prijslijst 14 nr. 978, 28.5 mm Vgl VvL. 353.
1759 zilver, collectie Rijksmuseum inv. nr. NG-VG-17-16 en NG-VG-17-23
1759 lood met koperen stift; Amsterdam Museum PA 253,
1759 lood met koperen plug 29 mm; MPO veiling 46 23 mei 2015 lot #6307

Zittende Barmhartigheid met lam / Twee broden op een afgerokte tafel.
Ontwerp naar M. Holzhey door Gysbert van ? Moelingen

1766 zilveren met gouden stift (de combinatie van het jaartal en het zilver met gouden stift wordt in de literatuur niet gemeld).
MPO veiling 42 lot 5654 en veiling 58 kavel 1906 zilver 29,5 mm met gouden stift 12 mm 13,97 gram.
1766 lood met koperen plug en klop B - FR, 29 mm; MPO veiling 46 23 mei 2015 lot #6308

Veilingcatalogus collectie P. Smidt van Gelder Zaandam 1848 lot No. 4502
1777 zilver met koperen stift; Amsterdam Museum , PA 258
1777 zilver met gouden stift; Amsterdam Museum , PA 259
1777 zilver; Amsterdam Museum , PA 260
1777 zilver met koperen stift, collectie Rijksmuseum inv. nr. NG-VG-17-17
Veilingcatalogus collectie P. Smidt van Gelder Zaandam 1848 lot No. 4503
1777 lood met koperen stift; Veiling 32 (26-05-2010) Münzen & Medaillen GmbH (DE), lot 1081 met BA,
1777 lood met koperen stift; Veiling 3 Karel de Geus september 1996 lot 76. VvL.521, Dr.176
1777 lood met koperen stift; Amsterdam Museum , PA 257
1777 lood met koperen plug en klop B - BG, 30 mm; MPO veiling 46 23 mei 2015 lot #6308
1777 lood; Amsterdam Museum , PA 256
1777 lood stift ontbreekt , Bodemvondstenwereld.nl
1777 lood met koperen stift; aangeboden op Ebay 04-2019
Broodpenningen in de collectie van Amsterdam Museum
Collectie Rijksmuseum inv. nr. NG-VG-17-18 , NG-VG-17-15-A , NG-VG-17-24 , NG-VG-17-4 en inv. nr. NG-VG-17-25

Broodloodje Diakoniebakkerij der Nederlands Hervormde Gemeente
Als je arm was kreeg je na het kerkbezoek een Broodpenning.
Met de Broodpenning kon je bij de Diaconiebakkerij van de Armenzorg van de Nieuwe Kerk op het Blaeu Erf in een brood halen.
De bakkerij is gebouwd door Daniel Stalpaert en heeft er van 1671 tot 1947 gestaan.

Zittende Barmhartigheid met lam / Twee broden op een afgerokte tafel.
Er komen "misslagen" voor met vier i.p.v. twee broden.
Diameter: 28 mm, materiaal lood/tin.
Ontwerp David van der (II) Kellen (25-09-1804 - 30-03-1879), literatuur Dirks 860, Dreesmann 386, Kooij BR 003.1,2,3.

1861 twee broden. Komt ook voor met vier broden en met centrale doorboring, collectie Amst09, Amst09g, Amst10 en Amst10g.
Door de Diaconie der Nederlands Hervormde gemeente van Amsterdam is een linnen zak met 432 van deze penningen geschonken aan het Amsterdam Museum (voorheen Amsterdams Historisch Museum), inv.nr. 628.1/2, Amsterdam Museum; PA 248. Collectie Rijksmuseum inventarisnummer NG-VG-17-28 en NG-VG-17-28-A
In de Hermitage bevinden zich ook enkele exemplaren.

Er zijn ook exemplaren in zilver voor de diakenen (Dreesmann 384, Kooij BR 003.5
Amsterdam Museum; PA 250
Mevius prijslijst 78, 1996 nr. 325) collectie Amst17 7,96 gram
Zilveren exemplaar Karel de Geus veiling 36 # 1585.
Veiling 26 (19-20 november april 2001), L. Schulman lot 2128.
Laurens Schulman veiling 29 lot 1863
MPO veiling 44 woensdag 26 november 2014 lot 5616 zilver 27 mm
Prijslijst Mevius 03-2017.

koperen/bronzen exemplaren voor de beambten (Dreesmann 385, Kooij BR 003.4, Mevius prijslijst 78, 1996 nr. 324) geslagen.
Rijksmuseum NG-VG-17-28 en 28-A, Amsterdam Museum; PA 249, PA 2872
Laurens Schulman veiling 29 lot 1863 28 mm
MPO veiling 44 woensdag 26 november 2014 lot 5615 één bronzen exemplaar en drie lood/tinnen, collectie Nico Arkesteijn nu collectie Amst25.
MPO veiling 46 23 mei 2015 lot #6310
HAE veiling 64 13 november 2019 lot #1966 kwaliteit prachtig collectie Amst44
Rietdijk veiling 410 kavel #508

Amsterdam 1906

Kartonnen broodbon Diaconie Weeshuis van de Ned. Hervormde Gemeente (KooijBR002-1)
Vz. Paars stempel met 6-regelige tekst
Kz. Met een loodje goed voor een Roggebrood', handtekening en (deels met pen:) 1906 - 44 mm - zeldzaam
HAE veiling 54, lot 1707, collectie Amst42.
Zie ook afb.8 in het boek "Tot nooddruft des lyfs", armenpenningen in de Nederlanden, KPK inv.nr. 1955-695.

afmeting 42 x 35 mm
In de oorlogsjaren zijn zelfs papieren exemplaren gebruikt om de minder bedeelden toch tegemoet te kunnen komen.
Zie mijn artikel in de Muntkoerier en de verklaring van de aanduiding "K 153". collectie Amst12
Een ander exemplaar in Museum Catharijneconvent referentie nummer SPKK v00080

"Broodpenning" voor 12 pond RoggeBrood.

Broodloodje uitgedeeld door de regenten van het Oude- en Nieuwezijds Huiszittenhuizen, gaf korting bij aankoop van een (rogge)brood.
Voorzijde: wapen van Amsterdam met soms de kloppen 3 - P of 6 - P naast het wapen. De "P" staat voor Pond
Keerzijde: R B (roggebrood) 12 / 1789 (12 = 12 libra pondo = 12 pond)
Datering 26-06-1789.
Referentie: Beschrijving van NEDERLANDSCHE HISTORIE-PENNINGEN, ten vervolge op-het werk van M^R. GERARD VAN LOON, tiende stuk, 1869. pagina 401, 402 en plaat LXXV 1789.
Pelsdonk 01.02 afbeelding 022. Collectie Teylers Museum TMNK 02390 , 02391
Veilingcatalogus collectie P. Smidt van Gelder Zaandam 1848 lot No. 4504
Prijslijst A.G. v.d. Dussen juli/augustus 1983 nr. 241. Dreesman 237 / Schulman 1924 N^o 285.
Holleman lijst 78, september 1989, nr. 284.
Veiling 331 Schulman b.v., lot 1148, 3 - P. Kz. RB / 12 / 1789. Lood 29 mm. Fraai
Exemplaar met 3 - P. Kz. RB / 12 / 1789. Lood 29 mm, Numis 1037844.
Exemplaar met 6 - P. Kz. RB / 12 / 1789. Lood 10,40 gram, Numis 1037691.
Schulman veiling 344 (03-2014) lot 1303 een ongeklopt exemplaar
MPO veiling 44 woensdag 26 november 2014 lot 5614
HAE veiling 50 05-2016 lot # 6305, zonder klop!, lood 29 mm, 13,36 gram, collectie Amst43.
In de collectie van het Rijksmuseum te Amsterdam komen meerdere exemplaren voor met de volgende Inventarisnummers:
Zonder klop: NG-ZN-526, 527, 528. Amsterdam Museum PA 261
met klop 3 - P: NG-ZN-529, 530, 531. Amsterdam Museum PA 262, PA 2513, PA 2514
met klop 6 - P: NG-ZN-532 en 533. Amsterdam Museum PA 263, PA 2515, PA 2516
Op Muntenbodemvondsten.nl wordt deze penning nog "leurpenning" genoemd.
De penning zou, tegen betaling, door de gemeente Amsterdam uitgegeven zijn aan kooplieden die met hun waren langs de deuren leurden.
Meer Broodloodjes zijn hier te zien.

Nederlands Hervormde Diakonie Weeshuis

Toegangspenning tot de Linnen Kamer no.34. Koper 27 mm. met gat om op pen te steken.
Verzameling W.J.R. Dreesmann. Tweede Deel. Amsterdam 1949, cat. Dr. 40. Veiling 255 Jacques Schulman, lot 1237.
Amsterdam Museum PA 2870, PA 2871.
Amsterdam Museum; Diakonie Weeshuis, werkpenning voor jongens, 1657, PA 265. Opschrift keerzijde: LK / n^o *6*K*D* . Collectie W.J.R. Dreesman
Linnenkamer no.37. Koper 37 mm. prijslijst J.B. Westerhof 11-1981 #1015, Schulman veiling 13 1994 #1834
Linnenkamer no.32. Koper 36,5 mm. Veiling 349 (30-11-1990) Rietdijk lot #3732; verkooplijst 214 Jacques Schulman, lot 1152; Veiling 14 april 1995 Laurens Schulman lot 2074.
Veiling catalogus 15 1982 Coin Investment nr 495
Coin Investment veiling 47 + 48 november 1994 lot #404, ingeslagen No370
Op FB groep Loden penningen-Méreaux 37 mm, instempeling No 139. Collectie MvdH.

Linnenkamer no.22. Koper 36 mm, zie afbeelding boven, foto Peter Smith.

Boodschapspenningen vanwege de keukenmoeder, Burgerweeshuis, 1746.

Amsterdam Museum PA 277, PA 279, PA 281, PA 282, PA 283, PA 284, PA 285, PA 286, PA 287, PA 291
Verder veel afzonderlijke penningen PA 278, PA 651.2 t.m. PA 651.16, PB 335, PB 908, PA 3036, 1284, e.v.

Het Burgerweeshuis verstrekte Uitgangspenningen.
Welliswaar is het weeshuis voor de Amsterdamse burgers vrij toegankelijk, dat wil nog niet zeggen dat de weeskinderen er zomaar in en uit mogen.
De jongens die bij een baas gaan werken krijgen, om langs de portier te kunnen komen een genummerde werkpenning mee.
De meisjes een penning van het atelier in het weeshuis waar ze hun handwerk leren, bijvoorbeeld van de 'Linnewinkel'.
Zie ook pagina 46 in het boek 'Kinderen van Amsterdam' door J. Th. Engels.

Weeshuispenning, 18e eeuw
Legitimatiepenning voor de kinderen van het Amsterdamse Burgerweeshuis.

Vz: Gekroond Amsterdams stadswapen geflankeerd door twee weeskinderen.
Kz: Vliegende duif; omschrift: 'Teeken van d'Amsterdamse weeskinderen'.
Datering 18e eeuw. Gegoten brons, 41 mm.
Veilingcatalogus collectie P. Smidt van Gelder Zaandam 1848 lot No. 4496 en 4497

Vz: Gekroond Amsterdams stadswapen geflankeerd door twee weeskinderen.
Kz: omschrift: 'Teeken van d'Amsterdamse weeskinderen', in veld Linne Winkel 1791
Datering 18e eeuw. Gegoten brons, 4221 mm.
Collectie Fries Museum met registratie nummer FM 2016-031-510.
HAE veiling 66 lot #2832, 41 mm

Schulman veiling 363 lot #170.

Schulman veiling 363 lot #169

Schulman veiling 363 lot #168

Schulman veiling 363 lot #167

Schulman veiling 363 lot #166

Schulman veiling 363 lot #171

Schulman veiling 363 lot #172

Schulman veiling 363 lot #173

Legitimatiepenning Burgerweeshuis Amsterdam voor het Meisjes Groot Huis.

Voorzijde: Gelegen op een vierkant veld, met afgeschuinde hoeken, binnen een geprofileerde cirkel, het gekroond stedelijk wapenschild van Amsterdam gehouden door twee kinderen met hoedjes.
Keerzijde: Gelegen op een vierkant veld, met afgeschuinde hoeken, binnen een geprofileerde cirkel en twee lijncirkels het omschrift:
. TEEKEN VAN D'AMSTERDAMSE WEESKINDEREN centraal, de gegraveerde letters. MGH (Meisjes Groot Huis).
Afmetingen: 45 x 45 mm.
Materiaal: messing
Bewerking: gegoten
Datering: z.j. Ca. 1891
Gefragmenteerd aan de rand.

Turfpenning van het Oudezijds Huiszittenhuis en Huiszittenweduwenhof
2x
Voorzijde: Gelegen op een vierkant plaatje, met afgeronde hoeken, binnen een gesloten (tulpen) krans, een rechthoekige versierde cartouche, waarbinnen in twee regels tekst.
O : HVYS
ARMEN
Rechtsboven een klop/bijmerk met de letter A .Centraal, een (passer) punt.
Keerzijde: Gelegen op een vierkant plaatje, met afgeronde hoeken, binnen een gesloten (tulpen) krans, de kapitale letters:
T V (Turf)
Onder en boven de letters, het gesplitste jaartal. 15 - 87 . Centraal, een (passer) punt.
Afmeting: 20 x 20 mm.
Massa: 3 gram
Datering: 1587
Materiaal: koper
Bewerking: geslagen, geklopt.
Lit.: Collectie Nederlandse Bank, Identificatie GP-00447.
De penningen werden uitgegeven door het Oudezijds Huiszittenhuis.
Er werd door de Huiszittenmeesters, samen met de buurt-, of wijkmeesters nagegaan welke armen voor ondersteuning in aanmerking kwamen.
Armen verkregen een penning, die men kon inwisselen voor het aangegeven goed op de penning.

Eénzijdig : In een achthoekig vlak veld een geparelde cirkelomtrek met in het midden de in elkaar gewerkte letters " O A H " van Oudezijds ArmHuis.
Verder rondom de volgende tekst: " OVW Z. TVRFHVYS * ". Monogram OAH
Diameter : vierkant met afgeschuinde hoeken 32 mm. Datering ±1698
Referentie: L. Minard van Hoorebeke nr. 107.
Beschryving der NEDERLANDSCHE HISTORIEPENNINGEN, door M^R. GERARD VAN LOON, vierde deel, 1731; titel pagina, 227, 228, 229, 230.
Veiling 14 april 1995 Laurens Schulman lot 2065
Veiling 26 (19-20 november april 2001), L. Schulman lot 2127.

DIA(conie lood Oude Mannen Huis(?)

Voorzijde: D I A - O MH
Keerzijde: klop 65
Diameter: 27 x 27 mm
Vindplaats: Vinkeveen
Verblijfplaats: collectie Herman Vos

Huiszittenhuizen , identificatie penning / A(s) K(ar)

Amsterdam Museum PA 216 , PA 217

Broodpenning Huiszittenhuis en Huiszittenweduwenhof
2x
Voorzijde: binnen een parelrand een rechthoek waarbinnen "OHVYS / ARMEN"
Keerzijde: binnen een parelrand de letters B.R.
Koper, 2.1 cm (hoogte) x 2.1 cm (breedte) x 0.2 cm (diepte) x 3.23 gram.
Deze Broodpenning werd uitgereikt door het Oudezijds Huiszittenhuis.
De Huiszittenmeesters worden bijgestaan door buurt- of wijkmeesters, die moeten nagaan wie voor ondersteuning in aanmerking komen.
Dat zijn overigens alleen de ingezetenen van de stad, oftewel de 'arme huyszittende luyden'.
Tegen inlevering van een penning als deze wordt brood uitgedeeld.
Zie ook pagina 9 in het boek 'Kinderen van Amsterdam' door J. Th. Engels. Amsterdam Museum PA 238

Broodpenning Huiszittenhuis
2x
Voorzijde: binnen een parelrand een parelcirkel waarin ' I. ' = ' 1 '?
Keerzijde: binnen een parelrand een parelcirkel waarin ' I. ' = ' 1 '?
Koper: 20 mm
Volgens de NNC database nummer 1993-1579 ; Amsterdam: penning van het Huis zitten Huis voor 1 pond brood.
Collectie Amst47

Turf accijns

Accijnspenning voor ingevoerde turf (Binnenlandse venen, Overzeese venen)
Voorzijde: gekroond Amsterdams wapen
Keerzijde: glad met inscriptie een nummer en de letter B of O
HAE veiling 64 lot #1967, 31 mm, 131 B
HAE veiling 64 lot #1968, 34 mm, 183 O

Turfloodje

Armenlood, turfpenning in vierkante vorm, met aan voorzijde in een parelrand het gekroonde wapen van Amsterdam en aan de keerzijde in een cirkel "TVRF".
Afmeting 19 x 18 x 2 mm. Datering 1550 - 1700.
Bodemvondst: traject spoortunnel Rotterdam. Collectie Museum Rotterdam 11517-364.J.

Burgerweeshuis
Uitgaanspenning voor Linne Winckel 1764. Koper 41 mm.
Verzameling W.J.R. Dreesmann. Tweede Deel. Amsterdam 1949, cat. Dr. 148. Veiling 255 Jacques Schulman, lot 1237; Veiling 14 april 1995 Laurens Schulman lot 2071.
Uitgaanspenning voor Keuke Moeder. Koper 41 mm.
Verzameling W.J.R. Dreesmann. Tweede Deel. Amsterdam 1949, cat. Dr. 149. Veiling 255 Jacques Schulman, lot 1237; Veiling 14 april 1995 Laurens Schulman lot 2071.

Tuchthuispenning of Rasphuisloodje

Voorzijde: In een versierde cartouche: TVCHTHVYS met klop XX
Keerzijde: Twee mannen zagen boomstam gelegen op bok doormidden 1599 SLANS·SCHRICK·BREYDEL·(...)
Lood, 32 mm.
AmsterdamXMuseum, Pelsdonk 02.01.101, veiling 28 Karel de Geus lot nr. 1220
HAE veiling 48 25-11-2015 lot 8012 met ingeslagen nummer 3 , nu collectie Rijks Museum Amsterdam NG-VG-19-390;
Titel: Tuchthuis te Amsterdam (rasphuis), huismunt met no. 3
Vervaardiger: Werkhuis Amsterdam (uitgever)
Datering: 1599-1599
Afmetingen: diameter: 3 cm, gewicht: 12.58 gr
Loden munt. Voorzijde: twee staande mannen die gezamenlijk zaag bedienen binnen omschrift; afsnede: cijfer 3.
Keerzijde: opschrift binnen versierd cartouche boven letters A en M; linksonder: twee aaneengeschreven letters l (voor: ponden), rechtsonder: drie kruisjes, waarvan twee ter rechterzijde ingestempeld (30 ponden).
In een rasphuis werd niet gezaagd maar hout geraspt voor de verf: blauwhout, roodhout en geelhout.
Er is veel over te vinden: https://www.hunebednieuwscafe.nl/2018/07/verfhout/ en https://www.verfmolendekat.com/nl/campeche-of-blauwhout.html

Bedelaarspenning van Amsterdam.


Voorzijde : In een rond vlak veld door een effen rand omgeven, het gekroonde stadswapen, door twee leeuwen vast gehouden.
Keerzijde : In een effen veld een vragende bedelaar die in de rechterhand een hoed vasthoudt.
Hij heeft een houten rechter been en ondersteunt zich onder de linker arm met een kruk.
Rondom een smalle band met de tekst: " VOLR.DE. INCOMENDE BEDELAERS * ".
Diameter : 50 mm
Deze penning was bedoeld voor de binnenkomende bedelaars. Totdat in 1613 de bedelarij, tevergeefs, volledig verboden wordt, is een vergunning nodig.
Één van de maatregelen, die genomen wordt om de overlast van de bedelaars te beperken.
Zo wordt al in 1459 het bedelen verboden, met uitzondering voor de 'jonghe kinderen oudt sijnde onder hun twelff jaeren, .
In 2004 hebben archeologen een dergelijke bedelpenning gevonden in de voormalige Voldersgracht te Den Haag
Referentie: L. Minard van Hoorebeke nr. 108; Dirks II.13; Pelsdonk 018, Dreesmann-.
Zie ook pagina 7 in het boek 'Kinderen van Amsterdam' door J. Th. Engels.
Amsterdam Museum brons PA 6, tin/lood PA 7
Prijslijst A.G. v.d. Dussen juli/augustus 1983 nr. 242. Jaarboek Munten en Penningen 1987 blz. 595.
Veiling 27 Karel de Geus lot nr. 1141, omschrift: VOER DE INCOMMENDE BEDELAERS.
Geknipt exemplaar uit de collectie van Marcel van Bezooijen. Messing, diameter 50 x 35 mm, gewicht 26 gram. Doel van het doorknippen (nog) niet bekend.

Loden penning

Stadswapen Amsterdam en getal 'I25' in lood geklopt.
Afmeting: 50 mm
Collectie: PdB
Is dit een soortgelijk 'Gilde Havenlood' als onderstaande;

Onbekend Gilde Havenloodje

Collectie W.J.R. Dreesmann, Amsterdam Museum PB 101
Afmeting: 44 mm

Loodje met Anker / wapen Amsterdam

Vz: wapen van Amsterdam
Kz: anker, twee handen
Datering 1586, diameter 16 mm.
Pelsdonk P10a7, Minard II.101, Numis 1037857

Vz: een anker en in de hoeken het jaartal 1 6   3 6
Kz: het wapen van Amsterdam.

Tolpenning/Bakenlood(?)

Loden penning gevonden in Amsterdamse stortgrond door Marcel van Bezooijen.
Bovenaan verdiept kanteel waaronder 74. Gebruiksdoel onbekend, tolpenning / bakenlood?
Afmetingen 30 x 18 mm, gewicht 8 gram.
Vermoedelijk een bakenlood m.b.t. Alkmaar type WK

Voorzijde: Klimmende leeuw naar links met een zandloper in de klauw
Keerzijde: V.BED
Diameter: 36 mm
Massa: 15 gr
Bodemvondst Amsterdam
Bron: FB Loden penningen-Méreaux. Vr241.

~~Presentiepenning van een Gilde~~. Loden penning

Eénzijdig: 1639 - A G - 40 (ingeslagen). A G staat mogelijk voor het gilde.
Diameter: 26 x 28 mm
Referentie: Baart e.a. fig. 767. Gevonden op 25-06-1973 op de Zwanenburgerwal, locatie MW3-36, MW3-45
(Baart pagina 408: 'De gildebroeders waren verplicht om bij de begrafenis van een gildebroeder te verschijnen en de baar te dragen.
Hiervoor werd door de knecht van het gilde loden of koperen penningen uitgedeeld die bij het verschijnen op de begrafenis weer aan de knecht terug gegeven moesten worden, zodat gecontroleerd of de gildebroeder, wiens nummer op penning was geslagen, aanwezig was geweest. Op niet verschijnen stond een boete. Presentiepenningen werden ook gebruikt in de buurten van de stad waarbij de burgers de penningen moesten inleveren bij het blussen van een brand of het houden van een oefening.')
Opmerking AK: dit is zeker geen gildepenning maar een penning welke waarschijnlijk betrekking had op de scheepvaart.
Dergelijke penningen worden veel rond Gouda gevonden.

Turfdragersgilde 1639

Amsterdam Museum PA 182 "3", PA 181 "1"

Turfpenning uit 1639 voor wijk 5
Diameter: 31 mm
Aangeboden op MP 11-2021, collectie MvdH.

Turfdragersgilde bij brandbestrijding

Amsterdam Museum PA 190

Turfdragersgilde(?)

Amsterdam Museum PA 1510, PA 1325.1-15, PA 1324.1-32
Er worden op Amsterdam Museum veel lood/tinnen penningen getoond van het Turfdragersgilde.
Zie b.v. de pagina's 287, 288, 289, 290, 291 en 292

Legitimatieloodje voor onbekend doel, AmsterData

Visverdelerloodje 1836

Diameter 5,1 x 4,6 cm, 43,24 gr.
Amsterdams museum PA1646 verkregen door een schenking in 1894
Literatuur: Verslag, gedaan door Burgemeester en Wethouders aan den raad van Amsterdam van den toestand der gemeente gedurende het Jaar 1894, 1895, p. 28

Schulman E-Auction 3 lot 2480, Afmeting 51,5 x 46,5 mm, collectie Amst48. Ook getoond op FB pagina Loden penningen - Méreaux.

Verenigde Oost Indische Compagnie
Zie: J. Pelsdonk, De Beeldenaar (2009-5) 243 - 244 en Loden penningen-Méreaux

Amsterdams museum PA 270

Afmeting: 33 x 31 mm
Gewicht: 14,75 gram
Vindplaats: Het Hogeland
PAN 77482 , Numis 1154443

Afmeting: 32 x 31 mm
Gewicht: 15,83 gram
Vindplaats: Het Hogeland
PAN 77483 , Numis 1154444

Afmeting: 34 x 35 mm
Gewicht: 32,5 gram
Vindplaats: De Ronde Venen
PAN 78449 , Numis 1154592

Afmeting: 34 mm
Gewicht: 17,79 gram
Vindplaats: provincie Utrecht
HAE 76-1941

Vierkante Joodse penning voor het Badhuis

Deze interessante penning staat op Muntenbodemvondsten.nl en op Lodenpenningen-Méreaux met de volgende informatie:
Het opschrift is door een expert onderzocht met het volgende resultaat:
'Hoewel ik niet helemaal zeker ben, vermoed ik dat op de plak de woorden מקוה עיר קהל אשכ� ז staan,
te vertalen als ‘stads- mikwe (ritueel bad) van de Asjkenazische (Hoogduitse joodse) gemeente’.
Tijd 1650-1800. Diameter 30 x 28 mm.
- Recent een nabericht ontvangen van het Joods Historisch Museum Amsterdam. Ze schreef:
"Mijn vermoeden is, dat dit loodje als een soort pasje voor het betreden van het mikwe heeft gediend.
Zeker weten doe ik dat niet en ik heb er ook geen verwijzing naar gevonden in mij bekende literatuur.
Dat zegt op zich niet veel, wanneer het inderdaad om een alledaags voorwerp gaat is het te vergelijken met een moderne toegangspas van plastic".

Waardepenning, Onderneming van Gezuiverd Water, 1828

Bronzen waardepenning voor een hoeveelheid zuiver water, uitgegeven door de Onderneming van Gezuiverd Water, deel uitmakend van de zg. Versch Water Societeit, Amsterdam, 1828.
Vz: Monogram 'C.F., omschrift "Onderneming van Gezuiverd Water" / 1828
Kz: 'Amsterdam / EENE DRAGT. ; afbeelding van twee wateremmers.
Brons, geslagen, 22 mm.
Amsterdam Museum PA 1874, 1875, 1876
Collectie Rijksmuseum inv. nr. NG-VG-20-99

Omnibus onderneming Amsterdam, 1839

Amsterdam Museum PA 2300

Schutterspenning

Voorzijde: Minerva met gepluimde helm, schild en speer, voostellende de stad Amsterdam, staande temidden van stapel wapentuig binnen omschrift; afsnede: Amsterdam en 1747.
Keerzijde: Kunst - genootschap - in den- Wapen - handel
Jaar: 1747
Plaats: Amsterdam
Materiaal: lood
Diameter: 36 mm
Massa: 20,16 gr
Collectie: Rijksmuseum Amsterdam NG-VG-10-91
Literatuur: Beschrijving der penningen, eereteekenen, enz. van de historische verzameling der schutterij te Amsterdam, cat.nr. 37(?),
Beschrijving van Nederlandsche historie-penningen, ten vervolge op het werk van mr. Gerard van Loon vierde stuk 1840, Gerard van Loon, cat.nr. CCLII plaat XXV

Loden penning

Enkelzijdige penning van 29,5 x 25,5 mm met het jaartal 1 9 1 6 ter weeszijde van het wapen. Gebruiksdoel onbekend.

Joods Kosher loodje

Een Joods kosherloodje uit de 16^e/17^eeeuw, met tekst in Hebreeuwse schrifttekens.
Het was een waarmerk dat bepaalde producten volgens de voorschriften van de Joodse religie waren vervaardigd.
Bodemvondst uit het centrum van Amsterdam. Lengte, inclusief lip, 22 mm, gewicht 4,60 gram.

Loden met een koe / os (muildier)
2x
Jaartal / IYS / muildier
Deze enkelzijdige loodjes worden in Amsterdam gevonden met diverse jaartallen o.a.; 1620, 1622, 1628,1632, 1635.
Het lood uit 1635 is in 2011 gevonden, in een bouwput Elandsstraat 101, te Amsterdam. PAN nr. 00080379.
Zie voor meer van deze loodjes dit topic op Bodemvondstenwereld.

1639 / W PIC

Minard beschrijft ze bij de Middelburgse Gildes onder nummer 388 als volgt; Ik vermoed dat Minard de W voor een burcht heeft aangezien.

Muntgewichtje
2x
Muntgewichtje voor 2 Spaanse Reaal, gewicht 6,82 gram en 19 mm in doorsnede.
Op de andere kant het gekroonde stadswapen van Amsterdam gehouden door twee leeuwen waarboven de letters PVG = Pieter van den Gheere, Amsterdam ca 1620 - ??
Literatuur: Noord-Nederlandse Muntgewichten, Arent Pol nummer 200 / az.
Gevonden in Amsterdam, nu collectie SN. Zie ook Muntenbodemvondsten.

Voorzijde: explosief met vuurstralen / rijksappel?
Keerzijde: ingekrast HB - XV NL?
Diameter: 27 mm.
Gevonden bij Amsterdam.
Collectie: Amst49

2x
Voorzijde: rijkelijk versierde kroon
Keerzijde: simpele kroon
Diameter: 20 mm.
Gevonden bij Amsterdam.
Collectie: Amst50

2x
Voorzijde: vuurslag waarin kruis
Keerzijde: blanco
Diameter: 17 mm.
Gevonden bij Amsterdam.
Collectie: Amst51

3x
Voorzijde: planten? / bloemen?
Keerzijde: blanco
Diameter: 15 mm.
Gevonden bij Amsterdam.
Collectie: Amst52

3x
Voorzijde: gotische n waarboven klaver / bloem
Keerzijde: blanco
Diameter: 15 mm.
Gevonden bij Amsterdam.
Collectie: Amst53

?

Voorzijde de letters Z R B en op de keerzijde een "wafelmotief.
Gevonden in Amsterdam, diameter 19 mm en 3 mm dik. Gewicht 9,88 gram.

Lakenloodje Amsterdams dubbel staal

Gildepenningen van Amsterdam; A-G / H-N / O-Z en Turfdragers

Kleermakersgilde?
2x
Deze penning is gevonden in hartje Amsterdam en vertoont grote overeenkomst met de Kleermakersgilde penningen van Deventer.
Diameter: 20 mm
Bron: FB