Sluiten

Begin

...Loden penningen & Pseudomunten

Voor het zoeken op plaats-naam of afbeelding klik op de blauwe tekst.
Dit geldt ook voor de Verdronken Zeeuwse Dorpen zoals Nieuwlande, Reimerswaal en
Tolsende
.
Pseudomunten, dis- en armenpenningen uit Vlaanderen (o.a. Antwerpen, Brugge, Gent)
Armen- en avondmaalspenningen van de Waalse- en Lutherse-Gemeenschap in Nederland

De meeste loden penningen zullen gefunctioneerd hebben als locale betaalmiddelen en niet (altijd) als armengeld.
Armenpenningen waren specifieke penningen welke aan de armen werden gegeven door de kerk ná het bijwonen van de zondags dienst.
Tegen inlevering hiervan kon de arme brood, schoeisel, turf of andere levensbehoeften krijgen. Ook kloosters verstrekten nogal eens penningen aan de armen.
Op mijn site heb ik bij Leiden iets over de Leidse armenpenningen geschreven.
In o.a. Dordrecht zijn pseudomunten gevonden welke waarschijnlijk ook gediend hebben als locaal geld.
In de 15e – 16e eeuw stond één stuiver in Brabant gelijk aan 72 mijten…. Een heleboel muntjes voor weinig dus.
Daarom werden er nogal eens goedkope particuliere penningen geslagen welke geaccepteerd werden als betaalmiddel van de armen, minder bedeelden.

Op loden penningen worden soms Gotische letters gebruikt, hier een overzicht van deze letters en cijfers
Helaas is er (nog) weinig bekend over de loden penningen. Als de penning aan een bepaalde plaats is toe te wijzen staan de gegevens aldaar.
Afbeeldingen overzicht uit Revue Belge de Numismatique
(Loden) penning welke niet aan een plaats zijn toe te wijzen,  zijn hieronder opgenomen:

 

(bestaande? wapen)schild-vormen
Voorzijde: Wapen met drie kepers 
Keerzijde: Kruis met drie stippen tussen de benen
Materiaal: tin/lood
Datering: 15e eeuw
Token of loodje type Tourse groot (Pelsdonk 194)
Bodemvondst Dordrecht
HAE veiling 66 lot #2900
2x Voorzijde: Wapenschild andreaskruis met stippen, verbasterde omschriften 
Keerzijde: Kort gevoet kruis met cirkels, verbasterde omschriften
Diameter: 24 mm
Massa:4,86 gram
Materiaal: tin/lood
Datering: 15e / 16e eeuw
Token of loodje (Pelsdonk 209)
HAE veiling 66 lot #2902
2x Voorzijde: binnen een brede naar links draaiende gearceerde boord, welke een pseudo-legende voorstelt, een (fictief ?) wapenschild,
met gearceerde dwarsbalk. Onder de balk, rechts een kruis geflankeerd met een punt/bolletje.
Keerzijde: Binnen een naar links draaiende gearceerde boord welke een pseudo-legende voorstelt, een drie-lijnig kruis.
In de kwartieren, telkens drie bolletjes/punten.
Diameter: 21 mm
Materiaal: lood
Datering: z.j. Ca. 1350-1450.
Vindplaats: Nieuwlande
Collectie Nieu13
3x Voorzijde: wapenschild met drie lelies
Keerzijde: kort gevoet kruis in een binnencirkel met punten in de kwartieren
Mateiaal: Lood.
Diameter: 13 mm.
Massa: 1,90 gram.
Datering: z.j. 1350 - 1500
Vindplaats: Nieuwlande
Collectie: Nieu07
Gietmal van armenpenningen met het Hasselter stadswapen.
© gemeente Zwartewaterland
Voorzijde: wapenschild
Keerzijde: onduidelijk
Diameter 29mm.
Collectie Pseu07
2x Voorzijde: Wapenschild (Dordrecht?)
Keerzijde: Gotische A
Diameter: 21 mm.
Gewicht 5,29 gram
Gevonden in Dordrecht
Collectie Dord25

Vz. Wapenschild binnen cirkel.
Kz. Kort kruis binnen cirkel.
Vgl. Pelsdonk 209. Pb.
Schulman veiling 349 #1793.
Diameter 26 mm (afgebeeld 2x).

Materiaal: lood
Vondstexemplaar Reimerswaal.
Collectie Reim01.

2x Deze (armen)penning heeft een Ø van 19 mm

Vz: gedeeld wapenschild waaromheen tekens
Kz: letters in de kwartieren en "randschrift"?
Collectie Vr152
Onbekende plaats, ca. 1350-1450,
token of loodje (Pelsdonk 209: dit exemplaar !)
Voorzijde: Wapenschild met andreaskruis, onzeker omschrift
Keerzijde: Kort kruis met cirkels en kruis binnen onzeker omschrift
tin/lood 25 mm 5,69 gram – ruim zeer fraai – vondst Nieuwlande
HAE veiling 56 lot 1681
2x Deze (armen)penning is gevonden in Groede.
Ø 23 mm

Vz: enkellijnig wapenschild waaronder V R (?)
Kz: twee Gotische letters?
2x voorzijde: wapenschild met staande leeuw naar links
keerzijde: gevoet kruis in binnencirkel, gestreepte buitenrand
Bodemvondst Dordrecht 22 mm.
Datering 14e eeuw
collectie Dord21
Loden penning van 25 mm en 17,05 gram
Op Bodemvondstenwereld
2x Wapen met keper ( ^ )
Afmeting: 19 x 18 mm
Massa: 2,46 gram
Datering: 1350 - 1450
Literatuur: Pelsdonk 194
Collectie Dord13
Vierkante loden penning van ongeveer 1 x 1 cm gevonden omgeving Zoetermeer.
Voorzijde stadswapen (van Delft?), keerzijde een kruis.
Tinnen 14e/15e eeuwse pseudo munt (armenpenning)
Afmeting: 18 mm.
Detectorvondst Brabant / 's Hertogenbosch (?).
Vz. Schild met versierselen hier omheen
Kz. Kort kruis met in de kwartieren 'o' en 's'.
Diameter 19 mm.
Materiaal: lood
Datering:
circa 1275 - 1350
Collectie: Tols52

Vondstexemplaar Tolsende
Voorzijde: wapenschild in cirkel met onduidelijk randschrift
Keerzijde: kort kruis in cirkel met onduidelijk randschrift
Materiaal: tin/lood
Diameter: 24 mm
Datering: 14e eeuw
Vindplaats: gors Ooltgensplaat 13-516
Literatuur: Bodemvondsten uit Goeree-Ovevlakkee pagina 265

 

Religeus / Rijksappel
3x
gereinigd
Voorzijde: IF / r H ?
Keerzijde: gotische letter?
Diameter: 20 mm
Massa:7,25 gram
Mogelijk een kerkelijke Dispenning (voor brood?)
Gevonden in 's Gravenhage / Den Haag
Collectie: Haag02
2x 15e-eeuwse armenpenning zj
Voorzijde: +ELEMOSINA RESISTIT PECCATO Lijdensattributen boven IHS
Keerzijde: BEATIVS EST DARE ACCIPERE rond MARIA /IOH'ES / (ster)
Diameter: 27 mm
Massa:5,67 gram
Literatuur: Pelsdonk 466 en blz. 56

HAE veiling 66 lot #2871
2x Tekst: MA(ria) / IHS
Diameter: 17 mm
Massa: 2,684 gr
Muntplaats: Zutphen
Datering: > 1508?
Collectie: S.S.
Vondstnummer: 197.59.
Vondstlocatie: Walburgiskerk, Zutphen
2x Tekst: F / IV (twee exemplaren)
Diameter: 18 mm
Massa: 3,748 gr
Muntplaats: Zutphen
Datering: > 1508?
Vondstnummer: 197.64 en 85.1.
Vondstlocatie: Walburgiskerk, Zutphen

3x

Monétaire? Kapittelpenning Sint-Petruskerk Utrecht. Bisschoppelijke uitgave?
Voorzijde: Binnen een gearceerde boord die een pseudo-legende voorstelt centraal op het veld links een opgeheven hand, (zegenend gebaar)
Aan de linkerzijde van het hand, drie punten/bolletjes. Waardebepaling drie (?).
Rechts, een grote Romaanse sleutel, de baard naar links gericht.
Keerzijde: Binnen een gearceerde boord die een pseudo-legende voorstelt een glad gevoet kruis. Centraal, een (passer)punt.
In de kwartieren, bloem/kruis motiefen de letter V (?)
Keerzijde naar model van de zilveren penningen van: Boudewijn II (1178-1196) tot Otto van der Lippe (Otto II 1215-1226)
Materiaal: Lood, Diameter: 13 mm, Massa: 0,81 gram.
Datering: z.j. ca. 12e à 13e eeuw.

2x

Voorzijde: Rijksappel
Keerzijde: wapen van Amsterdam(?)
Vindplaats onbekend
Diameter: 20,35 mm
Massa: 3,72 gram,
Numis: 1138915
2x Voorzijde: door J.H. Ligatuur
Keerzijde: gesplitst kruis
Afmeting: 17,9  mm
Materiaal: lood
Vindplaats: De Ruiter veiling 17-03-2020 kavel 1132
Verblijfplaats: particuliere collectie
Codering: Arm39
2x Voorzijde: kruis waarachter letter omgeven door punten binnen streepcirkel
Keerzijde: kort gevoet kruis binnen streepcirkel
Afmeting: 18  mm
Materiaal: lood
Vindplaats: Nieuwlande
Verblijfplaats: 03-2020 aangeboden op MP, collectie Nieu05
2x Voorzijde: Rijksappel
Keerzijde: wafelmotief?
Diameter: 19 x 21,5 mm. Dik 3,2 mm
Massa: 6,85 gram
Vindplaats: Hoorn
Collectie: Earl Specht
2x
Antwerpen, Biechtpenning H. Sacrament Onze Lieve Vrouwe Kerk, 1543

Voorzijde: missiekelk waarboven een hostie zweeft en waaromheen de tekst;
              
(handje) VERBVM . CARO . FACTVM . EST (het woord is vlees geworden)
Keerzijde:
(handje) FACTVM . ANNO . DNI . 1543 (Het jaar van de Heer 1543)
Diameter: 23 - 25 mm
Literatuur: Minard -Van Hoorebeke, pag 35. nr.72; J. De Beer, pag.42-43 nr.165.
Determinatie A. van Herwijnen Bonatiele . 12-2019 aangeboden op Catawiki.



Deze penningen / méreaux werden na de biecht en communie uitgereikt aan de armen, die deze konden inruilen tegen brood of andere voedingsmiddelen. De kapelaans of geestelijken, waren verplicht om jaar na jaar de werkelijke aanwezigheid van de armen te controleren op hun biecht en communie. Deze penning/méreaux uit 1543, was de eerste die in alle parochies van de stad werd gebruikt. Later voegde men kloppen toe op de penning met diverse jaartallen (tot 1570) en met kloppen (letter) van de respectievelijke parochie.
2x Voorzijde: Ma in gotische letters, verwijzing naar Maria
Keerzijde: Gotische III voor de waardebepaling 3 denier
Diameter 20 mm
Vindplaats: Hoepertingen
Bron: Lodenpenningen-Méreaux
Determinatie: Betreft een kerkelijke penning 15e - 16e eeuw.
Mogelijk te linken aan de abdij van Herkenrode.
2x Voorzijde: Rijksappel waarin 1608. Letters O - V
Keerzijde: CL binnen een gladde cirkel
Doorsnede: 17 mm
Gewicht: 3,74 gram
Gevonden omgeving Utrecht
Getoond op Bodemvondstenwereld
2x Voorzijde: Gotische letter A met streepje op de A.
                De middenstreep is in een X voorgesteld, in de kwartieren telkens een punt/bolletje.
Keerzijde: Rijksappel
Datering: 15e-16e eeuw
Materiaal: Lood/tin
Massa: 2,15 gram. Diameter Ø (mm): 16
Vindplaats: Hoorn?
Muntenbodemvondsten a874-pet-15n
2x Voorzijde: Gespleten kruis, in de kwartieren telkens een bolletje/punt
Keerzijde: Rijksappel
Datering: Ca.1350-1450
Materiaal: Lood/tin
Massa: 1,14 gram. Diameter Ø (mm): 15,3
Vindplaats: Hoorn (Engeland?)
Muntenbodemvondsten a988-pet-14n
2x Kerkelijke penning (?) met een diameter van 15 mm met aan de ene kant een monogram met de letters CL
en de andere kant boven de Rijksappel C L en in de Rijksappel I M waaronder 1608.
Gevonden 052018  bij Hollandsche Rading door ME.
2x Gevonden in Leimuiden.
Voorzijde: Gotische A
Keerzijde: zogenaamde rijksappel?
Diameter 18 mm.
Gewicht 2,68 gr.
Collectie HR
2x Gevonden in Leimuiden.
Voorzijde: zogenaamde rijksappel?
Keerzijde: wapen wat lijkt op dat van Amsterdam?
Diameter 25 mm.
Gewicht 6,11 gr.
Collectie HR
Gevonden in Leimuiden.
Voorzijde: ---
Keerzijde: zogenaamde rijksappel?
Diameter 15 mm.

Gewicht 1,98 gr
Collectie HR
2x Loodje gevonden in het Groene hart Zuid Holland.
Diameter: 15,4 mm.
Collectie PB
2x Loodje gevonden in het Groene hart Zuid Holland.
Diameter: 18,8 mm.
Collectie PB
2x Voorzijde: Rijksappel
Keerzijde: Gotische A
Diameter: 14 mm.
Gewicht 2,48 gram
Gevonden in Leimuiden
2x Voorzijde: Rijksappel? / cirkel met kruis
Keerzijde: lelie?
Diameter: 17 mm.
Gewicht 2,90 gram
Gevonden in Leimuiden
2x Voorzijde: Rijksappel
Keerzijde: wafelmotief
Diameter: 15 mm.
Gewicht 2,76 gram
Gevonden in Leimuiden
2x Gevonden in Leimuiden
Afmeting 16 x 16 mm gewicht 2,88 gram.
Keerzijde afbeelding onduidelijk.
Numis 1125365

AK:
muntgewicht voor een Goudgulden (Duitse Rijk) circa 1559 - 1806
Gevonden in Leimuiden
Ø 26 mm gewicht 13,48 gram.
Numis 1125360

AK: Soortgelijke armenpenningen worden ook in Amsterdam gevonden
3x Gevonden in Leimuiden
Ø 16 mm gewicht 2,19 gram.
Numis 1125359


AK: Soortgelijke armenpenningen worden ook in Amsterdam gevonden
Muntenbodemvondsten.nl en Bodemvondstenwereld.nl
Diameter17 mm

Bodemvondstenwereld.nl

Diameter17 mm
Loodje (tin) gevonden op een akker met oude opgebrachte grond i.v.m. de veenwinning in Zuid Holland. Diameter 19 mm en massa 2,0 gram, Bodemvondstenwereld.
Ik denk dat het een kerkelijke penning is met de zogenaamde Rijksappel.
Lijkt heel veel op deze, maar dit exemplaar is van tin i.p.v. lood.
Kerkelijke penning (?) met een diameter van 17 mm met aan de ene kant een monogram met de letters CL
en de andere kant boven de Rijksappel C L en in de Rijksappel I M waaronder 1608.
Deze loodjes worden nogal eens gevonden rond Utrecht / Hollandsche Rading.
Zie ook Bodemvondstenwereld.nl. December 2016 exemplaar gevonden met dezelfde diameter en vindplaats.
De melder van een soortgelijk loodje uit dezelfde omgeving kwam met de volgende (mogelijke) verklaring;
Latijnse tekst: C = CENNA= avondmaal, L= LIBRI= gratis. De Rijksappel zou met het bisdom Utrecht te maken kunnen hebben.
Kerkelijke penning (?) met een diameter van 16 mm met aan de ene kant 2 P (2 Pond) / 1607
en de andere kant, ter weerszijde van de Rijksappel, een letter.
Momenteel bekend de letters A V en I W .
Zie ook Bodemvondstenwereld.nl.
Exemplaar 16 mm gevonden in Maartensdijk, collectie Utre04
Kerkelijke penning (?) met een diameter van 17 mm met de letters W - I 9 - 6 / I - A 9 - 6. Vermoedelijk 1596
Deze loodjes worden nogal eens gevonden rond Utrecht / Hollandsche Rading.
Zie ook Bodemvondstenwereld.nl

Armenloodje / token / speelpenning. 
Ene zijde lijkt weer een rijksappel en de andere zijde is lastig te zien. Lijkt wel een Davidsster.
Diameter16 mm, massa 1,55 gram. Bodemvondstenwereld

Lijkt een armenpenning of kerkelijke penning.
Aan de ene kant weer de rijksappel en aan de andere kant een wafelpatroon.
Diameter15 mm, massa 1,6 gram. Bodemvondstenwereld

Loodje gevonden op een akker met oude opgebrachte grond i.v.m. de veenwinning in Zuid Holland. Diameter17 mm en 2,05 gram, Bodemvondstenwereld. Ik denk dat het een kerkelijke penning is met de zogenaamde Rijksappel.
Loodjes met de Rijksappel worden nogal eens gevonden rond Utrecht / Hollandsche Rading. Datering eind 16e / begin 17e eeuw.
Voorbeelden van andere loodjes met een Rijksappel.

2x

(Kerkelijke?) armenpenning uit 1638
Diameter 14 mm
Gevonden in De Bilt
Bodemvondstenwereld
Penning op “Sint- Arnoldus”.
Voorzijde: Binnen een gladde cirkel een aanziende St- Arnoldus gekleed met een mantel. Links een kromstaf naar buiten gericht.
Keerzijde: Binnen een gladde cirkel een roerstok,  attribut van de H. Arnoldus. Patroonheilige van brouwers.
Materiaal: Lood/tin legering.
Massa: 19,82 gram.
Diameter: 26,9 mm.
Aanmaakplaats: z.pl. Onbekend. (Oudenburg ?)
Datering: z.j. ca. 15e eeuw.
Bodemvondst door Earl Specht in Sluis.

Bron: Lodenpenningen-Méreaux 429365038
Bevestiging van RAM Oudenburg, archeoloog Wouter d'Haese. voor H. Arnoldus.
Bodemvondst uit Gent (Overgenomen uit het boek 'bodemvondsten uit Gent' daarin staat de juiste afbeelding)Voorzijde: Lam Gods met omgewend hoofd en met kruisbanier naar links, omsloten door een parelrand.
Keerzijde: Gotische minuskel b omsloten door een parelrand.
Materiaal: lood/tin legering
Diameter: 20 mm
Dikte: 2 mm
Massa: 4,48 gram.
Info van Muntenbodemvondsten.nl, literatuur cfr Minard van Hoorebeke
Mogelijk een kerkelijk loodje met "mijter en staf"(?).
Op 06-2013 gevonden in de Landstraat bij de Sint Baafskerk in Aardenburg.
Diameter 18 mm; 5,5 gr; 3mm dik. Vgl. Pelsdonk 460. Datering midden 15e eeuw.

 

Natuur / Persoon(en) / Dieren / Planten / Bloem(vormen) / Bomen
2x Voorzijde: zes bladig bloemmotief
Keerzijde: vissen?
Diameter: 23 mm
Datering 1275 - 1425
Vindplaats: omgeving Den Helder
Collectie: Arm42
(bedankt Marco)
Lit.: Edward Fletcher, Chapter 14, pag. 109.
2x Voorzijde: bloemmotief (six petal rosset van Cantenbury?)in binnencirkel, streepjes als randmotief
Keerzijde: kort kruis in binnencirkel, streepjes als randmotief
Diameter: 21 mm
Massa: 1,12 gram
Datering 1275 - 1425
Collectie: Arm41
3x Enkelzijdig?
Lijnenspel wat een boom voor moet stellen?
Diameter: 30 mm
Massa: 10,09 gram
Materiaal: lood, gietstukje nog aanwezig
Vindplaats: Katwijk
Collectie: Arm40
Éénzijdige penning met Tudor roos, deel ontbreekt
Voorzijde: pseudo-legende in gotische letters Tudor roos
Diameter: 30 mm
Massa: 6,55 gram
Materiaal: Lood/tin legering
Datering: ca. 1510 - 1550
Vindplaats:
op het verdronken land van Zuid Beveland, Nieuwlande / Tolsende
2x Voorzijde: bloemmotief
Keerzijde: raster
Diameter: 22 mm
Datering 1275 - 1425
Vindplaats:
op het verdronken land van Zuid Beveland, Nieuwlande / Tolsende
2x Vlaams pseudo penninkje in de vorm van fleur de lis oftewel fiorino
Enkelzijdig
Plaats: Brugge
Diameter: 13 mm
Datering:13-14e eeuw
Materiaal: lood/tin
2x Armenpenning van lood/tin
Voorzijde: Gotische letters C N (?)
Keerzijde: een bloem.
Diameter: 21 mm
Massa: 8,1 gr
Datering 1350 - 1500
Vondst uit het in 1530 verdronken dorp Nieuwlande.

10-2023 aangeboden op MP
3x Armenpenning van lood/tin
Voorzijde: Gotische M
Keerzijde: een bloem.
Diameter: 16 mm
Datering 1350 - 1500.
Vondst uit het in 1530 verdronken dorp Nieuwlande.

05-2020 aangeboden op MP
Eigendomslood / handelsmerk (Hengst) van Elburg
Voorzijde: ezel? Boven de ezel staat een symbool/(kerk)gebouwtje dat ook op sommige armenpenningen voorkomt.
Keerzijde: huismerk wat eerder duidt op een (deel)bewerkers penning uit een bepaalde produktie. 
Afmeting: 33,7 mm
Materiaal: lood
Verblijfplaats: Numis 1140955 PAN-00031307 
Voorzijde: kasteel?
Keerzijde: ridder
Afmeting: ?  mm
Materiaal: lood
Vindplaats: Nieuwlande
Verblijfplaats: 03-2020 aangeboden op MP
2x Voorzijde: Sint Catherina met zwaard en rad
Keerzijde: Rad
Afmeting: 19 mm
Massa: 2,5 gram
2x Enkelzijdige loodjes met;
jaartal
IYS
rund / muildier.

De volgende jaren zijn bekend: 1620 (Ø19 mm), 1622, 1628, 1632 (zie Bodemvondstenwereld.nl)
Deze loodjes worden met name in Amsterdam gevonden en komen ook voor met de afbeelding van een varkentje.
Wat het gebruiksdoel van deze loodjes was is onbekend. Er bestond in die tijd wel een vorm van 'Runder accijns'.
2x Gevonden Belgische kuststreek.
Diameter 12 mm, 0.8 gram.
Vz. menselijk / dierlijk figuur
Kz. kruis binnen parelcirkels.
2x Voor- en keerzijde een Leeuw naar links.
Diameter 15 mm.
Gevonden in Middelburg.
Collectie Midd11
2x Voorzijde: dubbelkoppige adelaar waaromheen de tekst: MISERERE MEI
Keerzijde: pelikaan die zich in de borst prikt om zijn jongen met zijn eigen bloed te voeden, tekst: S`OMATER DEI
De volledige tekst betekent zoiets als `Heb erbarmen` en `Heilige Maria Moeder Gods`.
Materiaal: lood/tin
Diameter: 24 mm
Datering: 14e eeuw
Bron: Vondsten.nl 28306
2x Voorzijde: vogel?
Keerzijde: stervorm?
Diameter: 15 mm
Gevonden op een Zeeuwse akker
2x Voorzijde: vogel naar links
Keerzijde: kort gevoet kruis tot binnencirkel met in de kwartieren drie punten
Diameter: 13 mm
Materiaal: tin
Datering: 1325 - 1450
Vindplaats: Nieuwlande
Collectie: Nieu19
Onbekende plaats, 16e eeuw ?,
token of loodje (Pelsdonk -)
Voorzijde: Vogel met kattenkop (felicopullum) naar rechts
Keerzijde: Twee kruisen met haakvormige aanhangsels
tin/lood 23 mm 10,94 gram – ZF – vondst Arnemuiden
HAE veiling 56 lot 1687
2x Loodje gevonden in de omgeving van Zegge
Voorzijde: vogel
Keerzijde: kruis in binnencirkel
Afmeting: 24 mm
Collectie: MvdH.
Het loodje vertoont grote overeenkomst met de loodjes welke in Arnemuiden zijn gevonden.
Voorzijde: adelaar met hart op de borst
Keerzijde: gotische G (in spiegelschrift?)
Diameter 23 x 24 mm, gewicht 10,20 gram.
Bodemvondst uit Deventer
Collectie Deve26.

Voorzijde:Onder de letters JPK
                                    I een vogel (duif?) 6
Keerzijde: Onder de letters
G A C
                                    
6 "bloem" 0
AK: kerkelijke / communie penning? Pelsdonk 11.01.1.IV-343, Ø 22 mm, 8,75 gram, 1660.
2x

Armenpenning van Oudenaarde (Be).
Voorzijde:
twee vissen liggen lichtjes gebogen naast elkaar.
Keerzijde: een duif naar rechts met gespreide vleugels.
Deze armenpenning was bestemd voor de vis- en pluimveeverkopers van Oudenaarde.
Diameter is circa 18 mm.
 
Gevonden bij Groningen op een stortakker.
 
Collectie Richard Mekkering.
Meer van deze loodjes op
STA*M Gent.be

  Gevonden in Goes, Zeeland
Twee vissen?, 0 ertussen.
Diameter: 28 mm
Massa: 8,57 gram
Datering: ca. 1600
Collectie Vr082, Numis 1036942
Vermoedelijk Graanpenningen van Goes
Diameter: 26 mm
Massa: 15,85 gram.
Gevonden bij Borsele, Zeeland.
Het "vismotief" komt vaker voor bij penningen gevonden in Zeeland, zie bijvoorbeeld Vraag 82.
Vermoedelijk Graanpenningen van Goes
2x Loden penning gevonden in ten zuiden van Aardenburg.
Diameter 16 mm
Massa: 2 gram.
Datering 15e / 16e eeuw?
Gans (wapen van Goes) en de letters E. B.
Diameter 16 mm
Materiaal: lood.
Datering 17e / 18e eeuw

Vindplaats: Kloetinge
Halve tinnen muntplaat, pseudomunt.
Aan beiden zijden rozet van bloembladen. Mogelijk onderdeel van beslag.
Afmeting: 19 mm
Datering: 1200 - 1500
Vindplaats: Rotterdam spoortunnel
Collectie: Museum Rotterdam 6241
2x Voorzijde: Bloemmotief
Keerzijde: Bloemmotief
Doorsnede: 23,9 x 16,5 mm
Gewicht: 1,88 gr.
Misgietsel. Gevonden in Gelderland.
Collectie Arm31.
Voorzijde: aren? in een vierkant kader
Keerzijde: lijnen over het volledige veld
Diameter 26mm.
Collectie Pseu06
2x Loden penning van het "sparrenboomtype" z.j. (ca. 1325-1425)
Loodje gevonden bij Katwijk.
Diameter 12 mm. Collectie Arm20.
Referentie: Pelsdonk Type 12.01.370
Dit loodje vertoont zeer grote overeenkomst met type SB 15/01 op Lodenpenningen-Mereaux. Zelfde mal?

14de/15de eeuw
Nederlanden
Loden penning van het "sparrenboomtype" z.j. (ca. 1325-1425)
Referentie: Pelsdonk Type 12.01.370
Bron: Bonatiele

2x Fleur de Lis.
Diameter 22 mm.
Gevonden te Kruiningen in stortgrond uit de Oude haven van Arnemuiden.
Collectie Arm17 (bedankt Arie)
2x Gevonden in België.
Diameter 15,5 mm. Gewicht 1,07 gram
Armenpenning / pseudomunt met op de ene kant een gevoet kruis met drie punten in de kwartieren
en aan de andere kant een lelie symbool.
Bodemvondstenwereld
2x Gevonden in Leimuiden.
Voorzijde: klavertje drie
Keerzijde: Gotische letter A
Diameter 18 mm.
Gewicht 4,20gr.
Collectie HR
Onbekende plaats, ca. 1325-1425, token of loodje (Pelsdonk 384: dit exemplaar !)
Voorzijde: Drie lelies rond een punt binnen een rand met driehoeken met arcering
Keerzijde: Lang kruis, tussen de benen drie vakjes met een punt,
binnen een rand driehoeken met arcering of punt
tin/lood 28 mm 7,51 gram – FR kz ZF – vondst Nieuwlande
HAE veiling 56 lot 1679
Voorzijde: Drie lelies in een schild binnen een rand met gestreepte arcering
Keerzijde: Kort kruis, tussen de benen drie punten binnen een rand met gestreepte arcering
Materiaal: tin/lood
Diameter: 12 mm
Onbekende plaats, ca. 1325-1425
Vondst Tolseinde
2x Twee tegenover gestelde vissen
Afmeting: 20 mm
Massa:1,98 gr
Niet in Pelsdonk
Collectie Dord06
2x Vier bladige bloem
Afmeting: 16 x 17 mm
Massa: 1,53 gr
Datering: 1325 - 1425
Vergelijk Pelsdonk 387
Collectie Dord07
2x Zesbladige bloem
Afmeting: 17 mm
Massa: 1,10 gram
Datering: 1325 - 1425
Vergelijk Pelsdonk 398
Collectie Dord12
Voorzijde: Bloem / rad motief met punten in de uitsparingen
Keerzijde: Bloem / rad motief met punten in de uitsparingen
Materiaal: tin/lood
Diameter: 18 mm
Datering: 13e - 14e eeuw
Vindplaats: gors Ooltgensplaat 13-12
Literatuur: Bodemvondsten uit Goeree-Ovevlakkee pagina 263
         Een armenpenning (?)
Voorzijde: struik / motief
Keerzijde: Gotische letter
Afmeting: 15 mm. 

 

Heelal (zon, maan, sterren)
   Loden penning 15e eeuw?
Voorzijde: Maan
Keerzijde: A boven o
MPO veiling 44 woensdag 26 november 2014 lot 5669. Oorspronkelijke collectie Nico Arkesteijn
Nu collectie VR134a en collectie VR134b, Numis 1037853 en
1037852
Loden penning 15e eeuw?
Voorzijde: Maan
Keerzijde: A boven o
MPO veiling 44 woensdag 26 november 2014 lot 5670. Oorspronkelijke collectie Nico Arkesteijn
Nu collectie VR134a en collectie VR134b, Numis 1037853 en
1037852
2x Ster met vijf benen
Afmeting:17 mm
Massa: 1,83 gr
Datering: 1325 - 1425,
Pelsdonk 424 maar andere keerzijde
Collectie Dord09
Voorzijde: Vijfpuntige ster in cirkel
Keerzijde: Kort gevoet kruis met punt in kwartieren
Materiaal: tin/lood
Diameter: 13 / 16 mm
Datering: 13e - 14e eeuw
Vindplaats: gors Ooltgensplaat 13-641
Literatuur: Bodemvondsten uit Goeree-Ovevlakkee pagina 264

 

Gebouwen / Bouwwerken
Voorzijde: kasteel?
Keerzijde: ridder
Afmeting: '?  mm
Materiaal: lood
Vindplaats: Nieuwlande
Verblijfplaats: 03-2020 aangeboden op MP
2x Voorzijde: burcht binnen puntcirkel met daarover de gotische letter 'V' geklopt in een gladde cirkel.
Keerzijde: blanco
Diameter 24,3 x 22 mm
Massa: 7,25 gram
Gevonden in Sluis.
Burcht van Middelburg (of Alkmaar)?
Bron: Lodenpenningen-Méreaux

Datering: 16/17 de eeuw
Voorzijde: Burght ( van Middelburg)
Keerzijdez: gotische letter M van Middelburg
Materiaal: lood
Datering: 17 / 18 de eeuw

 

(Gebruiks)voorwerpen
2x Pelsdonk 521 Gevonden in Middelburg.
Voorzijde: sleutel / fabeldier
Keerzijde: drie stippen in drie armig kruis.
Diameter 15 mm, datering 16e eeuw.
collectie Midd21, Pelsdonk 521 = Numis 1036605
Uit Middelburg zijn meer exemplaren bekend met de sleutel, vergelijk:
Numis 1036606, 1036604, 1036605, 1036607 en 1036608
Onbekende plaats, 16e eeuw,
token of loodje (Pelsdonk 522)
Voorzijde: Sleutel
Keerzijde: Kruis
tin/lood 16 mm 2,00 gram – ZF – vondst Sluis
HAE veiling 56 lot 1688
Onbekende plaats (Haarlem, Elisabeths Gasthuis ??),
token of loodje (Pelsdonk -)
Voorzijde: Zwaard
Keerzijde: Kruis met punten tussen de benen
Beiderzijds streepjes-omschrift
tin/lood 17 mm 0,88 gram – ZF/PR
HAE veiling 56 lot 1689
Voorzijde: schaar met ter weerszijde letters . - G
Keerzijde: doM (?)
Diameter .. mm
Massa: ..,.. gram.
Bodemvondst uit Deventer
Collectie Deve27.
Loodje met een diameter van 18 mm, ongeveer 2,5 mm dik.
Voorzijde een staande sleutel, keerzijde een
B
AK: kerkelijke armenpenning voor Brood? (uit de Zuidelijke Nederlanden?) 
  3x Loodje gevonden in de omgeving van Leiden.
Voorzijde het stadswapen, keerzijde "25" (?) ingeslagen.
Diameter 1,5 cm., dikte +/- 2 mm
AK: vroege armenpenning met ingeslagen (wijk)nummer?

 

Cijfer(s) / Letter(s)
3x Enkelzijdige penning type "Letters".
Voorzijde: binnen een gladde cirkel een glad gevoet kruis met in de kwartieren de gotische letters: Є / B / I / L
Keerzijde: blanco.
Materiaal: lood.
Diameter: 15 mm.
Massa: 1,90 gram.
Datering: z.j. ca. 15e eeuw.
Vindplaats: Nieuwlande
Collectie: Nieu08
2x Gotische letter 'M'
Diameter: 16 mm
Materiaal: lood/tin legering
Vindplaats: Nieuwlande
Collectie: MvdH
2x Gotische letter 'V'
Diameter: 16 mm
Materiaal: lood/tin legering
Vindplaats: Nieuwlande
Collectie: MvdH
2x Gotische letter 'S'
Diameter: 20 mm
Materiaal: lood/tin legering
Vindplaats: Nieuwlande
Collectie: MvdH
2x Gotische letter 'S'
Diameter: 20 mm
Materiaal: lood/tin legering
Vindplaats: Nieuwlande
Collectie: MvdH
Gotische gespiegelde letter 'P'
Diameter: 16 mm
Massa: ca 3 gram
Materiaal: lood/tin legering
Vindplaats: Nieuwlande
Collectie: MvdH
Gotische letter 'P'
Diameter: 16 mm
Massa: ca 3 gram
Materiaal: lood/tin legering
Vindplaats: Nieuwlande
Collectie: MvdH
2x Voorzijde: letter A
Keerzijde: letter M
Diameter: 20mm
Massa: 9 gram
Vindplaats: Oudenbosch
Lood/tin
Datering 1500 - 1530
05-2020 aangeboden op MP
2x Voorzijde: letter P
Keerzijde: -
Diameter: 16mm
Lood/tin
Datering 1400 - 1500
05-2020 aangeboden op MP
2x Voorzijde: letter S
Keerzijde: -
Diameter: 21mm
Lood/tin
Datering 13400 - 1500
05-2020 aangeboden op MP
2x Voorzijde: Gotische letter M
Keerzijde: -
Diameter: 16mm
Lood/tin
Datering 1350 - 1500
05-2020 aangeboden op MP
2x Voorzijde: letter Q
Keerzijde: letter Q
Diameter: 17mm
Lood/tin
05-2020 aangeboden op MP
2x Voorzijde: letter P
Keerzijde: blanco
Diameter: 16 mm
Datering: 1450 - 1525.
05-2020 aangeboden op MP
2x Voorzijde: een zespas met daarin de zespuntige "David"ster waarin de letter R
Keerzijde: een zespas met daarin de gotische minuskel letter I
Bijzonder vanwege de zespuntige ster. 
Diameter:15 mm
Datering: ca. 1500
Vindplaats:
op het verdronken land van Zuid Beveland, Nieuwlande / Tolsende
Voorzijde: binnen een gearceerde boord welke een pseudo-legende voorstelt, een huismerk / handmerk.
Het cijfer vier, onderaan uitlopend op een kruis. Naast het cijfer, de letter S of G (?) Onder en boven het merk, vier punten/bolletjes.
Keerzijde: binnen een gearceerde boord welke  een pseudo-legende voorstelt, een kort gespleten kruis. In de kwartieren telkens een I motief.
Diameter: 17 mm
Massa: 3.45 gram
Materiaal: lood
Datering: z.j. Ca. 16e eeuw
Vindplaats:
op het verdronken land van Zuid Beveland, Nieuwlande / Tolsende
Voorzijde: handmerk 4 omgeven door punten binnen streepcirkel
Keerzijde: kort gevoet kruis binnen streepcirkel
Afmeting: ?  mm
Materiaal: lood
Vindplaats: ?
05-2020 aangeboden op MP.
2x Voorzijde: handmerk 4 omgeven door punten binnen streepcirkel
Keerzijde: kort gevoet kruis binnen streepcirkel
Afmeting: 18  mm
Materiaal: lood
Vindplaats: Nieuwlande
Verblijfplaats: 04-2020 aangeboden op MP, collectie Nieu06
Voorzijde: I A L ?
Keerzijde: zes bladig bloem motief
Diameter 31 mm
Massa: 34,42 gram
Losse vondst
Numis 1141924 PAN-00036366
2x Voorzijde: letter 't' ?
Keerzijde: klavertje 4
Diameter 27 mm
Gevonden in Middelburg
Collectie Midd25
Voorzijde: letter I
Keerzijde: blanco
Afmeting: '?  mm
Materiaal: lood
Vindplaats: Nieuwlande
Verblijfplaats: 03-2020 aangeboden op MP, particuliere collectie
2x

Loodje met de gotische letter M
Diameter: 15 mm
Vindplaats: Oosterschelde
Collectie: MvdH

2x Enkelzijdig lood met wapenschild, waarin een grote letter S voor Smout (?)
Diameter: 18 mm
Vindplaats: Vinkeveen
Verblijfplaats: collectie Herman Vos
   Ingedeukt wapenschild, waarin de grote letter S voor Smout (?)
Datering: eind 17e begin 18e eeuw
2x
Voorzijde: letter M(?) in gestreepte rand
Keerzijde: 'zeester' in gestreepte buitenrand
Diameter 18,9 mm
Massa: 9 gram
Vindplaats: Oost Souburg door Mark Hilbert
2x Pseudomunt met gotische letters
Vindplaats: Rotterdam, bodemvondst, stort Binnenrotte, achterkant Botersloot (spaarbank) uit middeleeuwse laag.
Datering: 1300 - 1500
Materiaal: tin
Afmeting: hg 0,2 / dm 1,9
Verblijfplaats: Museum Rotterdam inv.nr. 33225
3x Voorzijde: omgekeerde · 9 · of · 6 ·
Keerzijde: blanco
Afmeting: 13 mm
Materiaal: lood
Vindplaats: Nieuwlande
Verblijfplaats: particuliere collectie
Nieu03, Arm36
2x Voorzijde: letter Q
Keerzijde: blanco
Afmeting: 19 mm
Materiaal: lood
Vindplaats: Nieuwlande
Verblijfplaats: particuliere collectie Nieu02, Arm35.
Voorzijde: letter Q
Keerzijde: blanco
Doorsnede: 17,8 mm
Gewicht: 1,03 gr.
Collectie Arm27.
2x Voorzijde: Romeinse cijfers VI binnen een cirkel met rechts in een gladde cirkel een onduidelijke klop;
onderaan een rozet met daarboven gekruiste sleutels / burcht binnen puntcirkel met daarover de gotische letter 'V' ?
Keerzijde: blanco
Diameter 24,9 x 22,6 mm
Massa: 6,5 gram
Gevonden in Sluis.
Burcht van Middelburg (of Alkmaar)?
Bron: Lodenpenningen-Méreaux
Voorzijde: Binnen een kabel/parel cirkel de gotische letter V. Links van de letter, een zesbenig stermotief.
               Boven de letter, een kogel/bol. Rechts van de letter, een kogel/bol (goedendag ?)
Keerzijde: blanco
Diameter 27,5 mm
Massa: 12,73 gram
Datering: ca. midden 15e eeuw
Bron: Lodenpenningen-Méreaux L15/10

Voorzijde: Binnen een dubbele cirkel de gotische letter A, met daaronder letters CE ?? V
Keerzijde: blanco
Diameter 24,8 mm
Massa: 10,53 gram
Datering: ca. midden 15e eeuw
Bron: Lodenpenningen-Méreaux L15/13

Voorzijde: Binnen een kabel/parel cirkel de gotische letter A. Links van de letter, een staande klauwende leeuw naar links
               Boven de letter, een kogel/bol. Rechts van de letter, een "Fleur de lys".
Keerzijde: blanco
Diameter 27,6 mm
Massa: 11,5 gram
Datering: ca. midden 15e eeuw
Bron: Lodenpenningen-Méreaux L15/12
Voorzijde: ·: Bc
Keerzijde: 8 0
Doorsnede: ?
Gewicht: 3,17 gr.
Gevonden in Gelderland.
2x Voorzijde: P
Keerzijde: blanco
Diameter 16,5 mm. Gewicht 1,65 gram.
Vermoedelijk gevonden in (de omgeving van) Gelderland.
Collectie Arm22.
2x Voorzijde: M
Keerzijde: blanco, maar met (onduidelijke) klop
Diameter 14,7 mm. Gewicht 2,38 gram.
Mogelijk een Korenloodje. Graanpenning van Nieuwlande
Collectie Arm21 Nieu09
2x Geefhuispenning Tafels van de Heilige Geest te Mechelen..
Zie ook dergelijke penningen van 's Hertogenbosch

Voorzijde: Duif met nimbus
Keerzijde: de letter B
Loodje gevonden bij Katwijk.
Diameter 19 mm. Collectie Mech01.
Referentie: L. Minard van Hoorebeke nr. 391.
Zie ook Numis
1037171
2x Gevonden in Leimuiden.
Voorzijde: Y
Keerzijde: ---
Diameter 17 mm.
Gewicht 3,97 gr.
Collectie HR
Op beide zijden in een dubbele binnencirkel een Gotische letter M
Loodje gevonden bij Katwijk (armenpenning van Leiden?).
Diameter 21 mm. Collectie Leid17.
2x Voorzijde: Gotische M ?
Keerzijde: kruis?
Diameter: 16 mm
collectie Arm14
2x Armenpenning? met drie kloppen en de tekst 'vans '?.
Gevonden op 11-10-2001 bij Mijnheers Padt.
Diameter 22 mm.
Datering 16e eeuw.
collectie Goud20.
2x Gevonden in Domburg.
Voorzijde: 15 - 79 gescheiden door gotische letter
Keerzijde: H huismerk I
Diameter 25 mm
2x Gevonden in Langeraar
Voorzijde: S
Keerzijde: ---
Diameter 20 mm.
Gewicht 8,15 gr.
Collectie HR

Mogelijk een Smoutpenning.
2x Voorzijde: Versierde P ?
Keerzijde: Gotische letter H of M
Diameter: 19 mm.
Gewicht 4,62 gram
Gevonden in Dordrecht
collectie Dord24
3x Voorzijde: 7V7 (1677 of 1777?)
Keerzijde: blanco
Diameter: 17 mm.
Gewicht  3,78 gram
Gevonden in Rotterdam
Opvallende centreerpunt.
collectie Rott10
2x Voorzijde: V
Keerzijde:
V
Diameter: 19 mm.
Gewicht 6,27 gram
Gevonden in Gouda
Opvallende centreerpunten op voor- en keerzijde + gietsporen.
collectie Goud02
2x Voorzijde: F=R - 77
Keerzijde: C O - 77
Diameter 15 mm, colME18042019
Gevonden bij Groenekan.
Ook op Lodenpenningen-Méreaux.be onder 16e eeuw
2x Voorzijde: F=R - 77
Keerzijde: C O - 77
Diameter 15 mm gewicht 2,34 gram. collectie DR170215
Gevonden in Maartensdijk. Info: detector forum
PiepPiep
2x

Gevonden in Hulst Zeeuws Vlaanderen
Diameter 14 mm gewicht 2,34 gram.
Collectie MH161120

2x Gevonden in Hulst Zeeuws Vlaanderen
Diameter 16mm, gewicht 2,61 gram.
Collectie MH161120
GRAANPENNING
Vondst uit 's-Heer-Hendrikskinderen (Zeeland)
Vz: M R waarboven drie punten
Kz: klop met huismerk
Diameter 30 mm.
collectie Arm06
GRAANPENNING
Vondst uit Kloetinge (Zeeland)
Vz: huismerk en drie punten
Diameter 30 mm.
'Huismerk' vertoont grote overeenkomst met de types welke in Amsterdam gevonden zijn. collectie Arm07
    180 ° gedraaid Enkelzijdig loodje gevonden in Amsterdam = GRAANPENNING
  
 
 
M t
Instempeling "eikenblad". Diameter 30 mm. colVr138, collectie Amst29
Een ander exemplaar is gevonden in Middelburg, collectie Midd09.
GRAANPENNING
Letters M t waarboven drie punten. Enkelzijdig.
Diameter 30 mm, gewicht 9,75 gram. Vermoedelijk 15e / 16e eeuw.
Bodemvondst uit Middelburg
C
ollectie Midd09.
Een ander exemplaar is gevonden in Amsterdam, collectie Amst29.
GRAANPENNING Gevonden in Zeeland, datering: 15e eeuw
   
 
N
S t
waaronder een onduidelijke instempeling
De letter "
N" is ingeslagen. Materiaal lood, 30 mm, gewicht 9,17 gram

Datering: 15 / 16 de eeuw
Materiaal: lood
Vindplaats: 's Gravenpolder.
Worden ook gevonden op Nieuwlande

Gevonden in Zeeland
Datering: 16 / 17  de eeuw
Voorzijde:meester teken en Gotische letter A
Materiaal: lood
Graanpenning?
Aan beide zijden de letter P.
Diameter 25 mm, massa 12,52 gram
Bodemvondst uit Middelburg
C
ollectie Midd08

Datering: 18 de eeuw
Bijzonderheden: de letter P
Materiaal: lood
Vindplaats: Vlissingen

Enkelzijdig loodje gevonden op een akker nabij de rondweg van Sluis
Diameter 23 mm diameter,1 mm dik, gewicht 6 gram.

Datering: 17 / 18 de eeuw
Bijzonderheden: letters K K
Materiaal: lood

2x Nederlandse bodemvondst.
Diameter 21 mm.
Armenpenning van de Catharina kerk van Eindhoven
Nederlandse bodemvondst.
Diameter 21 mm.
Armenpenning?
Diameter 22 mm.
Gevonden in Brielle, mogelijk een plaatselijke penning.
Collectie OX05
3x Gotische letter N (?) waarnaast een *.
Diameter 15 mm. colPZier01.
G
evonden tijdens graafwerkzaamheden rond de grote kerk in Zierikzee.
Vermoedelijk
14e / 15e eeuw omdat voorheen op dezelfde site ook oudere types pelgrim insignes zijn gevonden en nog ouder materiaal
.
2x Vz Gotische letter K (?), kz Gotische letter G (?).
Diameter 21 mm. collectie Zier02.
Vermoedelijk
15e eeuws, gevonden tijdens rioolwerkzaamheden op een plaats waar in de 15e eeuw een klooster heeft gestaan.
2x Voorzijde kruis / Keerzijde 8
Diameter 16mm.

Gevonden in Middelburg.
Collectie Midd12
Vergelijkbare exemplaren met een 8 zijn gevonden in Reimerswaal. Numis 1037680 en 1037681
(of is dit gewoon een speelfiche?)

Deze armenpenning is gevonden op het klooster terrein van Thabor vlak bij Sneek.
Dit klooster was het grootste in het Noorden van ons land, verlaten in 1515 en afgebroken,
ook de terp is volkomen afgegraven, het is nu mais veld.
Materiaal lood/tin, diameter 2,5 cm. Bijvondsten munten en scherven van 1200 - 1600.

Op voor- en keerzijde een Gotische letter.
15e eeuwse bijvondsten
Collectie Dord16

  

Dit loodje is in 1995 gevonden in een afbraakpand te Middelburg.
AK: Broodpenning?
Gevonden in Zeeland
Jaartal
1780 en B ingeslagen
Materiaal: lood, 32 x 30 mm

AK: Brood- of Roggepenning?
2x Gevonden in Kloetinge, Zeeland
Datering: 17 / 18e eeuw
Bijzonderheden: letter V
Materiaal: lood, 25 mm
Loden penning met op de voorzijde een huismerk en op de keerzijde een "H" in een cirkel. Ø 24 mm.
Klik op de afbeelding voor een vergroting

Armenpenning van Hoorn?
Graanpenning voor Rogge.
Van Deventer?
Armenpenning voor ROGge uit 16 34
Toewijzing Deventer niet zeker, wel gevonden in Deventer.

Ø 22 mm; 6,50 gram.
Referentie: Pelsdonk 298, dit exemplaar collectie Deve01. Numis 1037137
Dit loodje heeft en diameter van 26 x 24 mm, is behoorlijk dik en weegt 26,33 gram.
Het loodje lijkt uit twee helften te bestaan, maar dat is niet zo. Het is gewoon slecht gegoten.
Zie ook:
Numis 1037254, 1036989 = 14,51 gr; 25 mm,
AK: aan de hand van het kruis zou ik denken dat het vrij vroeg te dateren is, 16e eeuws? G voor Gerst?, armenpenning...
Pelsdonk 14.02.1.V-454, 26 - 30 mm, vindplaatsen Middelburg, Goes, Nieuwlande, Reimerswaal,
Oost-Souburg, oude tuin Brabant.
Een suggestie is een armenpenning voor het Gasthuis te Goes, 15e - 16e eeuw. Zekerheid is hier echter niet over.
Collectie Vr77a en Vr77b 
 
(Kerkelijke?) penning
Datering: 16  de eeuw
Voorzijde: kruis
Keerzijde: O
Materiaal: lood
Een graanpenning van 33 x 21mm, weegt 8,18 gram.
Op de penning staan twee regels tekst: ' half scepel  ' en twee leeuwtjes afgebeeld in een wapenschild.
Mogelijk werden dit soort penningen gebruikt om een bepaalde (vaste) hoeveelheid te vervoeren product te merken,
bijvoorbeeld een halve schepel graan.
Gevonden in Hoorn bij opgravingen aan 't Jeudje.
Loodje gevonden bij de aanleg van de spoortunnel in Rotterdam.
1 huismerk? G, 20 x 25 mm, 9,92 gr.
Keerzijde iets hol.
Armen penning / bakenlood QM?
Materiaal: lood
Bijzonderheden: ingeslagen nummer 1789 waaronder 12
Vindplaats: Middelburg
GRAANPENNING
Datering: 16 /17  de eeuw
Voorzijde: M t (met meester teken)
Materiaal: lood
Gevonden in Zeeland

 

Kruisvormen
Voorzijde: Kort kruis met streepjes omschrift
Keerzijde: Kort kruis met streepjes omschrift
Materiaal: tin/lood
HAE veiling 66 lot #2901
2x Voorzijde: krulmotief
Keerzijde: 'kruis' met cirkel
Diameter: 23 mm
Massa: 8,35 gram
Gevonden in Dordrecht
HAE veiling 11-2015 lot #8023
3x Voorzijde: kort gevoet kruis tot aan de binnenrand
Keerzijde: blanco of toch tekstfragment / punt?
Diameter: 15 mm
Datering: 1300 - 1500
Vindplaats: Amsterdam
Verblijfplaats: collectie Arm38
Voorzijde: kort gevoet kruis met een punt in de kwartieren
Keerzijde: dier / hond?
Omschrijving: 'type Mijt', 09-2019 aangeboden op MP
Voorzijde: opengewerkt kruis in binnencirkel met een punt in de kwartieren
Keerzijde: horizontale en verticale lijnen
Diameter: 18 x 20 mm
Datering: 1300 - 1500
Vindplaats: Rotterdam, bodemvondst, putje hoek Meent / Markt (Binnenrotte).
Verblijfplaats: Museum Rotterdam 33313
Tinnen pseudomunt met in reliëf kruisvorm
Diameter: 30 mm
Datering: 1300 - 1500
Bodemvondst: putje hoek Meent / Markt (Binnenrotte).
Collectie: Museum Rotterdam 33311
2x Voorzijde: Kruis in kleine cirkel met streepjesrand
Keerzijde: Kruis in kleine cirkel met streepjesrand
Doorsnede: 20,8 x 22,0 mm
Gewicht: 1,03 gr.
Misgietsel. Gevonden in Gelderland.
Collectie Arm32.
3x Voorzijde: Kruis
Keerzijde: raster of sparreboom?
Doorsnede: 15,5 mm
Gewicht: 1,35 gr.
Collectie Arm28.
3x Voorzijde: gestreepte pilaar waarnaast Fleur de Lis.
Keerzijde: breed rad
Doorsnede: 13,5 mm
Gewicht: 1,28 gr.
Collectie Arm26.
2x Voorzijde: Rastermotief
Keerzijde: blanco of vage versiering?
Doorsnede: 28,2 x 22,5 mm
Gewicht: 2,46 gr.
Collectie Arm29.
2x Voorzijde: dubbellijnig kruis
Keerzijde: gevoet
kruis met letters in de kwartieren
Afmeting: 15 mm
Materiaal: lood
Vindplaats: Nieuwlande
Verblijfplaats: particuliere collectie Nieu04, Arm37
2x Voorzijde: kruis in dubbel kader met drie punten in de kwartieren.
Keerzijde: dubbellijnig kruis
Diameter 15 x 16 mm.
Gevonden te Nieuwlande.
Collectie Nieu01, Arm34
2x Voorzijde: dik armig kruis met in elk kwartier meerdere punten en hartcirkel.
Keerzijde: raster of sparreboom
Diameter 15,6 mm. Gewicht 1,98 gram.
Vermoedelijk gevonden in (de omgeving van) Gelderland.
Collectie Arm24.
2x Voorzijde: breed gevoet kruis met dikke centrale punt
Keerzijde: zes sterren rond dikke punt
Diameter 17 mm.
Gevonden op Walcheren, omgeving Borssele.
Collectie Arm18 (bedankt Arie)
3x Voorzijde: versierd kruis met randmarkering
Keerzijde: versiering
Diameter 14 mm.
Gevonden op Walcheren, omgeving Borssele.
Collectie Arm19 (bedankt Arie)
2x Voorzijde: kruis in tweede binnencirkel
Keerzijde: bloemmotief
Diameter: 20 mm
collectie Arm15
2x Voorzijde: kruis met punt in de kwartieren
Keerzijde: kruis met punt in de kwartieren
Diameter: 15 mm
collectie Arm13
2x Voorzijde: zogenaamd type 46 (huismerk) binnen gestreepte rand
Keerzijde: gevoet kruis in binnencirkel met letters in de kwartieren
Diameter: 18 mm
collectie Arm12
2x Voorzijde: simpel kruis in binnencirkel
Keerzijde: Gotische letter (A?)
Diameter 19 mm
Gewicht 7,79 gram.
Gevonden in Middelburg
collectie Midd24
2x Diameter 24 mm.
Gevonden tussen Gent en Kortrijk
Loodje getoond op de Jubileum Zoekdag van DDA 11-11-2017.
2x

Pseudomuntje of armenpenninkje?
Voorzijde: letter M ?
Keerzijde: cirkel in kruis met punten in de kwartieren
Diameter 16 mm
Gewicht 2,92 gram
ColSN170213, uit de collectie van een zoeker uit Middelburg. Exacte vindplaats onbekend.

2x Materiaal: Lood-tin 
Diameter: Ø 13,5 mm, massa: 1,25 gram.
Voorzijde: Lang gevorkt kruis met in ieder kwartier drie bollen.
Keerzijde: Sint-Andreas kruis met in het bovenste en onderste kwartier drie bollen en de letter B
Vindplaats: Westkapelle.
Zie ook:
"Twee Brugse monetaire mereaus uit de tijd van Breydel en Deconinck"
2x Gevonden in Zeebrugge in stortgrond uit Brugge.
Ø 14,3 mm gewicht 1,00 gram.
Voorzijde een herkruist kruis.
Bijvondsten 15e eeuw.
Bodemvondstenwereld.nl 
2x Gevonden in Tolsende, één van de "verdronken" dorpen in Zeeland.
Diameter 18 mm.
Datering 14e - 15e eeuw.
Collectie Tols29
Armenpenning gevonden in de omgeving van Gouda.
Datering 14e eeuw
2x Armenpenning uit stortvondst, diameter 12 mm.
- een eenvoudig wapen
- een enkelvoudig kruis.
Datering 1325 - 1425.
Muntenbodemvondsten
2x Armenpenning van Heusden?
Diameter 22 mm.
Gevonden in Brielle op een akker met stadsafval.
Collectie Heus01
Muntenbodemvondsten
Loden armenpenning gevonden in Limburg.
Forum Vondsten.nl
2x Penning, gevonden Zuidkant Aardenburg.
Vz. Pentagram (vijf armige ster)
Kz. Kruis met punten in de kwartieren.
Diameter 17 mm, 3 mm dik, massa 4 gram.
Datering:
ca. 1325-1425
Pelsdonk 424
2x Pseudomunt / armenpenning gevonden in België.
Diameter 13,6 mm. Gewicht 0,60 gram.
Voorzijde: Gekwartiert kruis, met in de kwartieren een bol.
Keerzijde: Gekwartiert kruis, zonder bol in de kwartieren.
Bodemvondstenwereld.nl

2x

Penninkje van lood/tin.
Diameter 1 cm, gewicht 0,90 gram.
Gevonden in Hoenzadriel, Bodemvondstenwereld.

2x

Gevonden op een akker in Deventer, bijvondst duit 1602.
Voor- en keerzijde gelijk.
Diameter 16 mm en 2 mm dik

2x
 

Armenpenningen gevonden in de grondstort uit het centrum van Vlissingen.
Voorzijde: kruis met in ieder kwartier een punt
Keerzijde: Gotische letter M (?), mogelijk een armenpenning van Middelburg.
17 mm diameter
Collectie Vliss04
2x Armenpenningen gevonden in de grondstort uit het centrum van Vlissingen.
Voorzijde: korf of vis?
Keerzijde: onregelmatig kruis.
20 mm diameter
Collectie Vliss05
Deze 15e eeuwse armenpenning is begin 2013 gevonden in de Oosterhavenstraat te Enkhuizen.
In deze opgraving is ook een bijzonder zeldzaam pelgrimsinsigne gevonden. Lees meer hierover hier en hier
Diameter 20 mm, gewicht 3,11 gram.
Collectie Enkh12
Deze 15e eeuwse armenpenning is begin 2013 gevonden in de Oosterhavenstraat te Enkhuizen.
In deze opgraving is ook een bijzonder zeldzaam pelgrimsinsigne gevonden. Lees meer hierover hier en hier

Diameter 20 mm, gewicht 2,11 gram.
Collectie Enkh13
Armenpenning (?)
Gevonden in Aardenburg
Diameter 16 mm, 1 mm dik en 1 gram.
Armenpenning (?) , 2 cm op Bodemvondstenwereld.
2x Afmeting: 18 mm
Massa: 1,76 gram
Niet in Pelsdonk
Collectie Dord05
Armenpenning?
Gevonden op 24 september 2012 in Aardenburg.
Diameter 18 mm.
3x Een middeleeuwse tinnen armenpenning met op de voorzijde een kruis.
Het is een bodemvondst uit de binnenstad van Amsterdam.
Diameter 17 mm. Eeuwen geleden heeft iemand er een spijker doorheen geslagen.
3x Vindplaats onbekend, diameter 1,5 cm.
AK: Armenpenning? Hoewel erg klein / onhandelbaar als armenpenning.
Gevonden in Zeeland
Datering: 16 / 17  de eeuw
Voorzijde: ? 
Keerzijde: kruis
Materiaal: lood

 

Raster- Wafelmotief / lijnenspel
2x Voorzijde: lijnenspel / letter A?
Keerzijde: kruis
Diameter: 19mm
Datering: 17e eeuw?
2x Tinnen schijf. Pseudomunt of speelschijf.
Voorzijde: krans van stippen rond een cirkel in het midden
Keerzijde: wafeldecor.
Diameter: 20 mm
Datering: 1350 - 1500
Vindplaats: Rotterdam, traject spoortunnel
Collectie: Museum Rotterdam 11517-104.3
Voorzijde: kruis
Keerzijde: blanco
Doorsnede: 15,8 mm
Gewicht: 3,48 gr.
Collectie Arm25.
Voorzijde: wafel- of rastermotief
Keerzijde: glad
Datering: Ca.1350-1450
Materiaal: Lood/tin
Massa / Diameter Ø (mm): onbekend
Massa: 2,95 gram. Diameter Ø (mm): 16,5
Vindplaats: Engeland 2008 Clavering, Essex (Hoorn?)
Muntenbodemvondsten a989-pet-16e en www.lodenpenningen-mereaux.be
2x Gevonden in Leimuiden
Afmeting 21 x 20 mm gewicht 6,36 gram.
Numis 1125364
Penning gevonden in Schoondijke, Zeeland.
Diameter 25 mm. Twee gaatjes als gevolg van doorboorring.
Datering 14e - 15e eeuw.

2x

Armenpenning gevonden in Sellingen (Gr)
Diameter 17 mm, gewicht 2,85 gram. collectie Q01
2x Datering: 1275 - 1350
Afmeting:18 mm
Massa: 2,89 gram
Vergelijk Pelsdonk 383
Collectie Dord08
2x Afmeting: 19 x 17 mm
Massa: 1,92 gr
Datering: 1325 - 1425
Literatuur: Pelsdonk 372
Collectie Dord10
Voorzijde: Rastermotief
Keerzijde: blanco of vage versiering?
Doorsnede: 28,2 x 22,5 mm
Gewicht: 2,46 gr.
Gevonden in Gelderland. Collectie Arm33.
2x Loodje gevonden in het Groene hart Zuid Holland.
Diameter: 16,4 mm.
Collectie PB
2x Loodje gevonden in het Groene hart Zuid Holland.
Diameter: 15,3 mm.
Collectie PB
Voorzijde: Cirkel met zigzaglijnen en vierkant in het centrum
Keerzijde:
Materiaal: tin/lood
Diameter: 21 mm
Datering: 14e eeuw
Vindplaats: gors Ooltgensplaat 13-131
Literatuur: Bodemvondsten uit Goeree-Ovevlakkee pagina 264

 

OVERIGEN (lastig ergens onder te brengen)
2x Voorzijde: Gotische tekst
Keerzijde: Gotische tekst
Diameter: 18 mm
Gevonden op een Zeeuwse akker
Onbekende plaats, ca. 1350-1450,
eenzijdig token of loodje (Pelsdonk 484: dit exemplaar !)
Nc (IIc ?) binnen cirkel
tin/lood 18 mm 4,76 gram – ruim ZF – vondst Nieuwlande
HAE veiling 56 lot 1680
Onbekende plaats, 14e-15e eeuw,
token of loodje (Pelsdonk 345: dit exemplaar !)
Voorzijde: Gekroonde tweekoppige adelaar, omschrift + IN MANVS: TVA. DOMINE: COMMEND
Keerzijde: Kort kruis met lelie vormige uiteinden, tussen de benen concentrische cirkels,
omschrift + M (agnifica)T ANIMA: MAMEA DOMI
tin/lood 29 mm 2,42 gram – ruim ZF, doorboord, gevouwen – vondst Nieuwlande
HAE veiling 56 lot 1684
2x Gevonden in Middelburg.
Voorzijde: twee gekruiste zwaarden (?) met onduidelijk omschrift
Keerzijde: staf (?) met onduidelijk omschrift
Diameter 24 mm.
vgl. Pelsdonk 512.
collectie Midd22
Enkelzijdig (armen)penning?
Aangeboden op MP 112017
2x Loodje gevonden in het Groene hart Zuid Holland.
Diameter: 26,6 mm.
Collectie PB
2x Loodje gevonden in het Groene hart Zuid Holland.
Diameter: 15,5 mm.
Collectie PB

Mogelijk een (uitgebroken) fragment van het hostie wonder van Amsterdam
Gevonden in Zeeland
Datering: 17 / 18 de eeuw
Bijzonderheden symbool
Materiaal: lood


Klik op de afbeelding voor een grotere weergave

15 armenpenningen uit MPO veiling 36 lot 4842;
4842.01 t.m. 4842.15 (collectie Arm11a - 11o):
beschrijving van links naar rechts, boven naar beneden

01: 19 x 21 mm; 1,22 gram
02: 21 x 24 mm; 2,33 gram
03: 26 x 27 mm; 4,77 gram
04: 19 x 19 mm; 1,15 gram
05: 20 x 17 mm; 0,92 gram

06: 23 x 25 mm; 5,21 gram
07: 18 x 20 mm; 1,69 gram
08: 22 x 23 mm; 2,49 gram
09: 18 x 19 mm; 1,41 gram
10: 18 x 18 mm; 0,85 gram

11: 20 x 20 mm; 2,36 gram
12: 15 x 17 mm; 1,78 gram
13: 18 x 19 mm; 1,31 gram
14: 14 x 16 mm; 1,48 gram
15: 18 x 19 mm; 1,93 gram

HAE veiling 14-11-2018 kavel #2062
- Amsterdam 17e eeuw - Eenzijdig armenloodje
Vz: Gekroond ingebogen Amsterdams wapenschild tussen A-M
Kz: gekrast. lood 28 mm 11,04 gram
- Onbekende plaats, middeleeuws token of loodje
Vz: Achtspakig wiel
Kz: Kruis met drie punten tussen de benen en pseudo-omschrift (streepjes). tin/lood 18 mm 2,07 gram
- Onbekende plaats
Voor- en Keerzijde: kruis met punten tussen de benen binnen parelcirkel, koper, 19 mm, 0,82 gram.
↑     ↑     ↑     ↑     ↑     ↑     ↑     ↑     ↑     ↑  
Middeleeuwse betaal tokens / loodjes gebaseerd op munten zoals
de Tourse Groot, de Esterlin en de Penning.
De tokens zijn voorzien van motieven als kastelen, Bloemen en wapenschilden.
Deze exemplaren zijn gevonden in Dordrecht.
MPO veiling 44 woensdag 26 november 2014 lot 5645.



← Nog enkele voorbeelden van loden penningen

 

Een groot overzicht van de loden penningen en andere objecten, gevonden in Tolsende, komen uit de voormalige collectie van Dhr. H. van Beuningen.
Hij heeft ze aangekocht voor de pelgrimsinsignes welke zich ook in dit grote lot bevonden.
Ze zijn hoofdzakelijk gevonden in Tolsende, één van de "verdronken" dorpen in Zeeland.
Het zoute water heeft voor de donkere patina gezorgd, ze komen zo uit de grond

Op de website van Loden penningen-Méreau.be staat een speciale pagina met gietmallen welke gebruikt zijn voor de aanmaak van loden penningen
De combinatie jaartal (70/79) en de letter M zie je ook terug in Delft en Overijssel (jaartal volledig) en op de Graanpenningen.


 

Vz. wapenschild Reimerswaal.
 Kz. letter V. (Pelsdonk 01.18),
 
Vz. dubbelkoppige adelaar.
 Kz. letter M. (Pelsdonk 121)

Vz. zwemmende leeuw.
Kz. monogram (M). (Pelsdonk -).
Lood 25 mm.

Later werk, echter uit originele mal.
De mal waaruit deze penningen zijn gegoten werd zeker tot in het begin van de 20e eeuw gebruikt.

Schulman veiling 357, lot #1764

Loden  gietboompje, ca. 131 mm hoog, voorzien van vijf loden penningen ca. 25 mm
Vz. wapenschild Reimerswaal.
Kz. letter V. (Pelsdonk 01.18),
Vz. Zwaard.
Kz. letter T. (Pelsdonk 120, 2 exemplaren),
Vz. dubbelkoppige adelaar.
Kz. letter M. (Pelsdonk 121)
Vz. zwemmende leeuw.
Kz. monogram (M). (Pelsdonk -).
 
De mal waaruit deze penningen zijn gegoten werd zeker tot in het begin van de 20e eeuw gebruikt.
Schulman veiling 357, lot #1765

 

Index van Armenpenningen of Armenloodjes en aanverwante zaken:

Mogelijke betekenissen van de teksten op Armenpenningen.

Extract begrafenisregister van Geertruidenberg van Nicolaas Hubertud Lassoij, d.d. 9 juli 1766

Armenpenningen / Koren accijns loodjes in Hoorn.

In West Friesland gevonden Armenpenningen Koren accijns loodjes .

Armenpenning van Enkhuizen.

Inventaris van het Archief van het Ambachtsbestuur van Velsen - 1415-1813 (1819) over de Armenzorg.

Inventaris van het Archief van het Ambachtsbestuur van Velsen - 1415-1813 (1819) over moddergeld.

Armenpenningen gevonden in Zeeland

Armenpenningen gevonden tijdens opgravingen in Middelburg - Geld uit de belt.
Archeologisch onderzoek in de bouwput van de gemeentelijke parkeerkelder + belastingkantoor aan de Kousteensedijk te Middelburg.

Afbeeldingen van diverse Armenloodjes.

Buitenlandse (Armen)Penningen waarover iets bekend is

Afbeeldingen van buitenlandse (Engelse) loodjes:
01 02 03 04 05 06 07 08 09 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24


Mogelijke betekenissen van de teksten op Armenpenningen:
 

LAR staat voor Lood voor armen.

Een ingestempelde losse A staat voor Aalmoes.

De sierletter M staat voor mededogen.

PX ROG staat voor 10 ponds Roggebrood.

De instempellingen T voor Turf,

De instempeling G voor Gerst,

R voor Roggebrood

W voor wijn.

 

Extract begrafenisregister van Geertruidenberg van Nicolaas Hubertud Lassoij, d.d. 9 juli 1766

A = Armengeld
BKF = Begraven op het kerkhof
G2K1 = Gedurende 2 uur een 1 kerklok geluid
BB = Beste baarkleed
 

 

Inventaris van het Archief van het Ambachtsbestuur van Velsen - 1415-1813 (1819)

12. ARMENZORG
    N.B. Zie ook: nr.297.  
       
 

523C.

 

Akte waarbij het ambachtsbestuur en de aalmoesmeesters één morgen en twee hond land in de Aargeest op de Lange Akkers in erfpacht geven aan Dirck Engel Jacobszoon ten profijte van de armenzorg, 1602.

1
charter

       
 

524.

Akte waarbij het ambachtsbestuur bepaalt dat de aalmoesmeesters voortaan alleen armen mogen ondersteunen die in het ambacht wonen, onder voorwaarde dat de goederen van personen die van aalmoezen leven en kinderloos overlijden, aan de aalmoesmeesters zullen vervallen, 1632.

1 stuk

       
 

525.

Stukken betreffende erfenissen ten gunste van tehuizen en fondsen voor de armen en wezen in Holland, de bewoners, inkomsten en uitgaven in Velsen van het Hervormde weeshuis (tevens armenhuis) en het Rooms-Katholieke armenhuis en de fondsen voor armen buiten deze twee tehuizen, 1680, [1804]-1811.

1
om-
slag

       
 

526.

Stukken betreffende de plicht van het ambachtsbestuur om in het onderhoud te voorzien van personen die arm zijn geworden en langer dan een jaar in het ambacht hebben gewoond, 1682, 1727, 1786, 18e eeuw.

1
omslag

       
 

527.

'Nieuw-Jaars Wensch Der Arme Fransche VLUGTELINGEN' , gebruikt voor een landelijke aktie voor hulp aan de Hugenoten, [1686].

1 stuk

       
 

528.

Rekeningen van de aalmoesmeesters,1691-1699, 1703-1735.

1 pak

       
 

529-532.

Registers van de rekeningen van de aalmoesmeesters,1735-1739, de Hervormde aalmoesmeesters, 1739-1814, en de Rooms-Katholieke aalmoesmeesters, 1739-1812; met inventarissen van obligaties, landerijen en huizen van de Hervormde en de Rooms-Katholieke aalmoesmeesters, 1750-1808.

4
delen

    N.B. De rekeningen lopen van Pasen tot Pasen, maar vanaf 1805 volgens kalenderjaar.  
       
 

529.

1735-1750  
 

530.

1750-1767  
 

531.

1767-1788  
 

532.

1788-1795, 1805-1814  
       
 

533.

Bijlagen bij de rekeningen van de aalmoesmeesters en de Hervormde en Rooms-Katholieke aalmoesmeesters, 1704-1791.

       
 

534.

Akte waarbij de aalmoesmeesters overeenkomen met de opzichters van de Rooms-Katholieke parochie dat er vanaf Pasen 1740 Hervormde en Rooms-Katholieke aalmoesmeesters zullen worden benoemd en waarbij de eigendommen van de aalmoesmeesters worden verdeeld tussen de Hervormden en Rooms-Katholieken, 1739. Met een akte waarbij de opzichters van de parochie worden gemachtigd om namens de hele parochie een overeenkomst te sluiten, 1738.

2
stuk-
ken

       
 

535.

Brief van A. Kerkhoven aan de baljuw van Brederode over het feit dat de begrafeniskosten van Willem van der Plas moeten worden betaald door het Hervormde armenbestuur van Katwijk aan de Rijn, 1759. Afschrift; met een afschrift van de door dit armenbestuur afgegeven akte van indemniteit.

1 stuk

       
 

536.

Verzoekschrift van de regenten van het Hervormde weeshuis (tevens armenhuis) om de herbergiers en tappers te verbieden sterke drank te verkopen aan bewoners van het weeshuis, 1799.

1 stuk

       
 

537.

Voordrachten van personen voor de functies van regentes van het Rooms-Katholieke armenhuis, Rooms-Katholieke aalmoesmeester en Hervormde aalmoesmeester, 1805-1811.

1
 omslag

    N.B.Zie ook nrs. 72-75.  

 

C. Stukken die als voorbeeld hebben gediend
2 banden 596.
Ordonnantie van het stadsbestuur van Beverwijk waarbij de tarieven van het moddergeld worden vastgesteld
voor de verschillende goederen die per schip de haven worden in- of uitgevoerd, 1793
.

Sluiten

Begin