![]() |
Amsterdam
Amsterdam Historische plattegronden
Avondmaalspenning.
Eénzijdig : " H / LG " ingestempeld.
Diameter : 27 mm
Lijst v.d. Dussen 1-1981 nr. 344? veiling
3 Westerhof / v.d. Dussen lot 1672, brief P. Palmen
Muntkoerier
9-1989. Amsterdam Museum
PA 1645
HAE veiling 72 16-11-2021 lot
1478,
29 mm
Rijksmuseum Amsterdam
NG-VG-20-201 en
NG-VG-20-201-A en
NG-VG-20-44
Hiervoor heb ik een verklaring kunnen vinden in het jaarboek van het Koninklijk
Genootschap van Munt- en Penningkunde uit 1903.
Het is een avondmaalspenning van
de Hersteld Luthersche Gemeente in
Amsterdam.
"Wijders is geresolveerd voor de bediening van het Heilig Avondmaal
lootjes te laten maken met de
letters H. L. G"
(Notulen van de
Kerkelijke Vergadering van Direkteuren der Herst. Luth. Gemeente 1 Sept.
1791, opgericht 3 Juli 1791;
De eerste Avondmaalsviering had plaats 25 Sept. 1791.)
Uit het kasboek blijkt, dat er gemaakt zijn 1000 loodjes voor ƒ21.- door den
loodgieter M. Rensen.
In het boek "Gedenkpenningen betreffende Amsterdam" worden nog de volgend
loodjes beschreven:
752 z.j. Broodloodje van de Herst. Luthersche Diaconie. Kz. I R. B.
vierkant
753 z.j. Avondmaalsloodje der Hersteld Luthersche
gemeente. A. I. G.
Armenpenning
Enkelzijdig, Luthers Wees Huis gegraveerd.
Ingestempeld met een kleine letter " S "
Lood 34 mm
Harry Donga & Carel van den Berg # 33
Armenpenning
Enkelzijdig.
Omschrift: Luthersche Diaconie Huys.
In het midden een grote D
Lood 34 mm
D&B 42
Armen(brood)penning Lutherse Gemeente
Voorzijde: Binnen een dubbele parelcirkel, het
omschrift: LVYTERSE·ARMEN·.
Centraal op het veld ingeslagen letter en cijfer B 2 (twee broden?)
Keerzijde: Blanco.
Diameter: 33 mm.
Massa: 27 gram.
Materiaal: Lood.
Datering: z.j. ca. 18e eeuw.
Aanmaakplaats: Amsterdam (?).
Bodemvondst, Martijn van Gerven, 04-2020 aangeboden op MP, collectie MvdH.
Voorzijde: Binnen een dubbele parelcirkel, het
omschrift: LVYTERSE·ARMEN·.
Centraal op het veld ingeslagen letter en cijfer A 23
Keerzijde: Blanco.
Diameter: ca 30 mm.
Massa: 28 gram.
Materiaal: Lood.
Datering: z.j. ca. 18e eeuw.
Aanmaakplaats: Amsterdam (?).
Bodemvondst, Martijn van Gerven, 11-2021 getoond op
FB , collectie Luther Museum Amsterdam.
Armenloodje?
grote
afbeelding
2x
3x
Voorzijde : Een gotische A.
Keerzijde : Een cirkel met kruis.
Diameter : 17 mm
Referentie: Baart e.a. afb. 771; Pelsdonk 453,
Bodemvondstenwereld1,
Bodemvondstenwereld2
(3x =) Gevonden in Leimuiden,
Ø 16 mm gewicht 2,19 gram.
De armenzorg maakte gebruik van loden penningen die aan de armen werden
uitgereikt en waarvoor ze de hoogst noodzakelijke levensbehoeften konden krijgen
zoals brood en graan,
turf en smout, terwijl wijn alleen voor de zieken was bestemd.
Deze producten werden met een letter aan de keerzijde van de penning aangegeven,
terwijl op de voorzijde het stadswapen of de instantie die de armenzorg
beheerde,
zoals het aalmoezeniershuis of het oudemannenhuis,
staat aangegeven.
Armenloodje / Broodloodje?
grote
afbeelding
Voorzijde : Een kruis in een cirkel.
Keerzijde :
De letter B (van Brood?).
Diameter : 16 mm, massa 2,35 gr.
Gevonden in Amsterdam, datering 15e / 16e eeuw, collectie Amst19.
Armenpenning?
Een middeleeuwse tinnen
armenpenning met op de voorzijde een kruis.
Diameter 17 mm. Collectie Amst13
Bodemvondst uit de
binnenstad van Amsterdam. Eeuwen geleden heeft iemand er een spijker doorheen
geslagen
Armenpenning?
Voorzijde : Een kruis in een cirkel.
Keerzijde : Onduidelijk (stippen en letters?).
Diameter : 20 mm, massa 3,21 gr. Materiaal lood/tin.
Gevonden in uit de Amsterdamse binnenstad afkomstige stortgrond, datering 15e / 16e eeuw, collectie Amst18.
Armenpenning?
Voorzijde : Een kruis in een cirkel.
Keerzijde : Onduidelijk (stippen en letters?).
Diameter : 15 mm. Materiaal lood/tin.
Gevonden in uit de Amsterdamse binnenstad afkomstige stortgrond, datering 15e /
16e eeuw.
Armenpenning
Gekroond wapen met de letters A M. Keerzijde glad.
Schulman
veiling 333 lot 882, 33,3 mm.
HAE veiling 58 lot
1907:
Eenzijdig armenloodje - Gekroond ingebogen Amsterdams wapenschild tussen A-M -
lood 28 mm 11,04 gram
Opnieuw aangeboden in
Schulman E-Auction 4 lot #1761
Omschrijving: ARMENLOODJE z.j, AMSTERDAM
Gekroond wapen met de letters A M. Kz. glad.Uit veiling Schulman 333 van 23 apr.
2010, no. 882.Pb 38.1 mm
Armenpenning.
2x
2x
3x
Voorzijde : Gekroonde stadswapen van Amsterdam rustend
op twee zegetakken met een parelrandje omsloten.
Keerzijde : " B " (Brood) omgeven
door een fijn randje en een parelrandje.
Diameter : 13 mm
Referentie: L. Minard van Hoorebeke
nr. 100; Baart e.a. afb. 770; Pelsdonk 011.
Datering eind 16e - midden 17e eeuw.
Numis 1054187
met letter " A "
gevonden te Dordrecht 2,893 gr.
Ander exemplaar met letter " A " 2,39 gram en 14 mm,
collectie Amst14.
Exemplaar met de letter " C " 3,6 gram en 13 mm
gevonden bij Gouda, collectie Amst15.
Exemplaar met de letter " C " 3,65 gram en 13 mm
gevonden in Amsterdam, Numis
1037692.
Exemplaar met de letter " A " , 12 mm
gevonden bij Noordwijk, collectie Amst22
Exemplaar met de letter " A " ,
afgebeeld
in 'Goed Gevonden' pagina 83
Exemplaar met de letter " C " 2,6 gram en
14 mm + anderen met een " A " en " C " op
Bodemvondstenwereld
Exemplaar met de letter " A " 2,92 gram
en 12 mm
gevonden in Amsterdam, collectie Amst36
Exemplaar met de letter " C " 10 mm, gevonden bij Heerenveen collectie VL280417
Exemplaar met de letter " C " 11 mm, gevonden
omgeving Utrecht, collectie ME080418.
Schulman E-Auction 3 met de letter " A " lot
2474
De armenzorg maakte gebruik van loden penningen die aan de armen werden
uitgereikt en waarvoor ze de hoogst noodzakelijke levensbehoeften konden
krijgen zoals brood en graan,
turf en smout, terwijl wijn alleen voor de zieken was bestemd.
Deze producten werden met een letter aan de keerzijde van de penning aangegeven,
terwijl op de voorzijde het stadswapen of de instantie die de armenzorg
beheerde,
zoals het aalmoezeniershuis of het oudemannenhuis,
staat aangegeven.
De letters
op armenpenningen hebben geen betrekking op producten die men voor het loodje
kon krijgen. In het geval van Leiden gaat het eerder om een “wijk”-indeling. Dit
zal voor andere steden niet anders geweest zijn.
Geen indeling van de Leidse overheid, maar een eigen indeling van de uitgevende
instantie. In het geval van Leiden het Huis Sitten Huis is zeer waarschijnlijk.
De letters op de loden slaan op de “bonnen”, een soort “wijken”, die de “kerk”
en later Armenzorg had gedefinieerd.
Broodloodje van
de Gereformeerde Diaconie.
Voorzijde : In een geparelde rand het gekroonde
stadswapen.
Keerzijde : In een geparelde rand de letter " G
" van Gereformeerde, omzoomd door een effen randje.
Diameter : 8 mm
Referentie: L. Minard van Hoorebeke
nr. 106; Pelsdonk 012.
Opmerking: is dit niet een "gewone" armenpenning met de
Wijk-letter G?
Broodloodje (van het Aalmoezeniershuis?).
Voorzijde : In een geparelde rand het gekroonde
stadswapen.
Keerzijde : In een geparelde rand de letter " A
" (van Aalmoes of Armen?), omzoomd door een effen randje.
Diameter : 8 mm
Referentie: Niet in L. Minard van Hoorebeke
vergelijk nr. 106; Baart e.a. afb. 769; Pelsdonk 010; colPAM01, Numis 1037151
De armenzorg maakte gebruik van loden penningen die aan de armen werden
uitgereikt en waarvoor ze de hoogst noodzakelijke levensbehoeften konden
krijgen zoals
brood en graan, turf en smout, terwijl wijn alleen voor de zieken was bestemd.
Opmerking: is dit niet een "gewone" armenpenning met de
Wijk-letter A?
(armen?)Loodje
Vz.: gekroond stadswapen van Amsterdam gehouden door leeuwen binnen cirkel
Kz.: L M binnen cirkel
Gevonden bij Franeker, diameter 25 mm, gewicht 13,93 gram. collectie Amst27
Getoond op
FB, 25 mm.
3x
Voorzijde: stadswapen Amsterdam
Keerzijde: Gotische D
Diameter: 11 mm
Vindplaats: Amsterdam
Loodje met L H
Enkelzijdig loodje met de letters L H
Diameter: 23 x 17 mm
Vindplaats: Vinkeveen
Verblijfplaats: collectie Herman Vos
(armen?)Loodje
Vz.: stadswapen van Amsterdam gehouden door leeuwen binnen cirkel. Boven het
wapen een letter K(?) of moet dit de kroon zijn
Kz.: K binnen cirkel
Decentrisch geslagen, diameter 30 mm, gewicht ongeveer 6,5 gram.
Kerkelijke penning
2x
Vz: + - IHϨ - W
Kz: blanco
Diameter: 17 mm
Massa: 3 gram
Vindplaats: Amsterdam
Collectie: Amst54
Graanpenningen of Koren accijns loden.
(Zie ook de speciale pagina over
graanpenningen) |
|
![]() |
Voorzijde: 7Z - COE-REN binnen puntcirkel Keerzijde: Ƨ handmerk V binnen vierkant punt rand kader Afmeting: 24 mm Massa: 5,83 gram Datering: 1500 - 1600 Materiaal: lood Vindplaats: Amsterdam, stortvondst Amsterdam NZ-lijn Rokin ; 2005 Verblijfplaats: particuliere collectie |
![]() |
Voorzijde: COE-REN binnen puntcirkel Keerzijde: "molenijzer" binnen punt rand Afmeting: 23 mm Massa: 7,67 gram Datering: 1500 - 1600 Materiaal: lood Vindplaats: Amsterdam, stortvondst ; 2016 Verblijfplaats: particuliere collectie |
![]() |
Voorzijde: SAC
waaronder een kroon geklopt Keerzijde: twee maal een kroon geklopt Afmeting: 16 x 26 mm Massa: 5,16 gram Datering: 1500 - 1600 Materiaal: lood Vindplaats: Amsterdam, stortvondst Rembrandtsplein (1550-1600) ; 2012. Verblijfplaats: particuliere collectie |
![]() |
Voorzijde:
klop I / SCEPE Keerzijde: zes spakig rad onder de tekst q : ..? Afmeting: 18 mm Massa: 4,22 gram Datering: 1500 - 1600 Materiaal: lood Vindplaats: stortvondst waarschijnlijk Amsterdam ; 2012. Verblijfplaats: particuliere collectie |
![]() |
Voorzijde:
in gotische letters 'hAlF', waaronder de gotische
letter M / Half Mud Keerzijde: X in gotische letters 'hAver' Afmeting: 22 x 17 mm Massa: 9,68 gram Datering: 1500 - 1600 Materiaal: lood Vindplaats: Amsterdam, stortvondst Artis (17e eeuw) ; 2010 (gelijk aan onderstaande vondst van Alex ook uit Amsterdam) Verblijfplaats: particuliere collectie |
![]() ![]() |
Voorzijde:
in gotische letters 'hAver' waarboven, een rad/wiel. Keerzijde: in gotische letters 'hAlF', waaronder de gotische letter M / Half Mud Instempeling: - Afmeting: 20 x 17 mm Massa: 8,7 gram Datering: 1500 - 1600 Materiaal: lood Vindplaats: Amsterdam Verblijfplaats: particuliere collectie Bron: Loden penningen-Méreaux 441094382 |
|
Voorzijde: COE-REN binnen puntcirkel Keerzijde: "molenijzer" binnen punt rand. Afmeting: 20 x 22 mm Datering: 1500 - 1600 Materiaal: lood Vindplaats: Amsterdam Verblijfplaats: zie |
|
Graanpenning van Valkenisse; Voorzijde: • • • M• t• Keerzijde: - Instempeling: "eikenblad" Afmeting: 30 mm Datering: vermoedelijk 15e eeuw Materiaal: lood Vindplaats: Amsterdam Verblijfplaats: particuliere collectie Collectie: Een ander exemplaar is gevonden in Middelburg, collectie |
Overige (armen)penningen welke in Amsterdam gevonden zijn:
![]() |
Voorzijde: T • * COM binnen
parelcirkel 1611 H Keerzijde: blanco Klop: P of d Diameter: ca 25 mm Vindplaats: oude centrum van Amsterdam Collectie: Amst55. Vermoedelijk een schijfzegel van Jacobus I (1603-1625). Referentie R. van Laere 1387. Voorzijde: ontbreekt. Keerzijde:... P omsloten door parelcirkel en rondom de legende: COM |
![]() |
Voorzijde: Rijksappel Keerzijde: wapen van Amsterdam(?) Vindplaats onbekend Diameter: 20,35 mm Massa: 3,72 gram, Numis: 1138915 |
![]() |
Gevonden bij de metro werken aan het Rokin in
Amsterdam. Ø 13 mm; 1,54 gram, collectie Amst38 |
![]() |
Gevonden bij de metro werken aan het Rokin in
Amsterdam. Ø 18 mm; 4,16 gram, collectie Amst37 |
|
Ø 17 mm; 3,1 gram Vergelijkbaar exemplaar op Bodemvondstenwereld |
Onderstaande vier loden penningen zijn gevonden op het bouwterrein van de optiebeurs aan het Rokin 65. De locatie bevond zich op de oever of net in de middeleeuwse Amstel. | |
![]() |
Vz. Gotische letter A Kz. kruis binnen twee cirkels waarbinnen punten Ø 26 mm; 7,00 gram, collectie Amst30 |
![]() |
Vz. vismotief Kz. opengewerkt gevoet kruis met punt in de kwartieren Ø 23 mm; 4,04 gram, collectie Amst31 |
![]() |
Vz. Gotische letter N of U Kz. opengewerkt kruis met versierselen Ø 22 mm; 2,57 gram, collectie Amst32 |
![]() |
Middeleeuwse (gilde?)penning. Vz. gekroond kruis omgeven door stippen. Kz. landbouwwerktuig / hak Ø 22 mm; 3 mm dik; 12,07 gram, collectie Amst33 |
Avondmaalsloodje
van de Waalse Gemeente te Amsterdam.
2x
Voorzijde: Een gevleugelde arm waarvan de hand op het
anker van de hoop
aan een behoeftige de hand drukt.
Boven aan het oog van God. Links het zinnebeeld van de koophandel en onder de
beide handen het jaartal 1586, omgeven door een dubbele rand.
Keerzijde: Het gekroonde stadswapen omgeven door een
parelrandje.
Diameter: +/- 16 mm
Referentie: L. Minard van Hoorebeke
II
nr. 101.
Pelsdonk 013, Burzinski 7314.
Amsterdam Museum
PA 2483,
PA 2484,
PA 2485,
PA 2486.
Rijksmuseum
NG-VG-20-47
en
NG-VG-20-48
Veilingcatalogus collectie P.
Smidt van Gelder Zaandam 1848 lot
No.
4499
Prijslijst A.G. v.d. Dussen januari 1981
nummer 300 en 301. Verz. Dreesman 13.
Holleman lijst 78, september 1989, nr. 286.
MPO veiling 25-11-2010 lot nr 5976, collectie Amst02
Schulman veiling 344
(03-2014) lot 1304, veiling 346 (11-2014) lot 1591.
MPO veiling 44 woensdag 26 november 2014 lot 5612
Exemplaar gevonden in de gemeente Ophasselt, België. Doorsnede 13,5 mm en
gewicht 1,9 gram.
MPO veiling 44
woensdag 26 november 2014 lot 5612. Exemplaar gevonden bij Gouda
collectie Amst34.
Afgebeeld in 'Metaalvondsten uit onze bodem' bladzijde 180.3.
Exemplaar gevonden in Vinkenveen, diameter 14 mm, collectie van Herman Vos.
Detectorvondst in Leimuiden van Hylke Roorda. Diameter 14 mm en massa 1,70
gram.
HAE veiling 66 lot #2829,
#2828
15 mm
HAE veiling 72 16-11-2021 lot
1478,
15 mm
Als
je deel wilde nemen aan het avondmaal moest je van tevoren de
voorbereidingsdienst meemaken; daar werd een zogenaamd avondmaalsloodje
uitgereikt dat je in de avondmaalsdienst bij het betreden van het doophuis weer
moest inleveren (stukje lood met een zegel erop). De doop werd vaak bediend na afloop van de zondagse dienst of bij de mensen
thuis. Voor mensen in nood was er de diaconie die veel ondersteuning
bood en al spoedig de diverse instellingen had.
Omschrijving gelijk aan de voorgaande penning, maar nu in brons
i.p.v. het meestal voorkomende lood.
MPO veiling 40 november 2013 kavel 5773, collectie Amst20.
Avondmaalsloodje
2x
2x
Het door de Lutherse gemeente van Amsterdam gebruikte avondmaalsloodje (nachtloodje) is vermoedelijk als "model" gebruikt voor de loodjes van de andere Lutherse gemeenten.
Volgens beschrijving van Schultz Jacobi bestond de ene zijde uit een rijksstaf en een
lauliertak, kruiselings gestoken door een doornenkroon, waarboven Christi en waaronder Regnum gelezen wordt, alles gevat in een bladerrand.
In plaats van rijksstaf en lauliertak is er later sprake van een palm- en olijftak.
De keerzijde van het loodje is blanco met mogelijk een jaartal.
D&B 79,
Archief van het Weeshuis en Oudemannen- en -Vrouwenhuis der
Evangelisch-Lutherse Gemeente.
Op de Collectie Online van Amsterdam Museum staat nog het
volgende exemplaar.
Nog een heel mooi exemplaar op
Bodemvondsten
In Monnickendam is tijdens een verbouwing tussen de vloerbalken een
exemplaar gevonden
Gevonden bij Amsterdam, diameter 25 mm, collectie MvdH
HAE veiling 72 16-11-2021 lot
1481,
26 mm
Avondsmaalsloodje.
In de collectie van het Amsterdams Historisch Museum en in het Geldmuseum is een
enkelzijdig loodje bekend uit de zeventiende eeuw waarop enkel de letter L (van Luther).
Diameter 21 mm, D&B 80.
Amsterdam Museum PA 1637,
Rijksmuseum collectie NG-VG-20-2 en NG-VG-20-3
Loodje gevonden in Noord-Holland, 21 mm, collectie MvdH.
Avondsmaalsloodje.
Het loodje met het gekroonde stadswapen van Amsterdam en een parelrand, met op de keerzijde een letter L is in gebruik geweest bij de Waalse kerk en niet bij de
lutheranen.
Voorzijde : Vlak veld met de letter " L " (van Luther?).
Keerzijde : Het gekroonde stadswapen door verscheidene bandjes omringd en afgezet met een parelrand.
Diameter : 21 mm
Referentie: L. Minard van Hoorebeke
nr. 102; Pelsdonk 017.
Schotchse Zendingskerk
In zijn boek
"Communion Tokens of the World" beschrijft L.M. Burzinski het
volgende communie token:
Voorzijde: SCHOTSCHE ZENDINGSKERK AMSTERDAM
II.TIM.II.19
Keerzijde:
1.COR.XI.26,28
KIRKWOOD & SON
EDIN SCOTLAND
Ovaal: 28 x 22 mm. wit metaal. vervaardigd in Edinburgh.
Referenties: Creswell-326,
Greig/Robinson/Woodside-201
"Naar aanleiding van een uniek Schots loodje in Harlingen";
De Beeldenaar NR. 1 2015
Collectie Rijksmuseum Amsterdam
NG
327,
met een iets andere originele
omschrijving.
Het
volledig op orde brengen van de titel en beschrijving van deze penningen zal
t.z.t. op projectbasis geschieden.
Rehobôth Kerk
Communie loodje van de Rehobôth Kerk uit Amsterdam
Voorzijde:
REHOBÔTH
GEN.XXVI
22
Keerzijde: I.COR.XI 28
MAAR
DE MENSCH BEPROEVE
ZICH ZELVEN EN ETE
ALZOO VAN HET BROOD,
EN
DRINKE VAN DEN DRINKBEKER
Ovaal: 28 x 22 mm. zink / wit metaal. vervaardigd in Edinburgh(?).
HAE veiling 50
lot 6309, collectie Amst39
In de januari 1981 prijslijst van de firma A.G. van
der Dussen b.v. wordt deze penning onder nummer 365 toegewezen aan
Nederlands Oost Indië.
De betekenis van de tekst 'MEESTER CORNELIS' is mij niet duidelijk. In
Batavia / Jakarta komt wel de volgende straatnaam voor; Kerklaan (Meester
Cornelis) → was genoemd naar de Rehoboth-kerk; nu is de straat een
parkeerterrein achter de kerk en een winkelcentrum — de Kerklaan was een
zijstraat van de Kerkstraat)
Het loodje is vrijwel zeker door de firma
Alexander Kirkwood uit Edinburgh geslagen (vermoedelijk midden 19e eeuw),
maar dat komt niet erg overeen met de bouw van de Amsterdamse Rehoboth kerk
in 1905......
Zegel van de Amsterdamse Kerkenraad van de
Gereformeerde Gemeente:
Vz: IVSTUS...I...LEO...
Kz: blanco
Diameter: 37 mm
Gevonden in Berkel en Rodenrijs
Collectie: MvdH
De
tekst komt niet geheel overeen, er staat namelijk niet justus ut leo
confidit maar justus confidit ut leo.
Verder heeft de leeuw geen anker vast. Desalniettemin lijkt het mij de
penning die beschreven wordt in de tekst.
Broodloodje Hongersnood.
Voorzijde : In een vierkant vlak veld tussen een
geparelde rand en een fijn randje, het gekroonde stadswapen, door twee leeuwen
vast gehouden. In sommige gevallen boven in het veld 1 6 6 2.
Keerzijde : Vlak veld met geparelde cirkel met een
effen randje omgeven.
Daartussen de letter " W " (wijk) en het cijfer " 6 "
(6e wijk).
Diameter : vierkant 28 mm
Referentie:
Beschryving der
NEDERLANDSCHE HISTORIEPENNINGEN, door MR.
GERARD VAN LOON, vierde deel, 1731;
pagina,
227, 228
en 229.
tevens;
L. Minard van Hoorebeke
nr. 103; V.L.: II.507, Drees. 43, Pelsdonk 021.
W 1
diameter: 2,5 X 2,5 cm en gewicht (massa): 22 gram.
Bodemvondstenwereld
W 4 Schulman
veiling 333 lot 878, 27 mm.
W 4 detector forum PiepPiep
17032019
W 4 25 x 30 mm,
Loden penningen- Méreaux groep
Facebook
W 4
gevonden in Noord-Holland, 11-2019 Catawiki
W 4 FB
Lodenpenningen-Méreaux
W 4 gevonden bij Almere, 23 x 26 mm. Collectie MvdH
W 4
Catawiki 11-2020. 28 mm
W 4
HAE veiling 66 lot #2833,
27 x 27 mm
W 4
05-2022 aangeboden op MP en getoond op
FB
W 5 gevonden rond Amsterdam door Sander Visser, 25 x 25 mm,
gewicht 10 gram
W 5 Vondsten.nl
63459
W 5
Erik Natte 24082020 FB
W 6 zilver
Amsterdam Museum
PA 235,
W 6
veiling catalogus 15 1982 Coin Investment nr 493, 31 mm.
W 6
veiling catalogus no. 8, J.B. Westerhof 1989 nr 924
W 6
in zilver, ex collectie van Gelder, nu
collectie Rijksmuseum inventarisnummer
NG-VG-17-1. Amsterdam Museum
PA 242
W 6 collectie Rijksmuseum inventarisnummer
NG-VG-17-2
W 6 persoonlijke melding
Wijk 6
W 6
05-2022 aangeboden op MP en getoond op
FB
W 8 Amsterdam Museum
PA 236
W 10 gevonden rond Amsterdam door Sander Visser, 25 x 25 mm
W 11 advertentie Marktplaats 10-2013
W 11
getoond op DDA zoekdag Zeeland 11-11-2017
W 12
gevonden in Vinkenveen, diameter 27 x 29 mm, collectie Herman Vos
W 12
Loden penningen- Méreaux groep
Facebook. Diameter 25 x 25 mm. Massa 14 gram. Collectie Sander Visser
W 12 Axel Vroling 24082020 FB
W 15
Loden penningen- Méreaux groep
Facebook
W 16
gevonden bij Hollandsche Rading, 27 x 27 mm, 20 gram. Zie
Muntenbodemvondsten.nl
W 17 Rietdijk veiling 387 lot 825, 26 x 26 mm, 20.65 gr
W 17
advertentie Marktplaats 04-2017
W 2? 1/4 lood, daardoor Wijknummer
onvolledig.
DVVL
W 20 Prijslijst A.G. v.d. Dussen januari 1981
nummer 302, 18 x 16 mm
W 20 collectie Rijksmuseum inventarisnummer
NG-VG-17-3
W 20 MPO veiling 46 23 mei 2015 lot #6303
W 20
gevonden in Noord-Holland, 11-2019 Catawiki
W 20
gevonden in Noord-Holland, 11-2019 Catawiki
W(2)6 gevonden te Papendrecht in afgegraven grond uit Dordrecht, Wijk
(2)6,
collectie Amst05.
W 26 veiling 331 Schulman b.v., lot 1146, 29,5 mm.
W 28
Kleipijp.nl
W 28 diameter 28 x 24 mm, collectie Amst046
W 29 collectie Rijksmuseum inventarisnummer
NG-VG-17-9
W 33 op
bodemvondstenwereld.nl
W 34 collectie Rijksmuseum inventarisnummer
NG-VG-17-11
W 45
veilingcatalogus collectie P. Smidt van Gelder Zaandam
1848 lot No. 3244
W 48 detector forum
PiepPiep. Wijk 48 .
W 51
gevonden in Noord-Holland, 11-2019 Catawiki
W 74 opmerkelijk dat het wijknummer in het
loodje geklopt is en niet mee gegoten.
Amsterdam Museum
PA 237
W 87 opmerkelijk dat het wijknummer in het loodje geklopt is en niet
mee gegoten. Gevonden bij Amsterdam, diameter 26 x 28 mm. Op 11-2019 Marktplaats, collectie Amst045
W .. collectie Rijksmuseum inventarisnummer
NG-VG-17-10
W .. PAN
86752 Numis
1156379
W
zonder
wijknummer! Diameter: 28 x 29 mm.
Collectie Amst35
W zonder
wijknummer. Gevonden in Noord-Holland, 11-2019
Catawiki
Op een overzicht van "Plaatsen van de brandspuiten in 1773" zijn de
verschillende Amsterdamse
Wijknummers
terug te vinden.
In 1662 heerste er een grote hongersnood.
De regering van Amsterdam riep uit,
dat wie een roggebrood van zes ponden een stuiver goedkoper wilde,
zich bij de Burgemeester van hun wijk (er waren 58 wijken) konden
vervoegen om daar een gestempeld broodloodje te halen, die zij bij de bakker
van hun wijk konden inleveren, waarna zij het roggebrood dus een stuiver
goedkoper konden krijgen. Deze loden zijn na 1662 echter ook nog (langdurig?) in
gebruik geweest
Broodloodje.
Voorzijde : In een rond vlak veld door een geparelde
rand en een fijn bandje.
Verder het gekroonde stadswapen, door twee leeuwen
vast gehouden.
Keerzijde : Op een rond vlak veld in een geparelde
rand de letter " W " (wijk) en het cijfer " 32 "
(32e wijk).
Diameter : 29 mm
Referentie:
L. Minard van Hoorebeke
nr. 104; Pelsdonk 01.02.019.
Beschryving der
NEDERLANDSCHE HISTORIEPENNINGEN, door MR.
GERARD VAN LOON, vierde deel, 1731;
pagina,
227, 228
en 229.
Veiling 25 Karel de Geus lot nr. 1283 W 3 collectie Amst03
W(ijk) 33 collectie Amst04.
"Brood-Loodjes" van het Aalmoezeniershuis.
![]() |
Voorzijde: In een vlak veld door een effen band
omgeven,
het gekroonde stadswapen, door twee leeuwen vastgehouden. Keerzijde: In een geparelde rand op een vlak veld de in elkaar gevlochten letters " AMB " (Aalmoezeniers-Broodloodje). Diameter: 23 mm. Referentie: L. Minard van Hoorebeke nr. 105; Pelsdonk 020 . Veiling 25 (23-24-25 april 2001), L. Schulman lot 2873. (hier begrafenispenning van het Makelaarsgilde genoemd. Diameter 25 mm. WK. 1.3; Dirks XV!.86) |
![]() ![]() |
Rond Aalmoezeniers Broodloodje 2,4 x 2,4 cm. 4,47 gram Amsterdam Museum 300 Veilingcatalogus collectie P. Smidt van Gelder Zaandam 1848 lot No. 4498 Laurens Schulman veiling 25 lot nr 2873. Hier ten onrechte een begrafenispenning van het Makelaarsgilde genoemd met instempeling "MARS". WK. 1.3; Dirks XVI.86 messing geslagen 25 mm. |
![]() |
Vierkant Aalmoezeniers Broodloodje 2,2 x 2,2 cm. 3,32 gram AmsterData, Amsterdam Museum 292 Veiling Coin Investment 50-1995 nr. 2203, twee stuks, rond en acht kantig. |
![]() |
Vierkant Aalmoezeniers Broodloodje 2,1 x 2,1 cm. 2,91 gram Amsterdam Museum 293 |
![]() |
Vierkant Aalmoezeniers Broodloodje 2,4 x 2,3 cm. 3,52 gram Amsterdam Museum 294 |
![]() |
Aalmoezeniers broodloodje - vierkant plaatje met instempeling 'A
B boven ornament binnen parelcirkel' koper 27 x 28 mm 3,61 gram. Schaars HAE veiling 50 lot 6308, collectie Amst40 |
![]() |
Half Aalmoezeniers Broodloodje 2,3 x 1,2 cm. 2,42 gram Amsterdam Museum 301 |
![]() |
Afmeting: 23 x 23 mm Massa: 4,82 gram HAE veiling 72 16-11-2021 lot 1479 Collectie Rijksmuseum inv. nr. NG-VG-17-41-A, NG-VG-17-41, NG-VG-17-44, |
![]() ![]() |
Achthoekig Aalmoezeniershuis
Broodloodje 2,2 x 2,2 cm. 4,15 gram Amsterdam Museum 299 Veiling Coin Investment 50-1995 nr. 2203, twee stuks, rond en acht kantig. Marktplaats 04-2015 |
![]() |
Loden Aalmoezenierspenning uit 1666. 3,4 x 2,9 cm. 10,19 gram Amsterdam Museum PA 219 |
![]() |
Koperen Aalmoezenierspenning 3,1 x 3,2 cm. 13,15 gram Amsterdam Museum PA 220 |
![]() |
Koperen Aalmoezenierspenning 3,4 x 3,7 cm. 15,15 gram Amsterdam Museum PA 221 |
Moddermanspenning afgegeven door het Aalmoezeniersweeshuis
Voorzijde: Binnen een gladde cirkelrand /
boord, onder het wapenschild van Amsterdam aan een lint, een baggeraar, zijn
modderschuit voortduwende.
Onder de schuit in het water, een klop / bijmerk, het wapenschild van het
Aalmoezeniersweeshuis (?)
Keerzijde: Binnen een gladde cirkelrand/boord het gegraveerde volgnummer
N° ..
Diameter: 47 - 49 mm
Materiaal: messing
Datering: 17e eeuw.
Beroepspenning Moddermans /
modderlieden Amsterdam. Afgegeven door het Aalmoezeniersweeshuis. De
opbrengst van het straatvuilnis was voor het gesticht.
Ref. Dirks plaat VIII.88
tekst pagina 93 en Revue de la numismatique
Belge 1859 pagina
90.
Minard - van Hoorebeke beschrijft onder
nummer 51 een Steiger-
schuitenvoerderspenning met als afbeelding op de voorzijde een
Moddermanspenning.
Lit.: Jaarboek voor Munt- en
Penningkunde Amsterdam 1958.
Amsterdam Museum Modderlieden N16, inv.nr.
PB 152
Veiling catalogus no. 9, J.B. Westerhof 1992 nr 1052
Veiling 14 april 1995 Laurens Schulman
lot 2083,
N 4
Veiling 25 (23-24-25 april 2001), L. Schulman lot 2876,
N 19.
MPO veiling 40 november 2013 kavel
5775,
N 2.
Schulman
veiling 337 lot 1324, N 5; 47,8 mm.
Belastingloodjes (hondenpenningen) en Hulpmunten voor het Aalmoezeniersweeshuis
volgens van Orden
PL VI na 1797.
Amsterdam is in 1797 begonnen met het uitgeven van hondenpenningen.
De letters
AA
jaar
W
staan voor
Algemeen
Amsterdams
Weeshuis,
de instelling waarvoor de opbrengsten van deze belasting bestemd waren.
De opbrengsten, o.a. uit de boetes, was voor 2/3 bestemd voor het Aalmoezeniersweeshuis.
Zie voor een publicatie over de invoering van de Amsterdamse
hondenpenningen:
1797
Publicatie tot eene belasting op de honden
Meer informatie over hondenpenningen en een grotere afbeelding op
Muntenbodemvondsten.nl
Hondenbelastingbiljet
1797
De Amsterdamse hondenpenningen.
2x
Amsterdam 1799 - Eénzijdig hondenbelastingloodje van het Aalmoeseniers Weeshuis
(Van Orden VI-3)
Vz.Versierd stadswapen tussen AA - W, onderaan jaartal
Lood achthoekig 21 x 26 mm met gat.
HAE veiling 54, lot
1706,
collectie Amst41.
2e exemplaar:
21 x 26 mm; 4,9 gram, collectie Amst11
In de collectie van Amsterdam Museum bevind zich ook een exemplaar
uit 1799
PA 226.
Schulman E-Auction 3 1799, lot
2478
Schulman E-Auction 3 1807, lot
2479
1802
Rietdijk veiling 410 kavel #504
diameter 21 mm.
1807. Amsterdam.
Belastingloodje Aalmoezeniers Weeshuis.
Vz. ingebogen stadsschild tussen A - W. Kz. blanco.
Tin/zink ovaal 27,6 x 24,3 mm., van Orden pl. VI-11; Nahuys II pl. II-17,
Kooij 0126. Prijslijst Mevius 03-2017.
In Amstelodamum nr. 14 van januari 1927 schrijft dhr. W. K. F.
Zwierzina het volgende over de Amsterdamse Gasthuis-Penningen:
Op de pagina's 18 en 19 "van bovenvermeld tijdschrift staat een "verklaring"
voor het begrip "Loodjes van Mooi Weer".
Binnengasthuis of St. Pietersgasthuis uitgaanspenning, zogenaamd "Mooiweersloodje"
Vierkante loodjes 41 x 41 mm, Ovale loodje 60 x 45 mm
Deze loodjes komen uit de collectie van Amsterdata:
vierkant 1 sleutel,
Ovaal 1 sleutel,
vierkant 2 sleutels.
Rijksmuseum Amsterdam 1 sleutel NG-VG-20-218
Uitgaanspenning of "Mooiweersloodje" (van Utrecht?).
Afmeting 35 x 40 x 4 mm. Gevonden in Groenekan. Muntenbodemvondsten.
De voorgangers van de blikken penningen waren van lood, zodat dit loodje
mogelijk ook bij Amsterdam thuis hoort.
Binnengasthuis
of St. Pietersgasthuis
M(annen) Z(ieken) H(uis). Amsterdam Museum
PA 2778
M(annen) V(er) B(and). Amsterdam Museum
PA 2779
V(rouwen) Z(iekenhuis). Amsterdam Museum
PA 2780
Volgens Amsterdam Museum PA 1636
M(annen) V(erband) 6 ingeslagen 1839,
dit klopt niet. Het is een
bakenlood
voor het traject Musselkanaal / Veendam, type
OM.
In
Amstelodamum uit 1922
wordt over bovenstaand loodje geschreven.
Broodloodje
van de Gereformeerde Diakonie
te Amsterdam 1707.
Hoogte 4,1 cm - breedte 4,5 cm; 24,07 gram; hoogte 4,2
cm - breedte 4,6 cm; 23,62 gram.
Amsterdam Museum
PA 2874 ;
PA 240. In de
Hermitage
bevinden zich ook een tweetal exemplaren.
MPO veiling 46 23 mei 2015 lot #6304
45 x 42 mm collectie AM28
Collectie MvdH 45 mm
Bovenstaande loodjes staan ook afgebeeld in het boek 'Jip
in en om De Pijp' op pagina
82. Gebundelde verhalen van Jip Kreijns m.b.t.
de Oranjekerk in Amsterdam.
loodje dat behoeftige kerklidmaten bij uitdeling recht gaf op brood
Hoogte 2,8 - breedte 2,7 cm; 18,22 gram.
Rijksmuseum Amsterdam
NG-VG-17-12
,
Hoogte 3,1 - breedte 3,0 cm; 14,50 gram.
Amsterdam Museum:
PA 239
1739
Diameter 2,8 cm; 15,49 en 17,88 gram
Amsterdam Museum:
PA 241
PA242 , collectie Rijksmuseum inventarisnummer
NG-VG-17-13.
Broodloodjes Gereformeerde Diakonie. (overzicht
van deze loodjes)
Zittende Barmhartigheid met lam / Twee broden op een afgerokte tafel.
Opschrift onder afsnede: M.H. (Martin
Holtzhey (18-09-1697 - 01-11-1764), de ontwerper van deze penning).
Literatuur: DPR III-713 = J. Dirks;
Penningkundig Repertorium. Vier delen. Leeuwarden 1879-1891.
1741 lood met koperstift, 29 mm. Amsterdam Museum "DANKBAER",
PA 245,
PA 2875.
1741 lood met koperstift, 29 mm. Karel de Geus veiling 27 lot 1146 met "DANKBAER",
1741 lood met koperstift, 29 mm.
Collectie Rijksmuseum inventarisnummer
NG-VG-17-22.
Veilingcatalogus collectie P.
Smidt van Gelder Zaandam 1848 lot
No.
4501
1741 zilver met koperstift, 29 mm. Amsterdam Museum "DANKBAER",
PA 244
1741 zilver met koperstift, 29 mm. Prijslijst L. Schulman, nu collectie Amst26
Collectie
Rijksmuseum inv. nr.
NG-VG-17-15-A
Veilingcatalogus collectie P.
Smidt van Gelder Zaandam 1848 lot
No.
4500
1741 Prijslijst A.G. v.d. Dussen januari 1981
nummer 303
1741 zilver, vgl VvL. 353. Schulman veiling 13 1994 # 1823.
Amsterdam Museum "DANKBAER"
PA 243,
PA 270
1741 MPO veiling 24 donderdag 26 november 2009 lot
4894
1741 MPO veiling 44 woensdag 26 november 2014 lot
5613
zilver, collectie
Nico Arkesteijn nu collectie Amst23.
1741 MPO veiling 46 23 mei 2015 lot #6305
1741 zilver, collectie
Rijksmuseum inv. nr.
NG-VG-17-15
Zittende Barmhartigheid met lam / Twee broden op een afgerokte tafel.
Opschrift onder afsnede: I.G.H.F (I.G. Holtzhey)
Johann George Holtzhey (1726 - 1808), de ontwerper van deze penning).
Literatuur;
VvL. 353, niet in Dreesman!
1754
zilveren met gouden stift (de combinatie
van het jaartal en het zilver met gouden stift wordt in de literatuur niet
gemeld en door Schulman als reparatie aangemerkt)
Schulman veiling 13 1994 # 1824,
1754 zilver met gouden stift; Amsterdam
Museum
PA 247
1754 zilver met gouden stift MPO veiling 46 23 mei 2015 lot #6200
29 mm
1754 zilver; Amsterdam Museum
PA 246
1754 zilver;
Karel de Geus veiling 10 oktober 2000 lot #1353
1754 zilver;
MPO veiling 46 23 mei 2015 lot #6306.
Niet gesigneerd maar type als 1741.
1754 zilver met draagoog collectie
Rijksmuseum inv. nr.
NG-VG-17-19
Veilingcatalogus collectie P.
Smidt van Gelder Zaandam 1848 lot
No.
4501
1759 Prijslijst A.G. v.d. Dussen januari 1981
nummer 304
1759 MPO veiling 44 woensdag 26 november 2014 lot
5613
tin met (losse) koperen stift en rechthoekige instempeling (JB?),
collectie Nico Arkesteijn nu collectie Amst24.
1759
zilveren met gouden stift;
Amsterdam Museum
PA 252
1759 zilver; Amsterdam Museum
PA 251,
1759 zilver; Laurens Schulman prijslijst 14 nr. 978, 28.5 mm Vgl VvL. 353.
1759 zilver, collectie
Rijksmuseum inv. nr.
NG-VG-17-16 en
NG-VG-17-23
1759 lood met koperen stift;
Amsterdam Museum
PA 253,
1759 lood met koperen plug 29 mm;
MPO veiling 46 23 mei 2015 lot #6307
Zittende Barmhartigheid met lam / Twee broden op een afgerokte tafel.
Ontwerp
naar M. Holzhey door
Gysbert van ? Moelingen
1766 zilveren met gouden stift (de combinatie van het jaartal en het zilver met
gouden stift wordt in de literatuur niet gemeld).
MPO veiling 42 lot 5654 en veiling 58 kavel
1906
zilver 29,5 mm met gouden stift 12 mm 13,97 gram.
1766 lood met koperen plug en klop B -
FR, 29 mm;
MPO veiling 46 23 mei 2015 lot #6308
Veilingcatalogus collectie P.
Smidt van Gelder Zaandam 1848 lot
No.
4502
1777
zilver met koperen stift;
Amsterdam Museum ,
PA 258
1777
zilver
met gouden stift;
Amsterdam Museum ,
PA 259
1777
zilver;
Amsterdam Museum ,
PA 260
1777 zilver met koperen stift, collectie Rijksmuseum
inv. nr.
NG-VG-17-17
Veilingcatalogus collectie P.
Smidt van Gelder Zaandam 1848 lot
No.
4503
1777
lood met koperen stift;
Veiling 32
(26-05-2010) Münzen & Medaillen GmbH (DE),
lot 1081 met
BA,
1777
lood met koperen stift; Veiling 3
Karel de Geus september 1996 lot 76. VvL.521, Dr.176
1777
lood met koperen stift;
Amsterdam Museum ,
PA 257
1777 lood met koperen plug en klop B - BG,
30 mm;
MPO veiling 46 23 mei 2015 lot #6308
1777
lood;
Amsterdam Museum ,
PA 256
1777
lood stift ontbreekt ,
Bodemvondstenwereld.nl
1777
lood met koperen stift; aangeboden op
Ebay 04-2019
Broodpenningen in de
collectie
van Amsterdam Museum
Collectie
Rijksmuseum inv. nr.
NG-VG-17-18
,
NG-VG-17-15-A
,
NG-VG-17-24 ,
NG-VG-17-4
en
inv. nr.
NG-VG-17-25
Broodloodje Diakoniebakkerij der Nederlands Hervormde Gemeente
Als je arm was kreeg je na het kerkbezoek
een Broodpenning.
Met de Broodpenning kon je bij de Diaconiebakkerij van de Armenzorg van de
Nieuwe Kerk op het Blaeu Erf in een brood halen.
De bakkerij is gebouwd door
Daniel Stalpaert en heeft er van 1671 tot
1947 gestaan.
Zittende Barmhartigheid met lam / Twee broden op een afgerokte tafel.
Er komen "misslagen" voor met vier i.p.v. twee broden.
Diameter: 28 mm, materiaal lood/tin.
Ontwerp
David van der (II) Kellen (25-09-1804 - 30-03-1879), literatuur Dirks 860, Dreesmann 386, Kooij BR
003.1,2,3.
1861 twee broden. Komt ook voor met vier broden en met centrale doorboring,
collectie Amst09, Amst09g, Amst10 en Amst10g.
Door de Diaconie der Nederlands Hervormde gemeente van Amsterdam is een
linnen zak met 432 van deze penningen
geschonken aan het Amsterdam Museum (voorheen Amsterdams Historisch Museum),
inv.nr.
628.1/2, Amsterdam Museum;
PA 248. Collectie Rijksmuseum inventarisnummer
NG-VG-17-28 en
NG-VG-17-28-A
In de
Hermitage bevinden zich ook enkele exemplaren.
Er zijn ook exemplaren in zilver voor de diakenen (Dreesmann 384, Kooij BR
003.5
Amsterdam Museum;
PA 250
Mevius prijslijst 78, 1996 nr. 325) collectie Amst17
7,96 gram
Zilveren exemplaar
Karel de Geus veiling 36 # 1585.
Veiling 26 (19-20 november april 2001), L. Schulman lot 2128.
Laurens Schulman veiling 29 lot 1863
MPO veiling 44 woensdag 26 november 2014 lot 5616 zilver 27 mm
Prijslijst Mevius
03-2017.
koperen/bronzen exemplaren voor de beambten (Dreesmann 385, Kooij BR 003.4,
Mevius prijslijst 78, 1996 nr. 324)
geslagen.
Rijksmuseum NG-VG-17-28 en 28-A, Amsterdam Museum;
PA 249,
PA 2872
Laurens Schulman veiling 29 lot 1863 28 mm
MPO veiling 44 woensdag 26 november 2014 lot
5615
één bronzen exemplaar en drie lood/tinnen,
collectie Nico
Arkesteijn nu collectie Amst25.
MPO veiling 46 23 mei 2015 lot #6310
HAE veiling 64 13 november 2019 lot #1966
kwaliteit prachtig collectie Amst44
Rietdijk veiling 410 kavel #508
Amsterdam 1906
Kartonnen broodbon Diaconie Weeshuis van de Ned.
Hervormde Gemeente (KooijBR002-1)
Vz. Paars stempel met 6-regelige tekst
Kz. Met een loodje goed voor een Roggebrood', handtekening en (deels met
pen:) 1906 - 44 mm - zeldzaam
HAE veiling 54, lot
1707,
collectie Amst42.
Zie ook
afb.8 in
het boek "Tot nooddruft des lyfs",
armenpenningen in de Nederlanden, KPK inv.nr. 1955-695.
afmeting 42 x 35 mm
In de oorlogsjaren zijn zelfs papieren exemplaren gebruikt om de minder
bedeelden toch tegemoet te kunnen komen.
Zie mijn
artikel in de Muntkoerier en de
verklaring van de aanduiding "K
153".
collectie Amst12
Een ander exemplaar in Museum Catharijneconvent
referentie nummer
SPKK
v00080
"Broodpenning" voor 12 pond RoggeBrood.
Broodloodje uitgedeeld door de regenten van het
Oude- en Nieuwezijds Huiszittenhuizen, gaf korting bij aankoop van een (rogge)brood.
Voorzijde: wapen van Amsterdam met soms de kloppen 3 - P of 6
- P naast het wapen. De "P" staat voor Pond
Keerzijde: R B (roggebrood) 12
/ 1789
(12
=
12 libra pondo = 12 pond)
Datering 26-06-1789.
Referentie:
Beschrijving
van
NEDERLANDSCHE HISTORIE-PENNINGEN, ten vervolge op-het werk van
MR. GERARD VAN LOON, tiende stuk, 1869.
pagina
401, 402
en plaat LXXV
1789.
Pelsdonk 01.02 afbeelding 022.
Collectie Teylers Museum TMNK
02390 ,
02391
Veilingcatalogus collectie P.
Smidt van Gelder Zaandam 1848 lot
No.
4504
Prijslijst A.G. v.d. Dussen juli/augustus
1983 nr. 241. Dreesman 237 / Schulman 1924 No 285.
Holleman lijst 78, september 1989, nr. 284.
Veiling 331 Schulman b.v., lot 1148, 3 - P.
Kz. RB / 12 / 1789. Lood 29 mm. Fraai
Exemplaar met
3 - P.
Kz. RB / 12 / 1789. Lood 29 mm, Numis
1037844.
Exemplaar met
6 - P.
Kz. RB / 12 / 1789. Lood 10,40 gram, Numis
1037691.
Schulman veiling 344 (03-2014) lot 1303
een ongeklopt exemplaar
MPO veiling 44 woensdag 26 november 2014 lot 5614
HAE veiling 50 05-2016 lot #
6305,
zonder klop!, lood
29 mm, 13,36 gram, collectie Amst43.
In de collectie van het Rijksmuseum te Amsterdam komen meerdere exemplaren
voor met de volgende
Inventarisnummers:
Zonder
klop: NG-ZN-526, 527, 528. Amsterdam Museum
PA 261
met klop 3 - P: NG-ZN-529, 530, 531. Amsterdam Museum
PA 262,
PA 2513,
PA 2514
met klop 6 - P: NG-ZN-532 en 533. Amsterdam Museum
PA 263,
PA 2515,
PA 2516
Op
Muntenbodemvondsten.nl
wordt deze penning nog "leurpenning" genoemd.
De penning zou, tegen betaling, door de gemeente Amsterdam uitgegeven
zijn aan kooplieden die met hun
waren langs de deuren leurden.
Meer Broodloodjes zijn
hier
te zien.
Nederlands Hervormde Diakonie Weeshuis
Toegangspenning tot de Linnen Kamer no.34. Koper 27 mm. met
gat om op pen te steken.
Verzameling W.J.R. Dreesmann. Tweede Deel. Amsterdam 1949, cat. Dr. 40. Veiling
255 Jacques Schulman, lot 1237.
Amsterdam Museum PA 2870,
PA 2871.
Amsterdam Museum; Diakonie Weeshuis, werkpenning voor jongens, 1657,
PA 265. Opschrift
keerzijde: LK /
no *6*K*D* .
Collectie W.J.R. Dreesman
Linnenkamer no.37. Koper 37 mm. prijslijst J.B.
Westerhof 11-1981 #1015, Schulman
veiling 13 1994 #1834
Linnenkamer no.32. Koper 36,5 mm.
Veiling 349 (30-11-1990) Rietdijk lot #3732; verkooplijst 214 Jacques Schulman,
lot 1152;
Veiling 14 april 1995 Laurens Schulman
lot 2074.
Veiling catalogus 15 1982 Coin Investment nr 495
Coin Investment veiling 47 + 48
november 1994 lot #404, ingeslagen No370
Op FB groep
Loden penningen-Méreaux 37 mm, instempeling No 139. Collectie MvdH.
Linnenkamer no.22. Koper 36 mm, zie afbeelding boven, foto Peter Smith.
Boodschapspenningen vanwege de keukenmoeder, Burgerweeshuis,
1746.
Amsterdam Museum
PA 277,
PA 279,
PA 281,
PA 282,
PA 283,
PA 284,
PA 285,
PA 286,
PA 287,
PA 291
Verder veel afzonderlijke penningen
PA 278,
PA 651.2 t.m.
PA 651.16,
PB 335,
PB 908,
PA 3036,
1284, e.v.
Het Burgerweeshuis
verstrekte Uitgangspenningen.
Welliswaar is het weeshuis voor de Amsterdamse burgers vrij toegankelijk,
dat wil nog niet zeggen dat de weeskinderen er zomaar in en uit mogen.
De jongens die bij een baas gaan werken krijgen, om langs de portier te
kunnen komen een genummerde werkpenning
mee.
De meisjes een penning van het atelier in het weeshuis waar ze hun handwerk
leren, bijvoorbeeld van de 'Linnewinkel'.
Zie ook pagina 46 in het boek 'Kinderen
van Amsterdam' door J. Th. Engels.
Weeshuispenning, 18e eeuw
Legitimatiepenning voor de kinderen van het Amsterdamse Burgerweeshuis.
Vz: Gekroond Amsterdams stadswapen geflankeerd door twee weeskinderen.
Kz: Vliegende duif; omschrift: 'Teeken van d'Amsterdamse weeskinderen'.
Datering 18e eeuw. Gegoten brons, 41 mm.
Veilingcatalogus collectie P.
Smidt van Gelder Zaandam 1848 lot
No.
4496 en 4497
Vz: Gekroond Amsterdams stadswapen geflankeerd door twee weeskinderen.
Kz: omschrift: 'Teeken van d'Amsterdamse weeskinderen', in veld
Linne
Winkel 1791
Datering 18e eeuw. Gegoten brons, 4221 mm.
Collectie Fries Museum met registratie nummer
FM 2016-031-510.
HAE veiling 66 lot #2832,
41 mm
Schulman veiling 363 lot
#170.
Schulman veiling 363 lot
#169
Schulman veiling 363 lot
#168
Schulman veiling 363 lot
#167
Schulman veiling 363 lot
#166
Schulman veiling 363 lot
#171
Schulman veiling 363 lot
#172
Schulman veiling 363 lot
#173
Legitimatiepenning Burgerweeshuis Amsterdam voor het Meisjes Groot
Huis.
Voorzijde: Gelegen op een vierkant veld, met
afgeschuinde hoeken, binnen een geprofileerde cirkel, het gekroond stedelijk
wapenschild van Amsterdam gehouden door twee kinderen met hoedjes.
Keerzijde: Gelegen op een vierkant veld, met afgeschuinde hoeken, binnen een
geprofileerde cirkel en twee lijncirkels het omschrift:
. TEEKEN VAN D'AMSTERDAMSE WEESKINDEREN centraal, de gegraveerde
letters. MGH (Meisjes Groot Huis).
Afmetingen: 45 x 45 mm.
Materiaal: messing
Bewerking: gegoten
Datering: z.j. Ca. 1891
Gefragmenteerd aan de rand.
Turfpenning van het Oudezijds Huiszittenhuis en
Huiszittenweduwenhof
2x
Voorzijde: Gelegen op een vierkant plaatje, met
afgeronde hoeken, binnen een gesloten (tulpen) krans, een rechthoekige
versierde cartouche, waarbinnen in twee regels tekst.
O : HVYS
ARMEN
Rechtsboven een klop/bijmerk met de letter A .Centraal, een (passer)
punt.
Keerzijde: Gelegen op een vierkant plaatje, met afgeronde hoeken, binnen een
gesloten (tulpen) krans, de kapitale letters:
T V (Turf)
Onder en boven de letters, het gesplitste jaartal. 15 - 87
. Centraal, een (passer) punt.
Afmeting: 20 x 20 mm.
Massa: 3 gram
Datering: 1587
Materiaal: koper
Bewerking: geslagen, geklopt.
Lit.: Collectie Nederlandse Bank, Identificatie
GP-00447.
De penningen werden uitgegeven door het Oudezijds Huiszittenhuis.
Er werd door de Huiszittenmeesters, samen met de buurt-, of wijkmeesters
nagegaan welke armen voor ondersteuning in aanmerking kwamen.
Armen verkregen een penning, die men kon inwisselen voor het aangegeven goed
op de penning.
Eénzijdig
: In een achthoekig vlak veld een geparelde cirkelomtrek met in het
midden de in elkaar gewerkte letters " O A H " van Oudezijds ArmHuis.
Verder rondom de volgende tekst: " OVW Z. TVRFHVYS * ".
Monogram OAH
Diameter : vierkant met afgeschuinde hoeken 32 mm.
Datering ±1698
Referentie: L. Minard van Hoorebeke
nr. 107.
Beschryving der
NEDERLANDSCHE HISTORIEPENNINGEN, door MR.
GERARD VAN LOON, vierde deel, 1731;
titel pagina, 227, 228, 229, 230.
Veiling 14 april 1995 Laurens Schulman lot 2065
Veiling 26 (19-20 november april 2001), L. Schulman lot 2127.
DIA(conie lood Oude Mannen Huis(?)
Voorzijde: D I A - O MH
Keerzijde: klop 65
Diameter: 27 x 27 mm
Vindplaats: Vinkeveen
Verblijfplaats: collectie Herman Vos
Huiszittenhuizen , identificatie
penning / A(s) K(ar)
Amsterdam Museum PA 216 ,
PA 217
Broodpenning Huiszittenhuis en
Huiszittenweduwenhof
2x
Voorzijde: binnen een parelrand een rechthoek
waarbinnen "OHVYS / ARMEN"
Keerzijde: binnen een parelrand de letters B.R.
Koper, 2.1 cm (hoogte) x 2.1 cm (breedte) x 0.2 cm (diepte) x 3.23 gram.
Deze Broodpenning werd uitgereikt door het Oudezijds Huiszittenhuis.
De Huiszittenmeesters worden bijgestaan door buurt- of wijkmeesters, die
moeten nagaan wie voor ondersteuning in aanmerking komen.
Dat zijn overigens alleen de ingezetenen van de stad, oftewel de 'arme
huyszittende luyden'.
Tegen inlevering van een penning als deze wordt brood uitgedeeld.
Zie ook pagina 9 in het boek 'Kinderen
van Amsterdam' door J. Th. Engels.
Amsterdam Museum
PA 238
Broodpenning Huiszittenhuis
2x
Voorzijde: binnen een parelrand een parelcirkel waarin ' I.
' = ' 1 '?
Keerzijde: binnen een parelrand een parelcirkel waarin ' I.
' = ' 1 '?
Koper: 20 mm
Volgens de NNC database nummer
1993-1579 ;
Amsterdam: penning van het Huis zitten
Huis voor 1 pond brood.
Collectie Amst47
Turf accijns
Accijnspenning voor ingevoerde turf (Binnenlandse venen, Overzeese
venen)
Voorzijde: gekroond Amsterdams wapen
Keerzijde: glad met inscriptie een nummer en de letter B of O
HAE veiling 64 lot #1967,
31 mm, 131 B
HAE veiling 64 lot #1968,
34 mm, 183 O
Turfloodje
Armenlood, turfpenning in vierkante vorm, met aan
voorzijde in een parelrand het gekroonde wapen van Amsterdam en aan de keerzijde
in een cirkel "TVRF".
Afmeting 19 x 18 x 2 mm. Datering 1550 - 1700.
Bodemvondst: traject spoortunnel Rotterdam. Collectie Museum Rotterdam
11517-364.J.
Burgerweeshuis
Uitgaanspenning voor Linne Winckel 1764. Koper 41 mm.
Verzameling W.J.R. Dreesmann. Tweede Deel. Amsterdam 1949, cat. Dr. 148. Veiling
255 Jacques Schulman, lot 1237;
Veiling 14 april 1995 Laurens Schulman lot 2071.
Uitgaanspenning voor Keuke Moeder. Koper 41 mm.
Verzameling W.J.R. Dreesmann. Tweede Deel. Amsterdam 1949, cat. Dr. 149. Veiling
255 Jacques Schulman, lot 1237;
Veiling 14 april 1995 Laurens Schulman lot 2071.
Tuchthuispenning of Rasphuisloodje
Voorzijde: In een versierde cartouche: TVCHTHVYS met klop XX
Keerzijde: Twee mannen zagen boomstam gelegen op bok doormidden 1599
SLANS·SCHRICK·BREYDEL·(...)
Lood, 32 mm.
AmsterdamXMuseum,
Pelsdonk 02.01.101, veiling 28 Karel de Geus lot nr. 1220
HAE veiling 48 25-11-2015 lot
8012 met ingeslagen nummer 3
, nu collectie Rijks Museum Amsterdam
NG-VG-19-390;
Titel: Tuchthuis te Amsterdam (rasphuis), huismunt met no. 3
Vervaardiger: Werkhuis Amsterdam (uitgever)
Datering: 1599-1599
Afmetingen: diameter: 3 cm,
gewicht: 12.58 gr
Loden munt. Voorzijde: twee staande mannen die gezamenlijk zaag
bedienen binnen omschrift; afsnede: cijfer 3.
Keerzijde: opschrift binnen versierd cartouche boven letters A en M;
linksonder: twee aaneengeschreven letters l (voor: ponden), rechtsonder:
drie kruisjes, waarvan twee ter rechterzijde ingestempeld (30 ponden).
In een rasphuis werd niet gezaagd maar hout geraspt
voor de verf: blauwhout, roodhout en geelhout.
Er is veel over te vinden: https://www.hunebednieuwscafe.nl/2018/07/verfhout/
en
https://www.verfmolendekat.com/nl/campeche-of-blauwhout.html
Bedelaarspenning van Amsterdam.
Voorzijde : In een rond vlak veld door een effen rand
omgeven, het gekroonde stadswapen, door twee leeuwen vast gehouden.
Keerzijde : In een effen veld een vragende bedelaar
die in de rechterhand een hoed vasthoudt.
Hij heeft een houten rechter been en ondersteunt zich onder de linker arm met
een kruk.
Rondom een smalle band met de tekst:
" VOLR.DE. INCOMENDE BEDELAERS
*
".
Diameter : 50 mm
Deze penning was bedoeld voor de binnenkomende bedelaars.
Totdat in 1613 de bedelarij, tevergeefs, volledig verboden wordt, is een
vergunning nodig.
Één van de maatregelen, die genomen wordt om de overlast van de bedelaars te
beperken.
Zo wordt al in 1459 het bedelen verboden, met uitzondering voor de 'jonghe
kinderen oudt sijnde onder hun twelff jaeren, .
In 2004 hebben archeologen een dergelijke
bedelpenning gevonden in de voormalige Voldersgracht te Den Haag
Referentie: L. Minard van Hoorebeke
nr. 108; Dirks II.13; Pelsdonk 018, Dreesmann-.
Zie ook pagina 7 in het boek 'Kinderen
van Amsterdam' door J. Th. Engels.
Amsterdam Museum brons
PA 6, tin/lood
PA 7
Prijslijst A.G. v.d. Dussen juli/augustus 1983 nr. 242. Jaarboek Munten en
Penningen 1987 blz. 595.
Veiling 27 Karel de Geus lot nr. 1141, omschrift: VOER DE INCOMMENDE BEDELAERS.
Geknipt exemplaar uit de collectie van Marcel van Bezooijen. Messing, diameter 50 x
35 mm, gewicht 26 gram. Doel van het doorknippen (nog) niet bekend.
Loden penning
Stadswapen Amsterdam en getal 'I25' in lood geklopt.
Afmeting: 50 mm
Collectie: PdB
Is dit een soortgelijk 'Gilde Havenlood' als onderstaande;
Onbekend Gilde
Havenloodje
Collectie W.J.R. Dreesmann,
Amsterdam Museum
PB 101
Afmeting: 44 mm
Loodje met Anker / wapen Amsterdam
Vz: wapen van Amsterdam
Kz: anker, twee handen
Datering 1586, diameter 16 mm.
Pelsdonk P10a7, Minard II.101, Numis
1037857
Vz: een anker en in de hoeken het jaartal 1 6 3 6
Kz: het wapen van Amsterdam.
Tolpenning/Bakenlood(?)
Loden penning gevonden in Amsterdamse stortgrond door
Marcel van Bezooijen.
Bovenaan verdiept kanteel waaronder 74. Gebruiksdoel onbekend,
tolpenning / bakenlood?
Afmetingen 30 x 18 mm, gewicht 8 gram.
Vermoedelijk een bakenlood m.b.t. Alkmaar type
WK
Voorzijde: Klimmende leeuw naar links met een zandloper in
de klauw
Keerzijde: V.BED
Diameter: 36 mm
Massa: 15 gr
Bodemvondst Amsterdam
Bron:
FB Loden penningen-Méreaux. Vr241.
Presentiepenning van een Gilde. Loden
penning
Eénzijdig: 1639 - A G - 40 (ingeslagen). A G
staat mogelijk voor het gilde.
Diameter: 26 x 28 mm
Referentie: Baart e.a. fig. 767. Gevonden op 25-06-1973 op de Zwanenburgerwal,
locatie MW3-36, MW3-45
(Baart pagina 408: 'De gildebroeders waren verplicht om bij de begrafenis van een gildebroeder te
verschijnen en de baar te dragen.
Hiervoor werd door de knecht van het gilde loden of koperen penningen
uitgedeeld die bij het verschijnen op de begrafenis weer aan de knecht terug
gegeven moesten worden,
zodat gecontroleerd of de gildebroeder, wiens nummer op penning was
geslagen, aanwezig was geweest.
Op niet verschijnen stond een boete.
Presentiepenningen werden ook gebruikt in de buurten van de stad waarbij de burgers de
penningen moesten inleveren bij het blussen van een brand of het houden van een
oefening.')
Opmerking AK: dit is zeker geen gildepenning maar een penning
welke waarschijnlijk betrekking had op de scheepvaart.
Dergelijke penningen worden veel rond
Gouda gevonden.
Turfdragersgilde 1639
Amsterdam Museum
PA 182 "3",
PA 181 "1"
Turfpenning uit 1639 voor wijk 5
Diameter: 31 mm
Aangeboden op MP 11-2021, collectie MvdH.
Turfdragersgilde bij brandbestrijding
Amsterdam Museum
PA 190
Turfdragersgilde(?)
Amsterdam Museum
PA 1510,
PA 1325.1-15,
PA 1324.1-32
Er worden op Amsterdam Museum veel lood/tinnen penningen getoond van het
Turfdragersgilde.
Zie b.v. de pagina's
287,
288,
289,
290,
291 en
292
Legitimatieloodje voor onbekend doel,
AmsterData
Visverdelerloodje 1836
Diameter 5,1 x 4,6 cm, 43,24 gr.
Amsterdams museum
PA1646
verkregen door een schenking in 1894
Literatuur:
Verslag, gedaan door Burgemeester en Wethouders aan den raad
van Amsterdam van den toestand der gemeente gedurende het Jaar 1894, 1895,
p. 28
Schulman E-Auction 3 lot
2480, Afmeting 51,5 x 46,5 mm, collectie Amst48. Ook getoond op
FB pagina Loden penningen - Méreaux.
Verenigde Oost Indische Compagnie
Zie: J. Pelsdonk, De Beeldenaar (2009-5)
243 - 244 en
Loden penningen-Méreaux
![]() Amsterdams museum PA 270 |
![]() Afmeting: 33 x 31 mm Gewicht: 14,75 gram Vindplaats: Het Hogeland PAN 77482 , Numis 1154443 |
![]() Afmeting: 32 x 31 mm Gewicht: 15,83 gram Vindplaats: Het Hogeland PAN 77483 , Numis 1154444 |
![]() Afmeting: 34 x 35 mm Gewicht: 32,5 gram Vindplaats: De Ronde Venen PAN 78449 , Numis 1154592 |
![]() Afmeting: 34 mm Gewicht: 17,79 gram Vindplaats: provincie Utrecht HAE 76-1941 |
Vierkante
Joodse penning
voor het Badhuis
Deze interessante penning staat op
Muntenbodemvondsten.nl en op Lodenpenningen-Méreaux met de volgende informatie:
Het opschrift is door een expert onderzocht met het volgende resultaat:
'Hoewel ik niet helemaal zeker ben, vermoed ik dat op de plak de woorden מקוה עיר
קהל אשכ� ז staan,
te vertalen als ‘stads- mikwe (ritueel bad) van de Asjkenazische (Hoogduitse
joodse) gemeente’.
Tijd 1650-1800. Diameter 30 x 28 mm.
- Recent een nabericht ontvangen van het Joods Historisch Museum Amsterdam. Ze
schreef:
"Mijn vermoeden is, dat dit loodje als een soort pasje voor het betreden van het
mikwe heeft gediend.
Zeker weten doe ik dat niet en ik heb er ook
geen verwijzing naar gevonden in mij bekende literatuur.
Dat zegt op zich niet
veel, wanneer het inderdaad om een alledaags voorwerp gaat is het te
vergelijken met een moderne toegangspas van plastic".
Waardepenning,
Onderneming van Gezuiverd Water, 1828
Bronzen waardepenning voor een hoeveelheid zuiver water, uitgegeven door de
Onderneming van Gezuiverd Water, deel uitmakend van de zg. Versch Water
Societeit, Amsterdam, 1828.
Vz: Monogram 'C.F., omschrift "Onderneming van Gezuiverd Water" /
1828
Kz: 'Amsterdam / EENE DRAGT. ; afbeelding van twee wateremmers.
Brons, geslagen, 22 mm.
Amsterdam Museum PA
1874,
1875,
1876
Collectie
Rijksmuseum inv. nr.
NG-VG-20-99
Omnibus onderneming Amsterdam, 1839
Amsterdam Museum PA
2300
Schutterspenning
Voorzijde: Minerva met gepluimde helm, schild en
speer, voostellende de stad Amsterdam, staande temidden van stapel wapentuig
binnen omschrift; afsnede: Amsterdam en 1747.
Keerzijde: Kunst - genootschap - in den- Wapen -
handel
Jaar: 1747
Plaats: Amsterdam
Materiaal: lood
Diameter: 36 mm
Massa: 20,16 gr
Collectie: Rijksmuseum Amsterdam
NG-VG-10-91
Literatuur: Beschrijving der penningen, eereteekenen, enz. van de
historische verzameling der schutterij te Amsterdam, cat.nr. 37(?),
Beschrijving van Nederlandsche historie-penningen, ten vervolge op het werk van
mr. Gerard van Loon vierde stuk 1840, Gerard van Loon, cat.nr.
CCLII plaat
XXV
Loden
penning
Enkelzijdige penning van 29,5 x 25,5 mm met het jaartal 1 9 1 6
ter weeszijde van het wapen. Gebruiksdoel onbekend.
Joods Kosher loodje
Een Joods kosherloodje uit de 16e/17e eeuw, met tekst in Hebreeuwse
schrifttekens.
Het was een waarmerk dat bepaalde producten volgens de voorschriften van de
Joodse religie waren vervaardigd.
Bodemvondst uit het centrum van Amsterdam. Lengte, inclusief lip, 22 mm,
gewicht 4,60 gram.
Loden met een koe / os (muildier)
2x
Jaartal / IYS / muildier
Deze enkelzijdige loodjes worden in Amsterdam gevonden met diverse
jaartallen o.a.; 1620, 1622, 1628,1632, 1635.
Het lood uit 1635 is
in 2011 gevonden, in een bouwput Elandsstraat 101, te
Amsterdam.
PAN nr. 00080379.
Zie voor meer van deze loodjes
dit topic op Bodemvondstenwereld.
1639 / W PIC
Minard beschrijft ze bij de Middelburgse Gildes onder nummer 388 als volgt; Ik
vermoed dat Minard de W voor een burcht heeft aangezien.
Muntgewichtje
2x
Muntgewichtje
voor 2 Spaanse Reaal, gewicht 6,82 gram en 19 mm in doorsnede.
Op de andere kant het gekroonde stadswapen van Amsterdam gehouden door twee
leeuwen waarboven de letters PVG = Pieter van den Gheere, Amsterdam ca
1620 - ??
Literatuur: Noord-Nederlandse Muntgewichten, Arent Pol nummer 200 / az.
Gevonden in Amsterdam, nu collectie SN. Zie ook
Muntenbodemvondsten.
Voorzijde: explosief met vuurstralen / rijksappel?
Keerzijde: ingekrast HB - XV NL?
Diameter: 27 mm.
Gevonden bij Amsterdam.
Collectie: Amst49
2x
Voorzijde: rijkelijk versierde kroon
Keerzijde: simpele kroon
Diameter: 20 mm.
Gevonden bij Amsterdam.
Collectie: Amst50
2x
Voorzijde: vuurslag waarin kruis
Keerzijde: blanco
Diameter: 17 mm.
Gevonden bij Amsterdam.
Collectie: Amst51
3x
Voorzijde: planten? / bloemen?
Keerzijde: blanco
Diameter: 15 mm.
Gevonden bij Amsterdam.
Collectie: Amst52
3x
Voorzijde: gotische n waarboven klaver /
bloem
Keerzijde: blanco
Diameter: 15 mm.
Gevonden bij Amsterdam.
Collectie: Amst53
?
Voorzijde de
letters Z R B en op de keerzijde een "wafelmotief.
Gevonden in Amsterdam, diameter 19 mm en 3 mm dik. Gewicht 9,88 gram.
Lakenloodje Amsterdams dubbel staal
Gildepenningen van
Amsterdam;
A-G /
H-N /
O-Z en
Turfdragers
Kleermakersgilde?
2x
Deze penning is gevonden in hartje Amsterdam en vertoont grote overeenkomst met
de Kleermakersgilde penningen van Deventer.
Diameter: 20 mm
Bron:
FB
![]() |