Dordrecht

Vergroot de kaart door er op te klikken.

Thesauriersloodje van Samuel Onderwater.
2x
Ø = 28 mm.
Vz: jaartal 1745 boven wapen van Dordrecht.
Omschrift: DE HEER SAMUEL ONDERWATER ª
Kz: Wapenschild van Samuel Onderwater
Omschrift: DE HEER SAMUEL ONDERWATER ª
Ref. Dirks Rep. III 880, collectie Dord01.
Enkele internet gegevens over Burgemeester Mr. Samuel Onderwater van Dordrecht

Thesauriersloodje van Pieter Cornelis Pompe van Meerdervoort (1721-1772, thesaurier der reparaties 1749-1752).
Vz. Mr PIETr CORNs POMPE VAN MEERDERVOORT Wapenschild te midden van roosjes en stippen
Kz THESAURIER DER STAD DORDRECHT Stedelijk wapenschild onder 1749 tussen S - S te midden van roosjes en stippen
PR.III.1110, lood 27 mm. HAE veiling 48 25-11-2015 lot #8015



Loodje voor het Vereenigd ArmHuis?

Vz: A H waaronder V
Kz: ingekrast getal 1?
Ø = 21 mm., exact 9 gram.
Gevonden in Dordrecht, colPDO04. Informatie over het Vereenigd Armen-, Wees-, en Nieuw Armenhuis is hier te vinden.



Gildepenning? (de begeleidende tekst van onderstaande penningen is verplaatst omdat Gouda als plaats van herkomst waarschijnlijker is)
0203  c23



Ontgrondingspenning.
O-02.A
Voorzijde: tekst ONTGRONDING DORDRECHT
Keerzijde: blanco
Jaartal 17 - 50
Ingeslagen N: 4
Diameter: 78 mm. Lood.
Type O-02.A
NNC MA-00908.
Catalogie: Verv.vLoon VI p. 28-29 – Dirks, Rep. III 1143 – Navorscher VII (1857) p. 170 e en 310 – Nederl. Jaarboeken (1748) p.

O-02.B
Omschrijving Rijksmuseum: Eenzijdige loden penning met gat erin.
Voorzijde: staande leeuw tussen jaartal binnen omschrift, boven cijfer N 14.
Keerzijde: blanco.
Jaartal 17 - 50
Ingeslagen N: 14
Diameter: 78 mm, 100,47 gram. Lood.
Type O-02.B
Rijksmuseum inventarisnummer NG-VG-1-2540.

O-02.C
Voorzijde: tekst ONTGRONDING DORDRECHT
Keerzijde: blanco, ingekrast A P - L MV
Jaartal 17 - 50
Ingeslagen N: 15
Diameter: 77 mm. Lood.
Type O-02.C
NNC GP-00492.
Catalogie: cf. verv. v. Loon 434

O-02.D
Voorzijde: tekst ONTGRONDING DORDRECHT
Keerzijde: blanco
Jaartal: - (of volledig weggekrast)
Ingeslagen N: 91
Diameter: 78 mm. Lood.
Type O-02.D
MPO veiling 42 op 21-05-2014 lot 5815, collectie Dord18.
Referentie: Vervolg op Van Loon deel 6 uit 1766, # 433, plaat XXXIX.

Zie de speciale pagina over Ontgrondings - Passagiegelt penningen.


In Dordrecht zijn "Pseudomunten" gevonden welke mogelijk als locaal (armen)geld gediend hebben.
Zie pagina 65 van Dordrecht Ondergronds 40,  Stadsontwikkeling op het Statenplein.
In Ondergronds 36 staan op pagina 50 en 51 ook pseudomunten vermeld.

In Dordrecht gevonden loden penningen / pseudomunten
afbeelding 2x	Ø in mm	gewicht	Omschrijving
	18	2,46	Voorzijde: Wapen met drie kepers  Keerzijde: Kruis met drie stippen tussen de benen Materiaal: tin/lood Datering: 15e eeuw Token of loodje type Tourse groot (Pelsdonk 194) Bodemvondst Dordrecht HAE veiling 66 lot #2900
	24	1,87	Voorzijde: Châtel Tournois waarin aanziend gemijterd borstbeeld binnen rand van 10 ornamenten met bolletjes Keerzijde: Kort gevoet kruis binnen pseudo-omschrift en gearceerde rand Materiaal: tin/lood Datering: ca. 1270-1350 Token of loodje type Tourse groot (Pelsdonk -) Bodemvondst Dordrecht HAE veiling 66 lot #2899
	18	2,41	Voorzijde: Châtel Tournois binnen zigzaglijn Keerzijde: Kort geankerd kruis binnen zigzaglijn Materiaal: tin/lood Datering: ca. 1270-1350 Token of loodje type Tourse penning (Pelsdonk -) Bodemvondst Dordrecht HAE veiling 66 lot #2844
	24	2,19	Voorzijde: Châtel Tournois binnen krans klavertjes Keerzijde: Kort gevoet kruis met verbasterd omschrift en krans schuine strepen Materiaal: tin/lood , doorboord Datering: ca. 1270-1350 Token of loodje type Tourse penning (Pelsdonk 284) Bodemvondst Dordrecht HAE veiling 66 lot #2843
	24	1,74	Voorzijde: Châtel Tournois binnen krans klavertjes Keerzijde: Kort gevoet kruis met verbasterd omschrift en krans schuine strepen Materiaal: tin/lood , stukje uit rand Datering: ca. 1270-1350 Token of loodje type Tourse penning (Pelsdonk 284) Bodemvondst Dordrecht HAE veiling 66 lot #2842
	24	1,64	Voorzijde: Châtel Tournois binnen krans klavertjes Keerzijde: Kort gevoet kruis met verbasterd omschrift en krans schuine strepen Materiaal: tin/lood , doorboord Datering: ca. 1270-1350 Token of loodje type Tourse penning (Pelsdonk 284) Bodemvondst Dordrecht HAE veiling 66 lot #2841
	23	8,35	Voorzijde: krulmotief Keerzijde: 'kruis' met cirkel Gevonden in Dordrecht HAE veiling 11-2015 lot #8023
	21,3	2,93	Voorzijde: kruis met in elk kwadrant drie punten Keerzijde: ruitenwerk met 5 * 6 lijnen Materiaal: lood/tin Datering: Holland, Graafschap,1300-1400 Vindplaats: vondst afkomstig van uitkomende grond Statenplein Dordrecht Herkomst: Bodemvondstenbeurs Rotterdam voorjaar 2011, Ebay 12-2019
	15	2,21	Dordrecht (waarschijnlijk), ca. 1270-1350, token of loodje type Tourse penning (Pelsdonk 246) Voorzijde: Châtel Tournois, omschrift (…)-OVI+ Keerzijde: Versierd geankerd kruis gelijkend op roos tin/lood – vondst Dordrecht HAE veiling 56 lot 1660
	18	1,31	Dordrecht (waarschijnlijk), 14e-15e eeuw, token of loodje type groot Bourgogne (Pelsdonk 502: dit exemplaar!) Voorzijde: Dubbel Andreaskruis tussen vuurijzers Keerzijde: Kruis met vertakte uiteinden met drie punten tussen de benen tin/lood – vondst Dordrecht HAE veiling 56 lot 1661
	28	6,65	Dordrecht (waarschijnlijk), 16e eeuw, token met afbeeldingen stuiver Karel V (Pelsdonk -) Voorzijde: Gekroond Bourgondisch-Spaans wapenschild binnen tienpas Keerzijde: Kruis met gebloemde uiteinden en opengewerkt hart met onzeker teken Beiderzijds streepjes-omschrift tin/lood – vondst Dordrecht HAE veiling 56 lot 1662
	21	5,29 gr	Voorzijde: Wapenschild (Dordrecht?) Keerzijde: Gotische A  (van achel?) Gevonden in Dordrecht collectie Dord24
	19	4,62 gr	Voorzijde: Versierde P ? Keerzijde: Gotische letter H of M Gevonden in Dordrecht collectie Dord25
onderstaande afbeeldingen 2x	Ø in mm	gewicht	Omschrijvingen  (MPO veiling 36 lot 4823)
	18	1,76 gr.	niet in Pelsdonk collectie Dord05
	20	1,98	twee tegenover gestelde vissen, niet in Pelsdonk collectie Dord06
	16 x 17	1,53	vier bladige bloem, 1325 - 1425, vergelijk Pelsdonk 387 collectie Dord07
	18	2,89	1275 - 1350, vergelijk Pelsdonk 383 collectie Dord08
	17	1,83	ster met vijf benen, 1325 - 1425, Pelsdonk 424 maar andere keerzijde collectie Dord09
	19 x 17	1,92	1325 - 1425, Pelsdonk 372 collectie Dord10
	18	1,75	sterling type met een hoofd, 1275 - 1350, Pelsdonk 222 collectie Dord11
	17	1,10	zesbladige bloem, 1325 - 1425, vergelijk Pelsdonk 398 collectie Dord12
	19 x 18	2,46	wapen met keper ( ^ ), 1350 - 1450, Pelsdonk 194 collectie Dord13
Overigen
	17		op voor- en keerzijde een Gotische letter. 15e eeuwse bijvondsten collectie Dord16
	23		voorzijde: wapenschild met staande leeuw naar links keerzijde: gevoet kruis in binnencirkel, gestreepte buitenrand Bodemvondst Dordrecht Datering 14e eeuw collectie Dord21
	22		Tourse Groot type ca. 1266 - ca 1350 voorzijde: kasteel begrensd door een cirkel keerzijde: gevoet kruis in binnencirkel waaromheen tekst Bodemvondst Dordrecht collectie Dord22

In de collectie van Erfgoedcentrum Dordrecht bevindt zich een mooi exemplaar uit 1300-1400 van een gegoten (dubbele) armenpenning inv.nr. 0501.162.001.


Kerkelijke penning?

Voorzijde: Gotische N onder jaartal 1561
Keerzijde: 1562 tekst MIDDEL BA II
Afmeting: 26 x 23 mm
Massa: 10,23 gram
Vindplaats: Dordrecht
Collectie: Midd29
Mogelijke determinatie: een bisschoppelijke penning, welke toegeschreven kan worden aan de éérste bisschop van Middelburg Nicolaas (Gotische N) van der Borcht (uit Leuven) die ook abt was van de abdij te Middelburg. Hij werd aangesteld in 1561-1562.
Verklaring van de letters en het jaartal op de keerzijde: 156Z MIDDEL / B: AII = 1662, Middelburg, Tweede ambtstermijn (van de bisschop).
De Sint-Pieters of de Noordmonsterkerk kreeg dan de status van kathedraal. Kasteel Westhove werd de residentie van de nieuwe bisschop.
Op pauselijke penningen/medailles staat meestal de ambtstermijn in het jaar dat de penning of medaille is vervaardigd.
 

Onderstaande 10 loden zijn in de binnenstad van Dordrecht gevonden
	Ø in mm	gewicht	Omschrijvingen
vergroting	29	13,89	Voorzijde: 1670 (1690?) - ARMEN(?) - DER Keerzijde: |LONLIGNE - REN..DER(?) - DANSK(?) Diameter: 29 mm Massa: 13,89 gram Collectie: Dord26 Kerkelijke armenpenning?
vergroting	30		Voorzijde: VOLHARDING - 1 - ..... Keerzijde: blanco Diameter: 30 mm Massa: Collectie: Dord27 Consumptiepenning?
	24	4,68	Voorzijde: gekroonde W - zittend paard - bloem(?) Keerzijde: I - W Diameter: 24 mm Massa: 4,68 gram Collectie: Dord28
	22	4,14	Voorzijde: vogel met gespreide vleugels en omschrift .....N HOLL.... Keerzijde: leeuw naar links Diameter: 22 mm Massa: 4,14 gram Collectie: Dord29
	20	3,35	Voorzijde: wapenschild Keerzijde: ƷI waarboven klop ' T ' Diameter: 20 mm Massa: 3,35 gram Collectie: Dord30 Restant gietkanaal nog aanwezig
	19	6,76	Voorzijde: kruik / fles (Vlissingen?) Keerzijde: wapenschild Diameter: 19 mm Massa: 6,76 gram Collectie: Dord31
	25	11,62	Voorzijde: hoefijzer / G? Keerzijde: I I I in Gotische letters (drie stuivers ?) Diameter: 25 mm Massa: 11,62 gram Collectie: Dord32
	27	6,42	Voorzijde: zwaard? Keerzijde: blanco Diameter: 25 mm Massa: 6,42 gram Collectie: Dord33
2x	18	3,94	Voorzijde: handmerk 4 omgeven door punten binnen streepcirkel Keerzijde: kort gevoet kruis binnen streepcirkel Afmeting: 18  mm Materiaal: lood Massa: 3,94 gram Collectie: Dord34
3x	14	3,43	Voorzijde: Gotische letter b ? Keerzijde: ingeduikte lijn Afmeting: 14  mm Materiaal: lood Massa: 3,43 gram Collectie: Dord35

Armenpenning?

Deze armenpenning(?) is in Dordrecht gevonden.
MPO veiling 21-05-2014 lot 5811


 

Graanpenningen of Koren accijns loden gevonden in, of toe te schrijven aan Dordrecht. (Zie ook de speciale pagina over graanpenningen)
	Ten onrechte aan Dordrecht toegewezen. Zie de beschrijving bij Delft
	Voorzijde: Wapenschild (Dordrecht?) Keerzijde: Gotische A (van achel?) Diameter: 21 mm Massa: 5,29 gram Gevonden: Dordrecht Verblijfplaats: particuliere collectie Codering: Dord24
	Voorzijde: verbasterd gekroond wapen(?)  D(?) Keerzijde: drie cirkels waarin een punt Diameter: 10 mm Datering: ca. 1350-1425, ca. Gevonden: Dordrecht Catalogie: Numis 1035803
	Voorzijde: klop gotische M Keerzijde: - Diameter: 12 mm Massa: 1,89 gr. Datering: 15e eeuw Gevonden: Dordrecht Catalogie: Numis 1036049

Speelpenning?

Deze loden penning is gevonden in Dordrecht.
Afmeting 24 x 22 mm. Collectie Dord17.


Dordrecht 1888, firma Penn Bauduin, bevrijding van het Franse juk

Herdenkingsobject van 38 mm met draagoog/bevestigingsoog van ijzergieterij Penn Bauduin uit Dordrecht ter herdenking van de bevrijding van 'het Fransche juk' uit 1888. ( de 75-jarige herdenking 1813-1888).
Rond 1846 werd aan de ‘s-Gravendeelschedijk in Dordrecht door de arts Hubertus Jodocus Penn (1821-1877) en zijn zwager, koopman Franciscus Dominicus Andreas Bauduin, de ijzer- en kopergieterij Penn & Bauduin opgericht. In 1847 produceerden zij hun eerste molenas. Daarnaast fabriceerde deze belangrijke firma schepraderen voor raderboten, bruggen, lantaarnpalen en tuinbanken.
Ook maakten zij diverse vuurtorens van gietijzer, waaronder in 1877 de zestig meter hoge toren bij Huisduinen, ‘De Lange Jaap’ genoemd. Reeds in 1854 werkten er al honderd mensen bij deze firma.
Schulman prijslijst 01-2013 art.nr. 5494.




----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Onderstaande loodjes staan hieronder nog als kerkelijke armenpenningen vermeld.
Het zijn dit echter geen armenpenningen van Dordrecht maar bakenloden van Brielle (ze zijn daar nu ook als zodanig opgenomen) en wel om de volgende redenen:
- op armenpenningen staat geen waarde vermeld maar goederen zoals brood of turf
- 24 St(uivers) is een veel voorkomende waarde bij bakenloden, vooral voor de grotere schepen welke op het buitenland voeren
- geen van de loden is gevonden in Dordrecht (wat je toch wel zou verwachten voor een plaatselijke armenpenning)  maar in het buitenland evenals de bakenloodjes van Willemstad van 24 S(tuivers)
- zou de “M” niet voor Merwede of Maas kunnen staan en / of heeft er in (de buurt van) Dordrecht een (vuur)baken gestaan? Den Briel kende o.a. de Stenen Baak sinds 1630.
Artikel: Armenpenning van Dordrecht blijkt bakenlood van Brielle Opnieuw geeft archiefonderzoek uitsluitsel: De Beeldenaar November/December 2015, 39^e jaargang NR. 5, pagina 267 - 269;

Hulpmunt der Hervormde Gemeente van Dordrecht.
2x 2x
Voorzijde : dubbel gedeeld wapen met paal waarboven het jaartal en waaronder •R•M• (kan soms gelezen worden als •B•M•)
In het midden van een effen veld het wapen van de stad tussen de letters Y en C.
Omgeven door een binnen- en buitenrandje, waartussen zich een parelrandje bevindt.
Keerzijde : .*. / 24:ST / .*.
Een gesternd veld met daarin " 24 ST", vierentwintig stuivers, waarde waarvoor de penning geldig was.
Rand, gelijk aan die van de voorzijde.
Referentie: L. Minard van Hoorebeke nr 166; Pelsdonk 031.

jaar	Ø mm	Bijzonderheden
1699	23,5	éénzijdig, ter weerszijden van het wapen Y C, 17,86 gr. Gevonden in Hindelopen, gegevens K.P.K.
1709		afbeelding in L. Minard van Hoorebeke nr 166
1719	22	ter weerszijden wapen D B, gevonden in Londen, gegevens K.P.K
171.	26	links van wapen D, eronder B, gegevens K.P.K
1738	24	Rietdijk veiling 362 nr. 726; ten onrechte een bakenloodje van Medemblik genoemd. In veiling 363 wordt onder nr. 916 deze "fout" herhaald.
1743	24	Engelse vondst, 15,82 gram. colPDO19

 
Weldadigheidspenning van Dordrecht.

Voorzijde: klein dubbel gedeeld wapen met paal waaronder 1756 (groot weergegeven) waaronder M (de eerste letter van "medelijden"?).
Keerzijde : .*. / 24:ST / .*.
Vierkante penning van 24 x 24 mm en 11,62 gram. Niet in Minard. col PDO14
Het loodje komt uit een collectie in Rogate, West Sussex, UK.


Uit dezelfde collectie in Rogate, West Sussex, UK komt dit loodje.
Voorzijde: springend paard naar rechts.
Keerzijde: M (vergelijkbaar met het type M op de Dordtse loodjes) / 17.7 / ϩ (retrograde S) 24
Vierkante penning van 28 x 28 mm met (spijker)gat. colPDO15
Ik heb geen idee of dit loodje enig verband met Dordrecht heeft.

Weldadigheidspenning van Dordrecht.
 
Voorzijde: klein dubbel gedeeld wapen met paal waaronder het jaartal (groot weergegeven) waaronder M (de eerste letter van "medelijden"?).
Een gekartelde rand omgeeft de penning slechts gedeeltelijk.
Keerzijde : .*. / 24:ST / .*.
De "roosjes" boven de 24:ST hebben "steeltjes". Rand gelijk aan die van de voorzijde.
Referentie: L. Minard van Hoorebeke, nr 167; Pelsdonk 032.
Prijslijst A.G. v.d. Dussen januari 1981 nummer 310; jaartal 1792, 24.5 mm.
Exemplaar uit 1784 gevonden in het scheepswrak van de "Jonge Seerp" uit Harlingen (W-27/1558/91) bij Gdansk